Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The African Union’s Goal to be Power Center in the Global System and “Agenda 2063” Vision

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 40, 201 - 244, 05.11.2021

Güngör Şahin Osman Raşid Beyhan

https://doi.org/10.17134/khosbd.1001202

Öz

The aim of this study is to evaluate Agenda 2063, future projection created by the African Union in order to be powerhouse in the global system, with the Postcolonialism theoretical framework in the context of obstacles to be overcome. The African Union (AU) has initially founded as the African Union Organization in the process of decolonization beginning with independence of Ghana in 1957. Playing an active role in independence wars of the rest of the continent, it was not able to play a role as it had desired. Due to the post-Cold War global system requirements, revision of the unity was decided at Sirte Summit 1999, today’ African Union has officially entered into force since 2002, Durban Summit. Fruitful natural resources and high population of the continent are important instruments for the Unity to achieve the role it desires in the global system. However, negative factors such as security problems, terrorism, climate change, lack of infrastructure and weakness of qualified manpower must be overcome. Agenda 2063 goals and desired socio-economic development have become more achievable, especially with the entry into force of the African Continental Free Trade Agreement on January 1, 2021. The African Union has seven ‘aspirations’ and twenty goals under the umbrella of Agenda 2063 and has designed fifteen ‘flagship projects’ in this direction. The study is important in terms of giving a historical background, and forming an idea about the acquirability of the stated targets by addressing the advantages the AU has in line with the goals of Agenda 2063, and the problems it has to solve. The hypothesis of the study, prepared using qualitatative research methods is that the AU, which is expected to be an important actor in the 21st century global system, will meet the expectation via the vision of Agenda 2063.

Anahtar Kelimeler

Agenda 2063 Pan-Africanism African Union Organization African Union Africa Peace and Security Architecture.

