Öz
The increasing popularity of the crypto money market, especially in recent times, has also triggered the interest in understanding the efficiency of the markets and the future price movements. This study examines the market activity of the 7 cryptocurrencies with the highest trading volume (Bitcoin (BTC), Binance Coin (BNB), Cardano (ADA), Dogecoin (DOGE), Ethereum (ETH), Tether (USDT) and Rippel (XRP)) within the framework of Fama's (1970) efficient markets hypothesis. In this way, it becomes possible to provide a solid foundation for better understanding the efficiency in crypto money markets and creating more reliable investment strategies for investors. In order to analyze the price behavior of the 7 cryptocurrencies examined in the research, the possibility of reaching reliable and robust results has been increased by making use of different advantages and different panel unit root tests. Findings from analytical techniques show that the 7 cryptocurrencies that make up the population of the research are not active in weak form, as they are not subject to a random walk process (corresponding to a stationary process). Understanding the activity in the cryptocurrency markets will help investors make more informed decisions and enable them to manage financial risks more effectively.
Anahtar Kelimeler
Cryptocurrencies Efficient Market Hypothesis Financial Markets
Kaynakça
- AÇIKALIN, S., & SAKINÇ, İ. (2022). Zayıf Form Etkinlik ve Kripto Para Piyasası. Maliye ve Finans Yazıları, (117): 177-196.
- BAYRAKTAR, A., (2012). “Etkin Piyasalar Hipotezi”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 37-47.
- BREITUNG, J. (2000). “The Local Power of Some Unit Root Tests for Panel Data”. Advances in Econometrics, 15: 161 – 177.
- CERRATO, M., & SARANTIS, N. (2007). “A Bootstrap Panel Unit Root Test under CrossSectional Dependence with an Application to PPP”. Computational Statistics & Data Analysis, 51(8): 4028-4037.
- ÇELİK, T. T., & TAŞ, O. (2009). “Etkin Piyasa Hipotezi ve Gelişmekte Olan Hisse Senedi Piyasaları”. İTÜDERGİSİ/b, 4(2).
- ÇELİK, T. T., & TAŞ, O., (2007). “Etkin Piyasa Hipotezi ve Gelişmekte Olan Hisse Senedi Piyasaları”, itüdergisi/b, sosyal bilimler, 4(2): 11-22.
- ÇEVİK, E. İ., (2012). “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Etkin Piyasa Hipotezinin Uzun Hafıza Modelleri ile Analizi: Sektörel Bazda Bir İnceleme”, Journal of Yasar University, 26 (7): 4437 – 4454
- ÇEVİK, M., & KARACA, S. S. (2021). “Kredi Temerrüt Takası Primlerinin Oynaklığında Uzun Hafıza ve Etkin Piyasa Hipotezi-Fraktal Piyasa Hipotezi Sınaması: Türkiye Örneği”. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(3): 1375-1400.
- DICKEY, D. A., & FULLER, W. A. (1979). “Distribution of The Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”. Journal of The American Statistical Association, 74(366a): 427-431.
- DICKEY, D. A., & FULLER, W. A. (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”. Econometrica: Journal of The Econometric Society, 1057-1072.
- FAMA, E. F. (1970). “Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work”. Journal of Finance, 25(2): 383-417.
- GÜLEÇ, T. C., & AKTAŞ, H. (2019). Kripto para birimi piyasalarında etkinliğin uzun hafıza ve değişen varyans özelliklerinin testi yoluyla analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2): 491-510.
- GÜLMEZ, A., & YARDIMCIOĞLU, F. (2012). “OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi (1990-2010)”. Maliye Dergisi, 163(1): 335-353.
- GÜVENEK, B., & ALPTEKİN, V. (2014). “Turistlere Yönelik Terör Saldırılarının Turizme Etkisi Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 17(1): 21-38.
- IM, K. S., PESARAN, M. H., & SHIN, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, 115(1): 53-74.
- İRİ, R. (2022). Kripto Paraların Uluslararası Finansal Sisteme Entegrasyonu, Orion Akademi, 143-172.
- KANG, H. J., LEE, S. G., & PARK, S. Y. (2021). “Information Efficiency in the Cryptocurrency Market: The Efficient-Market Hypothesis.” Journal of Computer Information Systems, 1-10.
