Öz
The rapid increase in investment instruments in the globalized world economy with the development of financial markets triggers the formation of a competitive environment between countries. Derivatives are of great importance in financial markets for investors to earn income quickly and easily. However, in order for investors to earn income in an easy way, they need to know the market well, as well as the economic situation of the countries and the risk of the countries. By making a Credit Default Swap Agreement with the counterparty, investors secure themselves against the risk of non-payment by the counterparty. The aim of our study is to observe the effect of Credit Default Swap (CDS) risk premiums, consumer price index, producer price index and exchange rate on imports, without ignoring the difference between low and high import volumes. For this purpose, real effective exchange rate volatility, imports, credit risk premium, CPI and PPI values realized in Turkey between 2012-2022 were investigated through econometric analysis. By using the Quantile Regression technique developed by Koenker and Basset (1978), both non-normality of the variables were not ignored and cascading models containing different values of import volumes were estimated. The empirical findings revealed that increases in risk premiums and exchange rate volatility have negative effects on imports, while increases in CPI and PPI are factors that increase imports.
Anahtar Kelimeler
Credit Default Swap Investment Import-Export Exchange Rate Volatility.
Kaynakça
- Akkuş, Ö., (2021). CDS risk primleri ile dış borçlanma ilişkisi: simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. International journal of economic and administrative studies, (31), 215-228. Doi: https://doi.org/10.18092/ulikidince.928425
- Alptürk, Y. Sezal, L. ve Gürsoy, S., (2021). Türkiye’de jeopolitik risk ile CDS primleri arasındaki ilişki: asimetrik nedensellik analizi. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 25(1), 107-126. Doi: https://doi.org/10.51945/cuiibfd.900224
- Aydın, G. K., Hazar, A. ve Çütçü, İ. (2016). Kredi temerrüt takası ile menkul kıymet borsaları arasındaki ilişki: gelişmiş ve gelişmekte olan ülke uygulamaları. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 1-20.
- Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics. the review of economic studies, 47(1), 239-253. Doi: https://doi.org/10.2307/2297111.
- Coronado, M., Corzo, M. T. ve Lazcano, L. (2012). A case for Europe: the relationship between Sovereign CDS and stock indexes. Frontiers in Finance and Economics, 9(2), 32-63.
- Çağlayan, E. ve Saçaklı, İ. (2006). satın alma gücü paritesinin geçerliliğinin sıfır frekansta spektrum tahmincisine dayanan birim kök testleri ile incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 121-137.
- Çiğdem, G. ve Altaylar, M. (2020). RALS perspektifinden covıd-19 sürecinde Türkiye’ye yabancı ilgisi: bir borç krizi tehlikesi var mı?. Multidisipliner Yaklaşımla İktisadi Kriz Olgusu, IV, Editör: Doç.Dr. Gülgün Çiğdem, (1.Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Danacı, C. M. Şit, M. ve Şit A., (2017), Kredi temerrüt swaplarının (CDS’lerin) büyüme oranıyla ilişkilendirilmesi: Türkiye örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 67-78.
- Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431. Doi: https://doi.org/10.1080/01621459.1979.10482531
- Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: journal of the Econometric Society, 1057-1072. https://doi.org/10.2307/1912517
- Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series.“2th ed”. New York (US): University of Alabama.
- Erben Yavuz, A. (2022). CDS, OVX ve VIX endekslerinin Brics Ve Mist Ülke Borsa Endeksleri Üzerindeki Etkilerinin Karşılaştırmalı Analizi (Master's thesis). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Eren, M. ve Başar, S. (2016), Makroekonomik faktörler ve kredi temerrüt takaslarının BİST-100 endeksi üzerindeki etkisi: ARDL yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(3), 567-589.
- Erilli, N. ve Çamurlu, S. (2018). Kantil regresyon analizinde bootstrap tahmini. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 35(2), 16-25.
- Evci, S. (2020), Kredi temerrüt swapları ile Borsa İstanbul arasındaki eşbütütünleşme ilişkisinin analizi. Gaziantep Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 100-117.