Kaynakça

  • Addaney, M. (2018). The African Union's Agenda 2063: Education and Its Realization. W. E. A.C. Onuora-Oguno içinde, Education Law, Strategic Policy and Sustainable Development in Africa: Agenda 2063 (s. 181-197). Cham: Palgrave Mcmillan.
  • Addaney, M., Jegede, A. O. (2020). Human Rights and The Environment Under African Union Law. Cham: Palgrave Mcmillan.
  • Adi, H., Sherwood, M. (2003). Pan-African History. New York: Routlage.
  • Badejo, D. L. (2008). The African Union. New York: Chelsea House Publishers.
  • Badmus, I. A. (2015). The African Union's Role in Peacekeeping: Building on Lessons Learned from Security Operations. New York: Palgrave McMillan.
  • Fanon, F. (2020). Siyah Deri Beyaz Maskeler. (O. Türkay, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
  • Haley, A. (1973). The Autobiography of Malcolm X. New York: The Ballantine Publishing Group.
  • Makinda, S. M., Okumu, F. W. (2008). The African Union. New York: Routledge.
  • Murray, R. (2004). Human Rights In Africa. Cambridge: Cambiridge University Press.
  • Nandy, A. (1980). The Intimate Enemy: Loss and Recovery of Self Under Colonialism. New Delhi: Oxford University Press.
  • Nkrumah, K. (1961). I Speak of Freedom. Londra: William Heinemann.
  • Pirozzi, N. (2009). EU Support to African Security Architecture: Funding and Training Components. Paris: European Union Institute for Security Studies.
  • Rumelili, B. (2016). Batı Merkezcilik ve Postkolonyalizm. E. Balta içinde, Küresel Siyasete Giriş. İstanbul, Türkiye: İletişim Yayınları.
  • Said, E. (1982). Oryantalizm. (Çev. N. Üzel) İstanbul: Pınar Yayınevi.
  • Demir, A. (2011). Sömürge Devletlerinin Kullandığı Sömürgecilik Araç ve Metotları Vaka Analizi: Belçika Krallığı'nın Kongo'daki Sömürge Dönemi. Güvenlik Stratejileri Dergisi , 7(14), 117-141.
  • İpek, C. D. (2012). Afrika Birliği Örgütü ve Kıtada İşbirliği Arayışları. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum - Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi , 1(3), 111-130.
  • Karagül, S., Arslan, İ. (2014). Afrika'da Barış ve Güvenliğin İnşasında Kıtasal Yaklaşım: Afrika Barış ve Güvenlik Mimarisi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 10(19), 1-98.
  • Korkut, M. (2019). Afrika Gündem 2063 Birinci Kıtasal Performans Raporu. İstanbul: Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi.
  • Moussa, M. H. (2020). Afrika'nın Ekonomik Bütünleşmesine Giden Yol: Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Antlaşması. AHBV Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, 2(2), 37-50.
  • Mutman, M. (2010). Post-Kolonyalizm: Ölü Bir Disiplinin Hatıra Defteri. Toplumbilim, No. 25, 117-126.
  • Şafak, Z. (2014). An Outlook on Postcolonialism Through the Ethos of Orgentalism by Edward Said. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 355-367.
  • Şahin, G. (2020). Bölgesel Güvenlik Kompleksi Teorisi Kapsamında Somali ve Afrika Boynuzu'nun Güvenliği; Aktörler, Tehditler ve Riskler. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 16(36), 873-914.
  • Terzi, M., Yenal, S. (2019). İnsan Haklarının Afrika'da Hukuki Korunma Sistemi Üzerine Bir İnceleme (Bölgesel Karşılaştırmalar ve Ortadoğu Üzerine Bazı Öneriler). Avrasya Etüdleri, No. 55, 47-82.
  • Vorrath, J. (2012). Imbalances in the African Peace and Security Architecture: The Current Approach to Capacity-building Needs to Be Challenged. SWP Comments (29).
  • Weissman, S. R. (2014). What Really Happened in Congo: The CIA, the Murder of Lumumba, and the Rise of Mobutu. Foreign Affairs, 93(4), 14-24.
  • World Bank Group. (2020). The African Continental Free Trade Area: Economic and Distributional Effects. Washington: World Bank Publications.
  • About African Union. Ocak 2, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/overview adresinden alınmıştır.
  • AfCFTA. Ocak 14, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/pressreleases/20210104/african-business-council-applauds-start-trading-basis-afcfta adresinden alınmıştır.
  • African Union Convention on Cyber Security and Personal Data Protection. Ocak 16, 2021 tarihinde the African Union: https://au.int/sites/default/files/treaties/29560-sl-AFRICAN%20UNION %20CONVENTION%20ON%20CYBER%20SECURITY%20AND%20PERSONAL%20DATA%20PROTECTION.pdf adresinden alınmıştır.
  • Agenda 2063: The Africa We Want. Aralık 27, 2020 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/overview adresinden alınmıştır.
  • Aktaş, T. (2019). Etiyopya Uzaya İlk Uydusunu Gönderecek. Ocak 16, 2021 tarihinde Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/etiyopya-uzaya-ilk-uydusunu-gonderecek-/1661028 adresinden alınmıştır.
  • AU Foundation. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/auf adresinden alınmıştır.
  • Bloomberg HT. (2021). Afrika'da Yeni Serbest Ticaret Düzeni. Ocak 15, 2021 tarihinde bloomberght: https://www.bloomberght.com/afrikada-yeni-serbest-ticaret-duzeni-2271825 adresinden alınmıştır.
  • Clinton, H. R. (2011). Remarks at African Union. Ocak 15, 2021 tarihinde U.S Department of State: https://2009-2017.state.gov/secretary/ 20092013clinton/rm/2011/06/166028.htm adresinden alınmıştır.
  • Economic, Social & Cultural Council (ECOSOCC). Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/about/ecosocc adresinden alınmıştır.
  • Financial Institutions. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/financial-institutions adresinden alınmıştır.
  • Flagship Projects of Agenda 2063. Aralık 27, 2020 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/flagship-projects adresinden alınmıştır.
  • Getachew, A. (2019). Mega Hydropower Project Still to be Launched in Congo. Ocak 15, 2021 tarihinde Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/en/africa/mega-hydropower-project-still-to-be-launched-in-congo/1387348 adresinden alınmıştır.
  • Judicial, Human Rights & Legal Organs. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/legal-organs adresinden alınmıştır.
  • Mishra, A. (2018). Pan Africa e-network: India's Africa Outreach. Ocak 16, 2021 tarihinde Observer Researcher Foundation: https://www.orfonline.org/expert-speak/pan-africa-e-network-indias-africa-outreach/ adresinden alınmıştır.
  • NEPAD / AU Development Agency. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/nepad adresinden alınmıştır.
  • Our Aspirations for the Africa We Want. Aralık 27, 2020 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/aspirations adresinden alınmıştır.
  • Panel of the Wise (PoW). Ocak 17, 2021 tarihinde: https://www.peaceau.org/en/page/29-panel-of-the-wise-pow adresinden alınmıştır.
  • Regional Economic Communities. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/recs adresinden alınmıştır.
  • Specialised Agencies & Institutions. Ocak 7, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/specialised-agencies-institutions adresinden alınmıştır.
  • Specialised Technical Committees. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/stc adresinden alınmıştır.
  • The African Peer Review Mechanism. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/aprm adresinden alınmıştır.
  • The Assembly. Ocak 2, 2021 tarihinde https://au.int/en/assembly adresinden alındı.
  • The AU Commission. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/commission adresinden alınmıştır.
  • The Executive Council. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/executivecouncil adresinden alınmıştır.
  • The First-Ten Year Implementation Plan. Ocak 2, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/ftyip adresinden alınmıştır.
  • The Pan-African Parliament. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/pap adresinden alınmıştır.
  • The Peace & Security Council. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/psc adresinden alınmıştır.
  • The Permanent Representatives Committee. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/prc adresinden alınmıştır.
  • Treaties on Peace & Security. Ocak 7, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/treaties/1158 adresinden alınmıştır.