- KARAN, M. B. (2011). “Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi”, Gazi Kitabevi, Ankara
- KOÇOĞLU, Ş., ÇEVİK, Y. E., & TANRIÖVEN, C. (2016). “Bitcoin Piyasalarının Etkinliği, Likiditesi ve Oynaklığı.” İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2): 77-97.
- KOYUNCU, T., & ASLAN, A. (2017). “Etkin Piyasa Hipotezi ve Gelişmiş Borsalar Üzerine Bir Uygulama: Panel Veri Analizi”. Kapadokya Akademik Bakış, 1(1): 17-30.
- KURIHARA, Y. & FUKUSHIMA, A. (2017). “The Market Efficiency of Bitcoin: A Weekly Anomaly Perspective”. Journal of Applied Finance & Banking, 7(3): 57-64.
- LEVIN, A., & LIN, C.F. (1992).” Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and "Nite-Sample Properties”. UC San Diego, Working Paper, 92-23.
- LEVIN, A., & LIN, C.F. (1993). “Unit Root Tests in Panel Data: New Results”, University of California Discussion Paper, pp. 1-38.
- LEVIN, A., LIN, C. F., & CHU, C. S. J. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties. Journal of Econometrics, 108(1): 1-24.
- MCCONNELL J., & XU, W. (2006). “Equity Returns at the Turn of the Month: Tradingstrategies and Implications for Investors and Managers”, Krannert School of Management, Working Paper.
- ÖZDEMİR, A., & ÇELİK, İ. (2020). “Pay Piyasalarında Etkin Piyasa Hipotezinin Farklı Dağılım Varsayımları Bağlamında Uzun Hafıza Modelleri ile Tespiti: ABD ve Türkiye Karşılaştırması”. İşletme Fakültesi Dergisi, 21(1): 125-160.
- ÖZKAN, O., & ŞAHİN, E. E. (2020). “Etkin Piyasalar Hipotezi Kapsamında Kripto Paraların Zayıf Form Bilgisel Etkinliklerinin Karşılaştırılması”. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 15(4): 2393-2406.
- PESARAN, M. H., & SMITH, R. (1995). “Estimating Long-Run Relationships from Dynamic Heterogeneous Panels”. Journal of Econometrics, 68(1): 79-113.
- RICKARDS, J., (2020), “Kur Savaşları”, Scala Yayıncılık, İstanbul, s.217.
- ROBIYANTO, R., SUSANTO, Y. A., & ERNAYANI, R. (2019). “Examining The Day-of-the-Week-Effect and the-Month-of-the-Year-Effect in Cryptocurrency Market”. Jurnal Keuangan Dan Perbankan, 23(3): 361 – 375.
- SABKHA, S., PERETTI, C. D., & HMAIED, D. (2019). “On The Informational Market Efficiency of the Worldwide Sovereign Credit Default Swaps”. Journal of Asset Management, 20, 581–608. doi:10.1057/s41260-019-00142-4.
- TURABOĞLU, T. T., & TOPALOĞLU, T. N. (2017).” Bir Etkin Piyasa Hipotezi Kavramı Olarak Anomaliler: Borsa İstanbul (Bist) Üzerinden Aylara İlişkin Anomalilere Yönelik Bir Araştırma”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1): 216-230.
- TÜRKYILMAZ, S., & BALIBEY, M. (2014). “Türkiye Hisse Senedi Piyasası Getiri ve Oynaklığındaki Uzun Dönem Bağımlılık İçin Ampirik Bir Analiz”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2): 281-302.
- URQUHART, A. (2016). “The Inefficiency of Bitcoin.” Economics Letters, 148, 80-82
- YILMAZ, F., & AKKAYA, G. (2020). “Kripto Para Piyasalarında Etkinlik; Haftanın Günü Etkisi: Bitcoin ve Litecoin Örneği”. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(8): 166-178.
- ZEREN, F. H. K., & ARI, A. (2013). “Piyasa Etkinliği Hipotezi: İMKB İçin Ampirik Bir Analiz”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36).
