Çevre Yönetiminin Sürdürülebilmesinde Siyasetçilerin Etik Lider Özellikleri Taşımasının Önemi: Kyoto Protokolü Örneği

Abdullah Turan

Araştırma Makalesi

Importance of Adoption of Ethical Leadership Traits by Politicians in Sustaining Environmental Management: Kyoto Protocol Example

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 30 - 54, 29.10.2023

Abdullah Turan

Öz

Today, living things need to use underground and aboveground resources in order to survive and meet their technological needs of people. Today, global climate transformations are experienced and technology -other than benefiting people- is used to destroy the environment. Despite such an environment, environmental management must be maintained as it should be. Today, some agreements (such as the Kyoto Protocol, the Paris Agreement) are made in the world to protect and save the environment. However, countries (political leaders) that are not included in these agreements and continue to harm the environment endanger the future of living things. Because it is very dangerous for politicians to be far from ethical culture. In this context, politicians who prefer to protect the environment by excluding economic and political interests are necessary. This study aims to reveal the importance of the politician's adoption of “ethical characteristics” in the continuation of environmental management and to create an awareness on this issue. Based on this, a literature review was made by referring to the literature. In the light of the data obtained, an evaluation was made to reveal the importance of the ethical leader in this process and to show the contribution of the politician’s having these characteristics to the environment. In this regard, the reflections of whether the politician is an ethical leader or not are conveyed by emphasizing the example of the Kyoto Protocol. As it is understood in the sample examined, ethical leader behaviors contribute to environmental management. Otherwise, the damage to the environment will continue to increase. The results of the study show that the lack of ethical characteristics of politicians has negative reflections on the environment.