Afrika Birliği’nin Küresel Sistemde Güç Merkezi Olma Hedefi ve “Gündem 2063” Vizyonu

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 40, 201 - 244, 05.11.2021

Güngör Şahin Osman Raşid Beyhan

https://doi.org/10.17134/khosbd.1001202

Öz

Bu çalışmanın amacı, Afrika Birliği’nin küresel sistemde güç merkezi olma hedefiyle oluşturduğu, elli yıla yayılan gelecek projeksiyonu, Gündem 2063’ü, aşılması gereken engeller bağlamıyla ve Post-Kolonyalizm kuramsal çerçevesiyle değerlendirmektir. Afrika Birliği (AfB), 1957 yılında Gana’nın bağımsızlığını kazanmasıyla hız kazanan dekolonizasyon süreci sırasında ilk olarak Afrika Birliği Örgütü adıyla kurulmuştur. Bağımsızlık mücadelelerinin başarıya ulaşmasında etkin bir rol oynayan örgüt, küresel sistemde arzuladığı yeri edinememiştir. Soğuk Savaş’ın bitimiyle beraber değişen küresel sistemde, 1999 Sirte Konferansı ile birliğin revize edilmesi kararlaştırılmış; günümüz Afrika Birliği, 2002 yılında Durban Zirvesi’yle beraber faaliyete geçmiştir. Kıtanın zengin doğal kaynakları ve nüfus gücü, Afrika Birliği’nin küresel sistemde arzuladığı rolü edinebilmesi açısından önemli enstrümanlardır. Ancak güvenlik sorunları, terörizm, iklim değişikliği, altyapı eksiklikleri ve nitelikli insan gücünün zayıflığı gibi olumsuz etmenlerin aşılması gerekmektedir. Özellikle Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Anlaşması’nın 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girmesiyle Gündem 2063 hedefleri ve arzulanan sosyo-ekonomik kalkınma, daha ulaşılabilir hale gelmiştir. Afrika Birliği, Gündem 2063 çatısı altında yedi büyük amaca, yirmi hedefe sahiptir ve bu doğrultuda on beş bayrak proje tasarlamıştır. Çalışma, Gündem 2063 hedefleri doğrultusunda AfB’nin sahip olduğu avantajlara ve çözmesi gereken sorunlara tarihsel bir arka plan ile birlikte değinerek, söz konusu hedeflerin ulaşılabilirliğiyle ilgili fikir oluşturması açısından önem taşımaktadır. Nitel araştırma yöntemleri kullanılarak hazırlanan çalışmanın hipotezi, 21. yüzyıl küresel sisteminde önemli bir aktör olması beklenen AfB’nin, Gündem 2063 vizyonuyla bu beklentiyi karşılayacağı yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Gündem 2063 Pan-Afrikanizm Afrika Birliği Afrika Birliği Örgütü Afrika Barış ve Güvenlik Mimarisi Agenda 2063 Pan-Africanism African Union Organization African Union Africa Peace and Security Architecture.