- Granger, C. W. ve Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of econometrics, 2(2), 111-120.
- Gujarati, D. N. (2011). Econometrics by example (Vol. 1). New York: Palgrave Macmillan.
- İskenderoğlu, Ö. ve Balat, A. (2018), Ülke kredi notlarının CDS primleri üzerindeki etkisi: BRICS ülkeleri ve Türkiye üzerine bir uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 12(2), 47-64.
- Kadooğlu Aydın, G. (2015). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde CDS primleri ile borsa kapanış endeksleri arasındaki etkileşimin incelenmesi (Yayınlanmış Doktora Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Koenker, R. ve Bassett, G. (1978). Regression Quantiles. Econometrica, January, 46, 1.
- Koenker, R. ve Hallock, K.F. (2001). Quantile Regression: An Introduction. Journal of Economic Perspectives, 15, 143–156.
- Koenker, R. (2005). Kantil Regression. USA: Cambrıdge Unıversıty Press.
- Marzano, M., Dunn, G. ve Constantinou, N. (2014). The relationship between credit default swap spreads and equity prices. Journal of Risk, 17(1).
- Moon, H. R. ve Perron, B. (2006). Seemingly unrelated regressions. The new palgrave dictionary of economics, 1(9).
- Norden, L. ve Weber, M. (2009). The co‐movement of credit default swap, bond and stock markets: An empirical analysis. European financial management, 15(3), 529-562. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1468-036X.2007.00427.x
- Phillips, P. C. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346. Doi: https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
- Sabkha, S. de Peretti, C. and Hmaied, D. (2019). On the informational market efficiency of the worldwide sovereign credit default swaps. Journal of Asset Management, 20(7), 581-608.
- Shear, F. and Butt, H. A. (2017). Relationship between stock and the sovereign CDS markets: A panel VAR based analysis. South Asian Journal of Management Sciences, 11(1), 52-67. Doi: https://doi.org/10.21621/sajms.2017111.04
- Şahin, E. E.ve Özkan, O. (2018). Credit default swap, exchange rates and BİST 100 index relationship: cointegration and causality analysis. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 11(3), 1939-1945. Doi: https://doi.org/10.17218/hititsosbil.450178
- Uzunoğlu, S. Özdurak, C. ve Dursun, S.(2020), Dış politik aktörlerle ilişkiler, döviz kuru ve CDS arasındaki ilişki: Türkiye örneği 2007-2020. Maliye ve Finans Yazıları, (114), 129-148.
- Wu C. F. J. (1986). Jackknife, Bootstrap and Other Resampling Methods in Regression Analysis. Am. Of Stat. 14(4): 1261-1295.
- Yenice, S. ve Hazar, A. (2014). Gelişmekte olan ülkelerdeki risk primleri ile menkul kıymet borsalarının etkileşiminin incelenmesi. 18. Finans Sempozyumu Bildiriler Kitapçığı, Pamukkale, 531-544. Doi: https://doi.org/10.33203/mfy.746546
- Yıldırım, H. H. ve Sakızcı, M., (2019), Portföy yatırımları ile CDS arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Turkish Studies Social Sciences, 14(5), 2777-2792. Doi: https://doi.org/10.21547/jss.1193743
Öz