Anahtar Kelimeler

Environmental Management, Ethical Leadership, Politician

Kaynakça

ABD Kyoto Protokolünü İmzaladı mı? (2021, 15 Mart). https://cevap-bul.com/abd-kyoto-protokolunu-imzaladi-mi/
Acar, A. Z. (2013). Farklı örgüt kültürü tipleri ve liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Lojistik işletmelerinde bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 5-31.
Ademoğlu, Y. (2019, 7 Ekim). Yokoluş İsyanı: Dünyanın dört bir yanında iki hafta sürecek çevreci protestolar başladı, Euronews, https://tr.euronews.com/2019/10/07/yokolus-isyan-dunyanin-dort-bir-yaninda-iki-hafta-surecek-cevreci-protestolar-basladi.
Akalın, M. (2022). Çevre etiği çevreye felsefi yönelimler, Güncel Baskı, Ankara: İksad Yayınları.
Altuntaş, M. (2019, 11 Ocak). Ücretli poşet uygulaması ve etkileri, Gelecekpostası, http://www.gelecekpostasi.info/trendler/parali-poset-uygulamasinin-etkileri/
Anlar Güneş Ş. (2011). İklim değişikliği yükümlülüklerine uygunluğun sağlanması: Kyoto Protokolü uygunluk mekanizması, Uluslararası İlişkiler, 8(31) (Güz 2011), 69-94.
Arslantaş, C. C. ve Dursun, M. (2008). Etik liderlik davranışının yöneticiye duyulan güven ve psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisinde etkileşim adaletinin dolaylı rolü, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 111-127.
Ateş, H. ve Oral, B. (2013). Kamu yönetiminde etik: Kültürel temeller ve ‘örgütsel ruhçuluk’ kuramı ekseninde bir analiz, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 55-71.
Aydın, A. H. ve Çamur, Ö. (2017). Avrupa birliği çevre politikaları ve çevre eylem programları üzerine bir inceleme, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 7, 7(13), 21-44.
Aydın, İ. (2008). Kamuda Etik, http://www.tbmm.gov.tr/etik_komisyonu/belgeler/makale_
Aydın, İ. (2012), Etik Kültürün Geliştirilmesinde Eğitimin Rolü Etik Eğitimi Politikaları, http://www.mta.gov.tr/v2.0/kurumsal_yapi/EtikKomisyonu/etik-liderlik/15.pdf
Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik “türleri” ve “güç kaynakları”na ilişkin mevcut-gelecek durum karşılaştırması: Eğitim kurumu yöneticilerinin algılarına dayalı bir alan araştırması, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergisi, 12 (19), 73-84.
Baykal, H. ve Baykal, T. (2008). Küreselleşen dünya’da çevre sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1- 17.
Baykal, T. (2010). Türkiye’de çevre yönetim sisteminin yerel örgütlenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13), 476-492.
Bilgili, A. (2018). Çevre politikaları, sürdürülebilirlik ve iyi yönetişim, M. Karakaş, S. Karatepe ve F. Benli (Eds) Siyasal, Ekonomik ve Entelektüel Boyutlarıyla İyi Yönetişim, (ss. 161-180). İstanbul: Beta Yayınları.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (2023). BM iklim değişikliği çerçeve sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://iklim.gov.tr/bm-iklim-degisikligi-cerceve-sozlesmesi-i-33
Bozkurt, İ. (2008). Türkiye’de enerji üretimi ve çevre kirliliği, 3e Electrotech Dergisi, http://www.cevreonline.com/CevreKR/cevrekirlilik%20nedenleri.htm
Çevre Kanunu (1983, 11 Ekim). 5909 Sayılı Çevre Kanunu, Resmi Gazete (Sayı: 2872).
Dower, N. (2008). Agricultural ıntensification, environmental ethics and sustainability: Some ethical observations. P. B. Thompson (Ed.). The ethics of ıntensification (pp. 157-166). Springer
Dünyada toplam kaç ülke var? Dünyadaki ülke sayısı ve isimleri, (2023, 29 Haziran). Haber Türk, https://www.haberturk.com/dunyada-toplam-kac-ulke-var-dunyadaki-ulke-sayisi-ve-isimleri-hteg-3560244
Erdem, O. ve Dikici, M. (2009). Liderlik ve kurum kültürü etkileşimi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz, 8 (29), 198-213.
Gedik, Y. (2020). Dönüşümsel ve işlemsel liderlik, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3 (2), 19 -34.