Öz
Kripto para piyasasının bilhassa son dönemlerde artan popülaritesi, piyasaların etkinliği ve geleceğe dair fiyat hareketlerinin anlaşılmasına yönelik ilgiyi de tetiklemişti. Bu çalışma, en yüksek işlem hacmine sahip 7 kripto para biriminin (Bitcoin (BTC), Binance Coin (BNB), Cardano (ADA), Dogecoin (DOGE), Ethereum (ETH), Tether (USDT) ve Rippel (XRP)) piyasa üzerindeki etkinliğini Fama'nın (1970) etkin piyasalar hipotezi çerçevesinde incelemekte ve bu kripto paraların birim kök ve durağanlık yapılarına odaklanarak, piyasa üzerindeki etkinlik düzeyini anlamak ve gelecekteki fiyat hareketlerine dair bulgular elde etmektir. Bu sayede kripto para piyasalarında etkinliği daha iyi anlamak ve yatırımcılar için daha güvenilir yatırım stratejileri oluşturmak için sağlam bir temel sunmak mümkün hale gelebilmektedir. Araştırmada incelenen 7 kripto paranın fiyat davranışlarını analiz etmek amacıyla birbirine göre farklı avantajları ve bulunan farklı panel birim kök testlerinden faydalanılarak güvenilir ve sağlam sonuçlara ulaşma ihtimali arttırılmıştır. Analitik tekniklerden elde edilen bulgular araştırmanın anakütlesini oluşturan 7 kripto paranın rassal yürüş sürecine tabi olmamak (durağan bir sürece karşılık gelmek) suretiyle, zayıf formda etkin olmadığını göstermektedir. Kripto para piyasalarındaki etkinliğin anlaşılması, yatırımcıların daha bilinçli kararlar almasına yardımcı olacak ve finansal riskleri daha etkin bir şekilde yönetmelerini sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AÇIKALIN, S., & SAKINÇ, İ. (2022). Zayıf Form Etkinlik ve Kripto Para Piyasası. Maliye ve Finans Yazıları, (117): 177-196.
- BAYRAKTAR, A., (2012). “Etkin Piyasalar Hipotezi”, Aksaray Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 37-47.
- BREITUNG, J. (2000). “The Local Power of Some Unit Root Tests for Panel Data”. Advances in Econometrics, 15: 161 – 177.
- CERRATO, M., & SARANTIS, N. (2007). “A Bootstrap Panel Unit Root Test under CrossSectional Dependence with an Application to PPP”. Computational Statistics & Data Analysis, 51(8): 4028-4037.
- ÇELİK, T. T., & TAŞ, O. (2009). “Etkin Piyasa Hipotezi ve Gelişmekte Olan Hisse Senedi Piyasaları”. İTÜDERGİSİ/b, 4(2).
- ÇELİK, T. T., & TAŞ, O., (2007). “Etkin Piyasa Hipotezi ve Gelişmekte Olan Hisse Senedi Piyasaları”, itüdergisi/b, sosyal bilimler, 4(2): 11-22.
- ÇEVİK, E. İ., (2012). “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda Etkin Piyasa Hipotezinin Uzun Hafıza Modelleri ile Analizi: Sektörel Bazda Bir İnceleme”, Journal of Yasar University, 26 (7): 4437 – 4454
- ÇEVİK, M., & KARACA, S. S. (2021). “Kredi Temerrüt Takası Primlerinin Oynaklığında Uzun Hafıza ve Etkin Piyasa Hipotezi-Fraktal Piyasa Hipotezi Sınaması: Türkiye Örneği”. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 20(3): 1375-1400.
- DICKEY, D. A., & FULLER, W. A. (1979). “Distribution of The Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”. Journal of The American Statistical Association, 74(366a): 427-431.
- DICKEY, D. A., & FULLER, W. A. (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”. Econometrica: Journal of The Econometric Society, 1057-1072.
- FAMA, E. F. (1970). “Efficient Capital Markets: A Review of Theory and Empirical Work”. Journal of Finance, 25(2): 383-417.
- GÜLEÇ, T. C., & AKTAŞ, H. (2019). Kripto para birimi piyasalarında etkinliğin uzun hafıza ve değişen varyans özelliklerinin testi yoluyla analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2): 491-510.
- GÜLMEZ, A., & YARDIMCIOĞLU, F. (2012). “OECD Ülkelerinde Ar-Ge Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizi (1990-2010)”. Maliye Dergisi, 163(1): 335-353.
- GÜVENEK, B., & ALPTEKİN, V. (2014). “Turistlere Yönelik Terör Saldırılarının Turizme Etkisi Türkiye Üzerine Ampirik Bir Çalışma”. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 17(1): 21-38.
- IM, K. S., PESARAN, M. H., & SHIN, Y. (2003). Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, 115(1): 53-74.
- İRİ, R. (2022). Kripto Paraların Uluslararası Finansal Sisteme Entegrasyonu, Orion Akademi, 143-172.