Kaynakça

  • Addaney, M. (2018). The African Union's Agenda 2063: Education and Its Realization. W. E. A.C. Onuora-Oguno içinde, Education Law, Strategic Policy and Sustainable Development in Africa: Agenda 2063 (s. 181-197). Cham: Palgrave Mcmillan.
  • Addaney, M., Jegede, A. O. (2020). Human Rights and The Environment Under African Union Law. Cham: Palgrave Mcmillan.
  • Adi, H., Sherwood, M. (2003). Pan-African History. New York: Routlage.
  • Badejo, D. L. (2008). The African Union. New York: Chelsea House Publishers.
  • Badmus, I. A. (2015). The African Union's Role in Peacekeeping: Building on Lessons Learned from Security Operations. New York: Palgrave McMillan.
  • Fanon, F. (2020). Siyah Deri Beyaz Maskeler. (O. Türkay, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
  • Haley, A. (1973). The Autobiography of Malcolm X. New York: The Ballantine Publishing Group.
  • Makinda, S. M., Okumu, F. W. (2008). The African Union. New York: Routledge.
  • Murray, R. (2004). Human Rights In Africa. Cambridge: Cambiridge University Press.
  • Nandy, A. (1980). The Intimate Enemy: Loss and Recovery of Self Under Colonialism. New Delhi: Oxford University Press.
  • Nkrumah, K. (1961). I Speak of Freedom. Londra: William Heinemann.
  • Pirozzi, N. (2009). EU Support to African Security Architecture: Funding and Training Components. Paris: European Union Institute for Security Studies.
  • Rumelili, B. (2016). Batı Merkezcilik ve Postkolonyalizm. E. Balta içinde, Küresel Siyasete Giriş. İstanbul, Türkiye: İletişim Yayınları.
  • Said, E. (1982). Oryantalizm. (Çev. N. Üzel) İstanbul: Pınar Yayınevi.
  • Demir, A. (2011). Sömürge Devletlerinin Kullandığı Sömürgecilik Araç ve Metotları Vaka Analizi: Belçika Krallığı'nın Kongo'daki Sömürge Dönemi. Güvenlik Stratejileri Dergisi , 7(14), 117-141.
  • İpek, C. D. (2012). Afrika Birliği Örgütü ve Kıtada İşbirliği Arayışları. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum - Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi , 1(3), 111-130.
  • Karagül, S., Arslan, İ. (2014). Afrika'da Barış ve Güvenliğin İnşasında Kıtasal Yaklaşım: Afrika Barış ve Güvenlik Mimarisi. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 10(19), 1-98.
  • Korkut, M. (2019). Afrika Gündem 2063 Birinci Kıtasal Performans Raporu. İstanbul: Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi.
  • Moussa, M. H. (2020). Afrika'nın Ekonomik Bütünleşmesine Giden Yol: Afrika Kıtasal Serbest Ticaret Antlaşması. AHBV Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi, 2(2), 37-50.
  • Mutman, M. (2010). Post-Kolonyalizm: Ölü Bir Disiplinin Hatıra Defteri. Toplumbilim, No. 25, 117-126.
  • Şafak, Z. (2014). An Outlook on Postcolonialism Through the Ethos of Orgentalism by Edward Said. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 355-367.
  • Şahin, G. (2020). Bölgesel Güvenlik Kompleksi Teorisi Kapsamında Somali ve Afrika Boynuzu'nun Güvenliği; Aktörler, Tehditler ve Riskler. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 16(36), 873-914.
  • Terzi, M., Yenal, S. (2019). İnsan Haklarının Afrika'da Hukuki Korunma Sistemi Üzerine Bir İnceleme (Bölgesel Karşılaştırmalar ve Ortadoğu Üzerine Bazı Öneriler). Avrasya Etüdleri, No. 55, 47-82.
  • Vorrath, J. (2012). Imbalances in the African Peace and Security Architecture: The Current Approach to Capacity-building Needs to Be Challenged. SWP Comments (29).
  • Weissman, S. R. (2014). What Really Happened in Congo: The CIA, the Murder of Lumumba, and the Rise of Mobutu. Foreign Affairs, 93(4), 14-24.
  • World Bank Group. (2020). The African Continental Free Trade Area: Economic and Distributional Effects. Washington: World Bank Publications.
  • About African Union. Ocak 2, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/overview adresinden alınmıştır.
  • AfCFTA. Ocak 14, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/pressreleases/20210104/african-business-council-applauds-start-trading-basis-afcfta adresinden alınmıştır.
  • African Union Convention on Cyber Security and Personal Data Protection. Ocak 16, 2021 tarihinde the African Union: https://au.int/sites/default/files/treaties/29560-sl-AFRICAN%20UNION %20CONVENTION%20ON%20CYBER%20SECURITY%20AND%20PERSONAL%20DATA%20PROTECTION.pdf adresinden alınmıştır.