Güler, Ç., Tekbaş, F. ve Vaizoğlu, S. (2001). Çevre yönetimi, Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 2(6), 9-15.
Heywood, A. (2007). Siyaset, Adres Yayınları.
İmar affı: Depremlerdeki rolü nedir, uzmanlar imar barışı konusunda nelere dikkat çekiyor? (2023, 9 Şubat). Euronews, https://tr.euronews.com/2023/02/09/imar-affi-depremlerdeki-rolu-nedir-uzmanlar-imar-barisi-konusunda-nelere-dikkat-cekiyor
Kakınç, H. (2020, 26 Ocak). Bunu yapmaya mecburuz, OdaTv, https://www.odatv4.com/yazarlar/halit-kakinc/bunu-yapmaya-mecburuz-26012052-177272
Kamiloğlu, C. (2023, 30 Mart). Ben de haykırıyorum dünya 5’ten büyüktür, Vao, https://www.voaturkce.com/a/ben-de-haykiriyorum-dunya-5-buyuktur/7029346.html
Kamu Görevlileri Etik Kurulu (2009). Yolsuzluğun önlenmesi için etik projesi etik yol etik liderlik programı eğitici kılavuzu, Elma Yayınevi,
Kapani, M. (1996). Politika bilimine giriş, Bilgi Yayınevi.
Kaplan, A. (1999). Küresel çevre sorunları ve politikaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları: 19.
Karaca, C. (2007, Haziran). Çevre, insan ve etik çerçevesinde çevre sorunlarına ve çözümlerine yönelik yaklaşımlar, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 1-19.
Karacaer Ulusoy M. (2019). Kyoto protokolü, Paris anlaşması ve küresel iklim değişikliği, Stratejik Düşünce Enstitüsü, https://www.sde.org.tr/merve-karacaer-ulusoy/genel/kyoto-protokolu-paris-anlasmasi-ve-kuresel-iklim-degisikligi-kose-yazisi-11280
Karataş, A. (2014, Mayıs). Sağlık kuruluşlarında çevre etiği eğitiminin önemi, Y. Bağdatlı (Ed.), II.Ulusal Sağlık Kuruluşları Çevre Yönetimi Sempozyum kitabı (ss. 133-139), Birmat Basım Yayın.
Kaypak, Ş. (2013). Çevre sorunlarının çözümünde küresel çevre politikalarının önemi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13, 31, 17-34.
Keleş, R. (2023), Dünyada ve Türkiye’de Çevre Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma, Çevre, Şehir ve İklim Dergisi, 1(3). 24-30.
Kesimli, İ. (2013). Liderlik Davranış Türleri, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1), 1-10.
Kılıçdaroğlu’ndan mektup: “İklim Bakanlığı kuracağız” (2022, 16 Ocak). Bianet, https://bianet.org/bianet/siyaset/256288-kilicdaroglu-ndan-mektup-iklim-bakanligi-kuracagiz
Kızılboğa, R. ve Batal, S. (2012). Türkiye’de çevre sorunlarının çözümünde yerel yönetimlerin rolü ve önemi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 191-212.
Kyoto Protokolü- İklim Değişikliği Başkanlığı (2023). Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://iklim.gov.tr/kyoto-protokolu-i-35
Kyoto Protokolü kimler imzaladı? (2022, 5 Eylül). https://hukukidestek.net/kyoto-protokolu-kimler-imzaladi/
Kyoto Protokolü nedir? Kyoto Protokolü amacı, maddeleri ve imzalayan ülkeler, (2020, 14 Aralık). Hürriyet, https://www.hurriyet.com.tr/egitim/kyoto-protokolu-nedir-kyoto-protokolu-amaci-maddeleri-ve-imzalayan-ulkeler-41687705
MHP Lideri Devlet Bahçeli: Siyasi etik yasası süratle çıkarılmalı (2021, 8 Haziran). Haber Türk, https://www.haberturk.com/canli-son-dakika-mhp-lideri-devlet-bahceli-den-aciklamalar-3097376
Özdemir, E. (2003). Liderlik ve etik, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXII(2), 151-168.
Özdemir, Ö. (2020, 5 Kasım). İmar barışı depremle mücadeleyi nasıl etkiliyor?, BBC News, https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-54833729
Özkeskin, E. (2013). Okul liderliğinde etik liderlik yaklaşımı, Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi (KAREFAD), 1 (1), 25-46.
Özmen, M. T. (2009). Sera gazı - küresel ısınma ve Kyoto protokolü, 42-46, https://www.imo.org.tr/Eklenti/803,sera-gazi-kuresel-isinma-ve-kyoto-protokolupdf.pdf?0
Paris Anlaşması- İklim Değişikliği Başkanlığı (2023). Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://iklim.gov.tr/paris-anlasmasi-i-34#:~:text=Paris