Finansal piyasaların gelişmesi ile küreselleşsen dünya ekonomisinde yatırım araçlarının hızla artması ülkeler arasında rekabet ortamının oluşmasını tetiklemektedir. Finansal piyasalarda yatırımcıların hızlı bir şekilde ve kolaylıkla gelir elde edebilmeleri açısından türev ürünler büyük öneme sahiptir. Ancak yatırımcıların kolay yoldan gelir elde edebilmeleri için piyasayı iyi bilmeleriyle beraber ülkelerin ekonomik durumlarını ve ülkelerin riskliliğini de iyi bilmeleri gerekmektedir. Yatırımcılar karşı tarafla Kredi Temerrüt Takası Sözleşmesi yaparak kendilerini karşı tarafın ödeme yapmama riskine karşı güvence altına almış olurlar. Çalışmamızın amacı, Kredi Temerrüt Takası (CDS) risk primleri, tüketici fiyatları endeksi, üretici fiyatları endeksi ve döviz kurunun, ithalat üzerindeki etkisini, ithalatın düşük ve yüksek hacmi arasındaki farkı göz ardı etmeden gözlemlemektir. Bu amaca yönelik olarak, Türkiye’de 2012-2022 dönemleri arasında gerçekleşen reel efektif döviz kuru oynaklığı, ithalat, kredi risk primi, ÜFE ve TÜFE değerleri ekonometrik analizler vasıtasıyla araştırılmıştır. Koenker ve Basset (1978) tarafından geliştirilen Kantil Regresyon tekniğinden faydalanılarak hem değişkenlerin normal olmama yapısı göz ardı edilmemiş hem de ithalat hacimlerinin farklı değerlerini ihtiva eden kademesel görünümlü modeller tahminlenmiştir. Elde edilen ampirik bulgular, risk primleri ve döviz kuru oynaklığındaki artışların ithalat üzerinde olumsuz etkilerinin olduğunu, buna karşılık ÜFE ve TÜFE artışlarının ise ithalatı arttıran faktörler olduğunu ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler
Kredi Temerrüt Takası Yatırım İthalat-İhracat Döviz Kuru Oynaklığı.
Kaynakça
- Akkuş, Ö., (2021). CDS risk primleri ile dış borçlanma ilişkisi: simetrik ve asimetrik nedensellik analizi. International journal of economic and administrative studies, (31), 215-228. Doi: https://doi.org/10.18092/ulikidince.928425
- Alptürk, Y. Sezal, L. ve Gürsoy, S., (2021). Türkiye’de jeopolitik risk ile CDS primleri arasındaki ilişki: asimetrik nedensellik analizi. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 25(1), 107-126. Doi: https://doi.org/10.51945/cuiibfd.900224
- Aydın, G. K., Hazar, A. ve Çütçü, İ. (2016). Kredi temerrüt takası ile menkul kıymet borsaları arasındaki ilişki: gelişmiş ve gelişmekte olan ülke uygulamaları. Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 1-20.
- Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics. the review of economic studies, 47(1), 239-253. Doi: https://doi.org/10.2307/2297111.
- Coronado, M., Corzo, M. T. ve Lazcano, L. (2012). A case for Europe: the relationship between Sovereign CDS and stock indexes. Frontiers in Finance and Economics, 9(2), 32-63.
- Çağlayan, E. ve Saçaklı, İ. (2006). satın alma gücü paritesinin geçerliliğinin sıfır frekansta spektrum tahmincisine dayanan birim kök testleri ile incelenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 121-137.
- Çiğdem, G. ve Altaylar, M. (2020). RALS perspektifinden covıd-19 sürecinde Türkiye’ye yabancı ilgisi: bir borç krizi tehlikesi var mı?. Multidisipliner Yaklaşımla İktisadi Kriz Olgusu, IV, Editör: Doç.Dr. Gülgün Çiğdem, (1.Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
- Danacı, C. M. Şit, M. ve Şit A., (2017), Kredi temerrüt swaplarının (CDS’lerin) büyüme oranıyla ilişkilendirilmesi: Türkiye örneği. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 67-78.
- Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American statistical association, 74(366a), 427-431. Doi: https://doi.org/10.1080/01621459.1979.10482531
- Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: journal of the Econometric Society, 1057-1072. https://doi.org/10.2307/1912517
- Enders, W. (2004). Applied Econometric Time Series.“2th ed”. New York (US): University of Alabama.