- KANG, H. J., LEE, S. G., & PARK, S. Y. (2021). “Information Efficiency in the Cryptocurrency Market: The Efficient-Market Hypothesis.” Journal of Computer Information Systems, 1-10.
- KARAN, M. B. (2011). “Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi”, Gazi Kitabevi, Ankara
- KOÇOĞLU, Ş., ÇEVİK, Y. E., & TANRIÖVEN, C. (2016). “Bitcoin Piyasalarının Etkinliği, Likiditesi ve Oynaklığı.” İşletme Araştırmaları Dergisi, 8(2): 77-97.
- KOYUNCU, T., & ASLAN, A. (2017). “Etkin Piyasa Hipotezi ve Gelişmiş Borsalar Üzerine Bir Uygulama: Panel Veri Analizi”. Kapadokya Akademik Bakış, 1(1): 17-30.
- KURIHARA, Y. & FUKUSHIMA, A. (2017). “The Market Efficiency of Bitcoin: A Weekly Anomaly Perspective”. Journal of Applied Finance & Banking, 7(3): 57-64.
- LEVIN, A., & LIN, C.F. (1992).” Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and "Nite-Sample Properties”. UC San Diego, Working Paper, 92-23.
- LEVIN, A., & LIN, C.F. (1993). “Unit Root Tests in Panel Data: New Results”, University of California Discussion Paper, pp. 1-38.
- LEVIN, A., LIN, C. F., & CHU, C. S. J. (2002). Unit Root Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties. Journal of Econometrics, 108(1): 1-24.
- MCCONNELL J., & XU, W. (2006). “Equity Returns at the Turn of the Month: Tradingstrategies and Implications for Investors and Managers”, Krannert School of Management, Working Paper.
- ÖZDEMİR, A., & ÇELİK, İ. (2020). “Pay Piyasalarında Etkin Piyasa Hipotezinin Farklı Dağılım Varsayımları Bağlamında Uzun Hafıza Modelleri ile Tespiti: ABD ve Türkiye Karşılaştırması”. İşletme Fakültesi Dergisi, 21(1): 125-160.
- ÖZKAN, O., & ŞAHİN, E. E. (2020). “Etkin Piyasalar Hipotezi Kapsamında Kripto Paraların Zayıf Form Bilgisel Etkinliklerinin Karşılaştırılması”. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 15(4): 2393-2406.
- PESARAN, M. H., & SMITH, R. (1995). “Estimating Long-Run Relationships from Dynamic Heterogeneous Panels”. Journal of Econometrics, 68(1): 79-113.
- RICKARDS, J., (2020), “Kur Savaşları”, Scala Yayıncılık, İstanbul, s.217.
- ROBIYANTO, R., SUSANTO, Y. A., & ERNAYANI, R. (2019). “Examining The Day-of-the-Week-Effect and the-Month-of-the-Year-Effect in Cryptocurrency Market”. Jurnal Keuangan Dan Perbankan, 23(3): 361 – 375.
- SABKHA, S., PERETTI, C. D., & HMAIED, D. (2019). “On The Informational Market Efficiency of the Worldwide Sovereign Credit Default Swaps”. Journal of Asset Management, 20, 581–608. doi:10.1057/s41260-019-00142-4.
- TURABOĞLU, T. T., & TOPALOĞLU, T. N. (2017).” Bir Etkin Piyasa Hipotezi Kavramı Olarak Anomaliler: Borsa İstanbul (Bist) Üzerinden Aylara İlişkin Anomalilere Yönelik Bir Araştırma”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1): 216-230.
- TÜRKYILMAZ, S., & BALIBEY, M. (2014). “Türkiye Hisse Senedi Piyasası Getiri ve Oynaklığındaki Uzun Dönem Bağımlılık İçin Ampirik Bir Analiz”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2): 281-302.
- URQUHART, A. (2016). “The Inefficiency of Bitcoin.” Economics Letters, 148, 80-82
- YILMAZ, F., & AKKAYA, G. (2020). “Kripto Para Piyasalarında Etkinlik; Haftanın Günü Etkisi: Bitcoin ve Litecoin Örneği”. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 4(8): 166-178.
- ZEREN, F. H. K., & ARI, A. (2013). “Piyasa Etkinliği Hipotezi: İMKB İçin Ampirik Bir Analiz”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Finans |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Eylül 2023 |
| Kabul Tarihi | 18 Eylül 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 7 Sayı: 3 |