Paris Anlaşması- T. C. Dışişleri Bakanlığı, (2023). https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa
Saylı, H. ve Kızıldağ, D. (2007). Yönetsel etik ve yönetsel etiğin oluşmasında insan kaynakları yönetiminin rolünü belirlemeye yönelik bir analiz, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 231-251.
Sonnenfeld, D. A. and Mol, A. P. J. (2002), Globalization and the transformation of environmental governance an ıntroduction, American Behavioral Scientist, 45 (9), 1328-1339.
Şengül, M. (2001, Aralık). Bir çevre yönetimi aracı olarak çevre için eğitim, Amme İdaresi Dergisi, 34 (4), 137-155.
Şengün, H. (2015, Ocak). Türkiye’de çevre yönetimi ve çevre ve şehircilik bakanlığının uygulamaları, Strategic Public Management Journal (SPMJ), No:1,
http://dosya.marmara.edu.tr/stkaum/spmj/say%C4%B11/ass_prof._dr._hayriye_eng_n.pdf
Tezcan, D. (2001). Çevre yönetimi, https://www.metalurji.org.tr/dergi/dergi127/der127_19.pdf
Torunoğlu, E. (2018a). Çevre, ekosistem ve temel kavramlar, Ü. B. Öğütveren (Ed.) Çevre sorunları ve Politikaları (ss.2-25), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2554 Açıköğretim Fakültesi Yayını NO: 1524.
Torunoğlu, E. (2018b). Ulusal çevre koruma politikaları, Ü. B. Öğütveren (Ed.) Çevre sorunları ve politikaları (ss.112-129), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2554 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1524.
Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2013). Liderliğin etik boyutu: Etik liderliğin otel işletmelerindeki işgörenler tarafından algılanması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 184-209.
Tunçer, P. (2011). Örgütsel değişim ve liderlik, Sayıştay Dergisi, 80, 57-83.
Turan, E. (2011). Siyaset bilimine giriş (Birinci baskı), Palet Yayınları.
Uğurluoğlu, Ö. ve Çelik, Y. (2009). Örgütlerde stratejik liderlik ve özellikleri, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), 121-156.
Usta, A. (2011). Kuramdan uygulamaya kamu yönetiminde etik ve ahlâk, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1 (2), 39-50.
Uzun, Y. (2011). Kamu idarelerinde etik yönetim, Sayıştay Dergisi, 80, 33-56. http://www.sayistay.gov.tr/dergi/icerik/der80m2.pdf
Üste, B. (2011). Siyaset bilimi (Birinci baskı), Beta Yayınları.
Vural, B. A. ve Coşkun, G. (2007). Örgüt kültürü: İletişim, liderlik, motivasyon, bağlılık, performans açısından değerlendirme (Birinci baskı), Nobel Yayın Dağıtım.
Yaman, A. (2010). İç denetçinin yeni rolü; Etik liderlik, Bilişim Dergisi, 5, 9-16, http://icden.meb.gov.tr/digeryaziler/5ic_denetcinin_yeni_rolu_etik_liderlik.pdf
Yanık, O. (2018). Dönüştürücü liderlik, etik iklim, etik kültür ve yöneticiye güven arasındaki ilişkiler: Düzenleyici aracılı bir model çalışması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (59), 1232-1244.
Yeşil, S. (2013). Kültür ve kültürel farklılıklar: Liderlik açısından teorik bir değerlendirme, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 52-81.
Yıldırım, A. (2010). Etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi üzerine bir uygulama [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi ], Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
Yılmaz, E. (2005). Etik ve liderlik. A.M. Sünbül (Ed.), Öğretmenin dünyası, Odunpazarı Belediyesi Yayınları 10, Eğitim Dizisi-3. http://www.eskisehir.gov.tr/sarici/ekitap/OgretmeninDunyasi.pdf
Zeren, H. E., Turan, A. ve Göktürk, İ. E. (2014). Türk kamu yönetiminde değişimin temeli: Etik kültürün oluşturulması ve etik liderlik, F. N. Genç (Ed.), Kamu yönetiminde değişim: Kayfor XII Bildiriler Kitabı (ss.451-464). Adnan Menderes Üniversitesi
Zeytin, M. ve Kırlıoğlu, H. (2014, Eylül). Çevre yönetim sistemi ve yerel yönetimler, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 238-254.

