Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

Öz

Sayı adları çoğu dilde, bir miktarın değeri ile birleştirilen kapalı, yani ayrı kelime gruplarını oluşturmaktadır. Sayı adlarının yerine başka kelimeler kullanılamaz. Literatür analizlerinde, sayı adlarının dar bir anlayışını ortaya çıkmaktadır. Sayı adları, yalnızca nesnelerin sayısını gösteren kelimeler ve sayıların nicel durumlarını değil, aynı zamanda sayma işlemi esnasında ortaya çıkan bir takım sözcüklerin de dâhil olduğu geniş bir sayı anlayışını sergilemektedir. Sayı adları sadece sayma işlemi ile ilgili olmayıp, farklı kullanım özellikleri olan sözcükler olarak ta araştırmacıların dikkatini çekmektedir. Dolayısıyla, sayı adları ve kullanımları üzerine farklı bakış açılarının var olması, bir dilde bir miktarın anlamını ifade etmenin özgünlüğü ile ilgilidir.
Sayıların miktar değeri, miktar ve standart ölçeğine yansıtılmaktadır. Bu çalışmada, nicel sayıların en düzenli değerlerinin sayı, miktar, rakam adı değerleri olduğunu görülmektedir. Hemen hemen tüm sayılarda bu birincil durumun (değerin) olduğu gözlemlenmiştir. Fakat bazı sayılarda, miktarın değerinden bağımsız bir değere dikkat çekilirken, sayılar ile ilgili bazı başka durumlarda miktar değerin altında olduğu görülmektedir. Sayıların standart değerleri üzerinden yapılan çalışmada bazı sayıların bir anlamının olduğu, bazılarının ise iki, üç veya daha fazla anlamlarının olduğu görülmektedir.
Rus Dilinde sayı isimleri, sayma işleminin kullanımının yanı sıra sayılarda mecazi ifade anlamının da olduğu bir olgu olarak ön plana çıkmaktadır. Sayı değerlerinin mecazi anlam kullanımı, sayının sayı değeri, miktarı, rakam ve benzeri değerlerin durumunu belirleme problemiyle bağlantılı bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Bazı sayma sayılarının mecazi kullanım yelpazesi, Rus dilinin temel açıklayıcı sözlüklerinde belirtilenden çok daha geniştir. Sözlük analizlerine göre, sayı isimlerinin anlamlarının tutarsız ve eksik bir yansıma aldığını göstermektedir. Makalemizde, Rus Dilinde sayı isimlerinin anlambilimi ve işlevleri incelenecektir ve nicel sayıların sözlüklerdeki tanımları ele alınıp mecazı kullanımları gösterilmeye çalışılacaktır.