  • Agenda 2063: The Africa We Want. Aralık 27, 2020 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/overview adresinden alınmıştır.
  • Aktaş, T. (2019). Etiyopya Uzaya İlk Uydusunu Gönderecek. Ocak 16, 2021 tarihinde Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/etiyopya-uzaya-ilk-uydusunu-gonderecek-/1661028 adresinden alınmıştır.
  • AU Foundation. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/auf adresinden alınmıştır.
  • Bloomberg HT. (2021). Afrika'da Yeni Serbest Ticaret Düzeni. Ocak 15, 2021 tarihinde bloomberght: https://www.bloomberght.com/afrikada-yeni-serbest-ticaret-duzeni-2271825 adresinden alınmıştır.
  • Clinton, H. R. (2011). Remarks at African Union. Ocak 15, 2021 tarihinde U.S Department of State: https://2009-2017.state.gov/secretary/ 20092013clinton/rm/2011/06/166028.htm adresinden alınmıştır.
  • Economic, Social & Cultural Council (ECOSOCC). Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/about/ecosocc adresinden alınmıştır.
  • Financial Institutions. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/financial-institutions adresinden alınmıştır.
  • Flagship Projects of Agenda 2063. Aralık 27, 2020 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/flagship-projects adresinden alınmıştır.
  • Getachew, A. (2019). Mega Hydropower Project Still to be Launched in Congo. Ocak 15, 2021 tarihinde Anadolu Ajansı: https://www.aa.com.tr/en/africa/mega-hydropower-project-still-to-be-launched-in-congo/1387348 adresinden alınmıştır.
  • Judicial, Human Rights & Legal Organs. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/legal-organs adresinden alınmıştır.
  • Mishra, A. (2018). Pan Africa e-network: India's Africa Outreach. Ocak 16, 2021 tarihinde Observer Researcher Foundation: https://www.orfonline.org/expert-speak/pan-africa-e-network-indias-africa-outreach/ adresinden alınmıştır.
  • NEPAD / AU Development Agency. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/nepad adresinden alınmıştır.
  • Our Aspirations for the Africa We Want. Aralık 27, 2020 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/aspirations adresinden alınmıştır.
  • Panel of the Wise (PoW). Ocak 17, 2021 tarihinde: https://www.peaceau.org/en/page/29-panel-of-the-wise-pow adresinden alınmıştır.
  • Regional Economic Communities. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/recs adresinden alınmıştır.
  • Specialised Agencies & Institutions. Ocak 7, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/specialised-agencies-institutions adresinden alınmıştır.
  • Specialised Technical Committees. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/stc adresinden alınmıştır.
  • The African Peer Review Mechanism. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/aprm adresinden alınmıştır.
  • The Assembly. Ocak 2, 2021 tarihinde https://au.int/en/assembly adresinden alındı.
  • The AU Commission. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/commission adresinden alınmıştır.
  • The Executive Council. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/executivecouncil adresinden alınmıştır.
  • The First-Ten Year Implementation Plan. Ocak 2, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/agenda2063/ftyip adresinden alınmıştır.
  • The Pan-African Parliament. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/pap adresinden alınmıştır.
  • The Peace & Security Council. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/psc adresinden alınmıştır.
  • The Permanent Representatives Committee. Ocak 5, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/prc adresinden alınmıştır.
  • Treaties on Peace & Security. Ocak 7, 2021 tarihinde African Union: https://au.int/en/treaties/1158 adresinden alınmıştır.
Toplam 55 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Güngör Şahin 0000-0001-6296-8568

Osman Raşid Beyhan Bu kişi benim 0000-0001-9715-0926

Yayımlanma Tarihi 5 Kasım 2021
Gönderilme Tarihi 11 Mart 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 2 Sayı: 40

Kaynak Göster

IEEE G. Şahin ve O. R. Beyhan, “Afrika Birliği’nin Küresel Sistemde Güç Merkezi Olma Hedefi ve ‘Gündem 2063’ Vizyonu”, Savunma Bilimleri Dergisi, c. 2, sy. 40, ss. 201–244, 2021, doi: 10.17134/khosbd.1001202.
 Kapak Resmi İndir