Çevre Yönetiminin Sürdürülebilmesinde Siyasetçilerin Etik Lider Özellikleri Taşımasının Önemi: Kyoto Protokolü Örneği

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 30 - 54, 29.10.2023

Abdullah Turan

Öz

Bugün canlıların varlığını sürdürmesi ve insanların teknolojik ihtiyacını karşılamayı devam ettirebilmesi için çevredeki yer altı ve üstü kaynakları kullanması gerekmektedir. Küresel iklim dönüşümlerinin yaşandığı ve teknolojinin -insana fayda sağlamak dışında- çevreyi yok etmek için de kullanıldığı günümüzde çevre yönetimini olması gerektiği bir şekilde -yani çevreyi geri dönüşümü olmayan bir sürece sokmadan- sürdürmek gerekmektedir. Bugün dünyada çevreyi korumak ve kurtarmak için bazı anlaşmalar (Kyoto Protokolü, Paris Anlaşması gibi) yapılmaktadır. Fakat bu anlaşmalara dahil olmayarak çevreye zarar vermeyi sürdüren ülkeler (siyasi liderler) bulunması hayatın geleceğini tehlikeye atmaktadır. Çünkü siyasetçinin etik kültürü benimsememesi bu konuda tehlikeli bir meseledir. Bu bağlamda ekonomik ve siyasi çıkarları çevrenin korunmasının önüne geçirmeyecek siyasetçilerin varlığı önemli hale gelmektedir. Bu çalışma çevre yönetiminin sürdürülmesinde siyasetçinin etik özellikler taşımasının önemini ortaya çıkararak bu konuda bir farkındalığın yaratılmasını sağlamayı amaçlanmaktadır. Bu bağlamda literatüre başvurularak konu ile ilgili kaynak taraması yapılmıştır. Elde edilen veriler ışığında etik liderin bu süreçte önemini ortaya çıkarmaya ve siyasetçide bu özellikler olmasının çevreye katkılarını göstermeye dönük değerlendirme yapılmıştır. Bu konuda Kyoto Protokolü örneği üzerinde durularak siyasetçinin etik lider olmasının ya da olmamasının yansımaları aktarılmıştır. Örneğin incelenmesiyle ulaşılan sonuçlara göre, etik lider davranışları çevre yönetimine katkı sağlarken bunun karşısında konuşlanarak bir hareket ortaya koymak çevreye verilen zararların devamına sebep olmaktadır. Çalışma kapsamında siyasetçilerin etik özellikler taşımamasının çevreye olumsuz yansımaları olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre Yönetimi, Etik Liderlik, Siyasetçi