- Erben Yavuz, A. (2022). CDS, OVX ve VIX endekslerinin Brics Ve Mist Ülke Borsa Endeksleri Üzerindeki Etkilerinin Karşılaştırmalı Analizi (Master's thesis). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Eren, M. ve Başar, S. (2016), Makroekonomik faktörler ve kredi temerrüt takaslarının BİST-100 endeksi üzerindeki etkisi: ARDL yaklaşımı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(3), 567-589.
- Erilli, N. ve Çamurlu, S. (2018). Kantil regresyon analizinde bootstrap tahmini. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 35(2), 16-25.
- Evci, S. (2020), Kredi temerrüt swapları ile Borsa İstanbul arasındaki eşbütütünleşme ilişkisinin analizi. Gaziantep Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 100-117.
- Granger, C. W. ve Newbold, P. (1974). Spurious regressions in econometrics. Journal of econometrics, 2(2), 111-120.
- Gujarati, D. N. (2011). Econometrics by example (Vol. 1). New York: Palgrave Macmillan.
- İskenderoğlu, Ö. ve Balat, A. (2018), Ülke kredi notlarının CDS primleri üzerindeki etkisi: BRICS ülkeleri ve Türkiye üzerine bir uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 12(2), 47-64.
- Kadooğlu Aydın, G. (2015). Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde CDS primleri ile borsa kapanış endeksleri arasındaki etkileşimin incelenmesi (Yayınlanmış Doktora Tezi). Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Koenker, R. ve Bassett, G. (1978). Regression Quantiles. Econometrica, January, 46, 1.
- Koenker, R. ve Hallock, K.F. (2001). Quantile Regression: An Introduction. Journal of Economic Perspectives, 15, 143–156.
- Koenker, R. (2005). Kantil Regression. USA: Cambrıdge Unıversıty Press.
- Marzano, M., Dunn, G. ve Constantinou, N. (2014). The relationship between credit default swap spreads and equity prices. Journal of Risk, 17(1).
- Moon, H. R. ve Perron, B. (2006). Seemingly unrelated regressions. The new palgrave dictionary of economics, 1(9).
- Norden, L. ve Weber, M. (2009). The co‐movement of credit default swap, bond and stock markets: An empirical analysis. European financial management, 15(3), 529-562. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1468-036X.2007.00427.x
- Phillips, P. C. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346. Doi: https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
- Sabkha, S. de Peretti, C. and Hmaied, D. (2019). On the informational market efficiency of the worldwide sovereign credit default swaps. Journal of Asset Management, 20(7), 581-608.
- Shear, F. and Butt, H. A. (2017). Relationship between stock and the sovereign CDS markets: A panel VAR based analysis. South Asian Journal of Management Sciences, 11(1), 52-67. Doi: https://doi.org/10.21621/sajms.2017111.04
- Şahin, E. E.ve Özkan, O. (2018). Credit default swap, exchange rates and BİST 100 index relationship: cointegration and causality analysis. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, 11(3), 1939-1945. Doi: https://doi.org/10.17218/hititsosbil.450178
- Uzunoğlu, S. Özdurak, C. ve Dursun, S.(2020), Dış politik aktörlerle ilişkiler, döviz kuru ve CDS arasındaki ilişki: Türkiye örneği 2007-2020. Maliye ve Finans Yazıları, (114), 129-148.
- Wu C. F. J. (1986). Jackknife, Bootstrap and Other Resampling Methods in Regression Analysis. Am. Of Stat. 14(4): 1261-1295.
- Yenice, S. ve Hazar, A. (2014). Gelişmekte olan ülkelerdeki risk primleri ile menkul kıymet borsalarının etkileşiminin incelenmesi. 18. Finans Sempozyumu Bildiriler Kitapçığı, Pamukkale, 531-544. Doi: https://doi.org/10.33203/mfy.746546
- Yıldırım, H. H. ve Sakızcı, M., (2019), Portföy yatırımları ile CDS arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Turkish Studies Social Sciences, 14(5), 2777-2792. Doi: https://doi.org/10.21547/jss.1193743
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Finans |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 28 Ekim 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Ekim 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 9 Sayı: 3 |