Kaynakça

ABD Kyoto Protokolünü İmzaladı mı? (2021, 15 Mart). https://cevap-bul.com/abd-kyoto-protokolunu-imzaladi-mi/
Acar, A. Z. (2013). Farklı örgüt kültürü tipleri ve liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Lojistik işletmelerinde bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 5-31.
Ademoğlu, Y. (2019, 7 Ekim). Yokoluş İsyanı: Dünyanın dört bir yanında iki hafta sürecek çevreci protestolar başladı, Euronews, https://tr.euronews.com/2019/10/07/yokolus-isyan-dunyanin-dort-bir-yaninda-iki-hafta-surecek-cevreci-protestolar-basladi.
Akalın, M. (2022). Çevre etiği çevreye felsefi yönelimler, Güncel Baskı, Ankara: İksad Yayınları.
Altuntaş, M. (2019, 11 Ocak). Ücretli poşet uygulaması ve etkileri, Gelecekpostası, http://www.gelecekpostasi.info/trendler/parali-poset-uygulamasinin-etkileri/
Anlar Güneş Ş. (2011). İklim değişikliği yükümlülüklerine uygunluğun sağlanması: Kyoto Protokolü uygunluk mekanizması, Uluslararası İlişkiler, 8(31) (Güz 2011), 69-94.
Arslantaş, C. C. ve Dursun, M. (2008). Etik liderlik davranışının yöneticiye duyulan güven ve psikolojik güçlendirme üzerindeki etkisinde etkileşim adaletinin dolaylı rolü, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1), 111-127.
Ateş, H. ve Oral, B. (2013). Kamu yönetiminde etik: Kültürel temeller ve ‘örgütsel ruhçuluk’ kuramı ekseninde bir analiz, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 55-71.
Aydın, A. H. ve Çamur, Ö. (2017). Avrupa birliği çevre politikaları ve çevre eylem programları üzerine bir inceleme, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 7, 7(13), 21-44.
Aydın, İ. (2008). Kamuda Etik, http://www.tbmm.gov.tr/etik_komisyonu/belgeler/makale_
Aydın, İ. (2012), Etik Kültürün Geliştirilmesinde Eğitimin Rolü Etik Eğitimi Politikaları, http://www.mta.gov.tr/v2.0/kurumsal_yapi/EtikKomisyonu/etik-liderlik/15.pdf
Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik “türleri” ve “güç kaynakları”na ilişkin mevcut-gelecek durum karşılaştırması: Eğitim kurumu yöneticilerinin algılarına dayalı bir alan araştırması, KMÜ Sosyal ve Ekonomi̇k Araştırmalar Dergisi, 12 (19), 73-84.
Baykal, H. ve Baykal, T. (2008). Küreselleşen dünya’da çevre sorunları, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 1- 17.
Baykal, T. (2010). Türkiye’de çevre yönetim sisteminin yerel örgütlenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (13), 476-492.
Bilgili, A. (2018). Çevre politikaları, sürdürülebilirlik ve iyi yönetişim, M. Karakaş, S. Karatepe ve F. Benli (Eds) Siyasal, Ekonomik ve Entelektüel Boyutlarıyla İyi Yönetişim, (ss. 161-180). İstanbul: Beta Yayınları.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (2023). BM iklim değişikliği çerçeve sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://iklim.gov.tr/bm-iklim-degisikligi-cerceve-sozlesmesi-i-33
Bozkurt, İ. (2008). Türkiye’de enerji üretimi ve çevre kirliliği, 3e Electrotech Dergisi, http://www.cevreonline.com/CevreKR/cevrekirlilik%20nedenleri.htm
Çevre Kanunu (1983, 11 Ekim). 5909 Sayılı Çevre Kanunu, Resmi Gazete (Sayı: 2872).
Dower, N. (2008). Agricultural ıntensification, environmental ethics and sustainability: Some ethical observations. P. B. Thompson (Ed.). The ethics of ıntensification (pp. 157-166). Springer
Dünyada toplam kaç ülke var? Dünyadaki ülke sayısı ve isimleri, (2023, 29 Haziran). Haber Türk, https://www.haberturk.com/dunyada-toplam-kac-ulke-var-dunyadaki-ulke-sayisi-ve-isimleri-hteg-3560244
Erdem, O. ve Dikici, M. (2009). Liderlik ve kurum kültürü etkileşimi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz, 8 (29), 198-213.
Gedik, Y. (2020). Dönüşümsel ve işlemsel liderlik, Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 3 (2), 19 -34.
Güler, Ç., Tekbaş, F. ve Vaizoğlu, S. (2001). Çevre yönetimi, Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 2(6), 9-15.
Heywood, A. (2007). Siyaset, Adres Yayınları.
İmar affı: Depremlerdeki rolü nedir, uzmanlar imar barışı konusunda nelere dikkat çekiyor? (2023, 9 Şubat). Euronews, https://tr.euronews.com/2023/02/09/imar-affi-depremlerdeki-rolu-nedir-uzmanlar-imar-barisi-konusunda-nelere-dikkat-cekiyor
Kakınç, H. (2020, 26 Ocak). Bunu yapmaya mecburuz, OdaTv, https://www.odatv4.com/yazarlar/halit-kakinc/bunu-yapmaya-mecburuz-26012052-177272
Kamiloğlu, C. (2023, 30 Mart). Ben de haykırıyorum dünya 5’ten büyüktür, Vao, https://www.voaturkce.com/a/ben-de-haykiriyorum-dunya-5-buyuktur/7029346.html
Kamu Görevlileri Etik Kurulu (2009). Yolsuzluğun önlenmesi için etik projesi etik yol etik liderlik programı eğitici kılavuzu, Elma Yayınevi,
Kapani, M. (1996). Politika bilimine giriş, Bilgi Yayınevi.
Kaplan, A. (1999). Küresel çevre sorunları ve politikaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları: 19.
Karaca, C. (2007, Haziran). Çevre, insan ve etik çerçevesinde çevre sorunlarına ve çözümlerine yönelik yaklaşımlar, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(1), 1-19.
Karacaer Ulusoy M. (2019). Kyoto protokolü, Paris anlaşması ve küresel iklim değişikliği, Stratejik Düşünce Enstitüsü, https://www.sde.org.tr/merve-karacaer-ulusoy/genel/kyoto-protokolu-paris-anlasmasi-ve-kuresel-iklim-degisikligi-kose-yazisi-11280
Karataş, A. (2014, Mayıs). Sağlık kuruluşlarında çevre etiği eğitiminin önemi, Y. Bağdatlı (Ed.), II.Ulusal Sağlık Kuruluşları Çevre Yönetimi Sempozyum kitabı (ss. 133-139), Birmat Basım Yayın.
Kaypak, Ş. (2013). Çevre sorunlarının çözümünde küresel çevre politikalarının önemi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,13, 31, 17-34.
Keleş, R. (2023), Dünyada ve Türkiye’de Çevre Politikaları ve Sürdürülebilir Kalkınma, Çevre, Şehir ve İklim Dergisi, 1(3). 24-30.
Kesimli, İ. (2013). Liderlik Davranış Türleri, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2 (1), 1-10.
Kılıçdaroğlu’ndan mektup: “İklim Bakanlığı kuracağız” (2022, 16 Ocak). Bianet, https://bianet.org/bianet/siyaset/256288-kilicdaroglu-ndan-mektup-iklim-bakanligi-kuracagiz
Kızılboğa, R. ve Batal, S. (2012). Türkiye’de çevre sorunlarının çözümünde yerel yönetimlerin rolü ve önemi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (20), 191-212.
Kyoto Protokolü- İklim Değişikliği Başkanlığı (2023). Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://iklim.gov.tr/kyoto-protokolu-i-35
Kyoto Protokolü kimler imzaladı? (2022, 5 Eylül). https://hukukidestek.net/kyoto-protokolu-kimler-imzaladi/
Kyoto Protokolü nedir? Kyoto Protokolü amacı, maddeleri ve imzalayan ülkeler, (2020, 14 Aralık). Hürriyet, https://www.hurriyet.com.tr/egitim/kyoto-protokolu-nedir-kyoto-protokolu-amaci-maddeleri-ve-imzalayan-ulkeler-41687705
MHP Lideri Devlet Bahçeli: Siyasi etik yasası süratle çıkarılmalı (2021, 8 Haziran). Haber Türk, https://www.haberturk.com/canli-son-dakika-mhp-lideri-devlet-bahceli-den-aciklamalar-3097376
Özdemir, E. (2003). Liderlik ve etik, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, XXII(2), 151-168.
Özdemir, Ö. (2020, 5 Kasım). İmar barışı depremle mücadeleyi nasıl etkiliyor?, BBC News, https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-54833729
Özkeskin, E. (2013). Okul liderliğinde etik liderlik yaklaşımı, Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi (KAREFAD), 1 (1), 25-46.
Özmen, M. T. (2009). Sera gazı - küresel ısınma ve Kyoto protokolü, 42-46, https://www.imo.org.tr/Eklenti/803,sera-gazi-kuresel-isinma-ve-kyoto-protokolupdf.pdf?0
Paris Anlaşması- İklim Değişikliği Başkanlığı (2023). Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, https://iklim.gov.tr/paris-anlasmasi-i-34#:~:text=Paris
Paris Anlaşması- T. C. Dışişleri Bakanlığı, (2023). https://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa
Saylı, H. ve Kızıldağ, D. (2007). Yönetsel etik ve yönetsel etiğin oluşmasında insan kaynakları yönetiminin rolünü belirlemeye yönelik bir analiz, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 231-251.
Sonnenfeld, D. A. and Mol, A. P. J. (2002), Globalization and the transformation of environmental governance an ıntroduction, American Behavioral Scientist, 45 (9), 1328-1339.
Şengül, M. (2001, Aralık). Bir çevre yönetimi aracı olarak çevre için eğitim, Amme İdaresi Dergisi, 34 (4), 137-155.
Şengün, H. (2015, Ocak). Türkiye’de çevre yönetimi ve çevre ve şehircilik bakanlığının uygulamaları, Strategic Public Management Journal (SPMJ), No:1,
http://dosya.marmara.edu.tr/stkaum/spmj/say%C4%B11/ass_prof._dr._hayriye_eng_n.pdf
Tezcan, D. (2001). Çevre yönetimi, https://www.metalurji.org.tr/dergi/dergi127/der127_19.pdf
Torunoğlu, E. (2018a). Çevre, ekosistem ve temel kavramlar, Ü. B. Öğütveren (Ed.) Çevre sorunları ve Politikaları (ss.2-25), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2554 Açıköğretim Fakültesi Yayını NO: 1524.
Torunoğlu, E. (2018b). Ulusal çevre koruma politikaları, Ü. B. Öğütveren (Ed.) Çevre sorunları ve politikaları (ss.112-129), T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2554 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1524.
Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2013). Liderliğin etik boyutu: Etik liderliğin otel işletmelerindeki işgörenler tarafından algılanması, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(3), 184-209.
Tunçer, P. (2011). Örgütsel değişim ve liderlik, Sayıştay Dergisi, 80, 57-83.
Turan, E. (2011). Siyaset bilimine giriş (Birinci baskı), Palet Yayınları.
Uğurluoğlu, Ö. ve Çelik, Y. (2009). Örgütlerde stratejik liderlik ve özellikleri, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 12(2), 121-156.
Usta, A. (2011). Kuramdan uygulamaya kamu yönetiminde etik ve ahlâk, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1 (2), 39-50.
Uzun, Y. (2011). Kamu idarelerinde etik yönetim, Sayıştay Dergisi, 80, 33-56. http://www.sayistay.gov.tr/dergi/icerik/der80m2.pdf
Üste, B. (2011). Siyaset bilimi (Birinci baskı), Beta Yayınları.
Vural, B. A. ve Coşkun, G. (2007). Örgüt kültürü: İletişim, liderlik, motivasyon, bağlılık, performans açısından değerlendirme (Birinci baskı), Nobel Yayın Dağıtım.
Yaman, A. (2010). İç denetçinin yeni rolü; Etik liderlik, Bilişim Dergisi, 5, 9-16, http://icden.meb.gov.tr/digeryaziler/5ic_denetcinin_yeni_rolu_etik_liderlik.pdf
Yanık, O. (2018). Dönüştürücü liderlik, etik iklim, etik kültür ve yöneticiye güven arasındaki ilişkiler: Düzenleyici aracılı bir model çalışması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (59), 1232-1244.
Yeşil, S. (2013). Kültür ve kültürel farklılıklar: Liderlik açısından teorik bir değerlendirme, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(44), 52-81.
Yıldırım, A. (2010). Etik liderlik ve örgütsel adalet ilişkisi üzerine bir uygulama [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi ], Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
Yılmaz, E. (2005). Etik ve liderlik. A.M. Sünbül (Ed.), Öğretmenin dünyası, Odunpazarı Belediyesi Yayınları 10, Eğitim Dizisi-3. http://www.eskisehir.gov.tr/sarici/ekitap/OgretmeninDunyasi.pdf
Zeren, H. E., Turan, A. ve Göktürk, İ. E. (2014). Türk kamu yönetiminde değişimin temeli: Etik kültürün oluşturulması ve etik liderlik, F. N. Genç (Ed.), Kamu yönetiminde değişim: Kayfor XII Bildiriler Kitabı (ss.451-464). Adnan Menderes Üniversitesi
Zeytin, M. ve Kırlıoğlu, H. (2014, Eylül). Çevre yönetim sistemi ve yerel yönetimler, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(5), 238-254.

Toplam 71 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Kamu Yönetimi
Bölüm	Araştırma Makalesi
Yazarlar	Abdullah Turan 0000-0003-2743-6798
Yayımlanma Tarihi	29 Ekim 2023
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2023 Cilt: 1 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Turan, A. (2023). Çevre Yönetiminin Sürdürülebilmesinde Siyasetçilerin Etik Lider Özellikleri Taşımasının Önemi: Kyoto Protokolü Örneği. Urban 21 Journal, 1(1), 30-54.

Kapak Resmi İndir

Makale Dosyaları

Tam Metin