BANKACILIK SEKTÖRÜNDE ÖRGÜTSEL ADALET, ÖRGÜTSEL GÜVEN VE ÖRGÜTSEL BAĞLILIK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Year 2020,
, 30 - 51, 25.05.2020
Duygu Tunalı
,
Ayşegül Peker
Abstract
Bu
çalışmada, örgütler için etkinlik ve verimlilik açısından önemli unsurlar
arasında yer alan örgütsel adalet, örgütsel güven ve örgütsel bağlılık
kavramları ele alınarak, çalışanlar ve kurum bakımından birbirleri ile olan
ilişkileri incelenmiştir. Bu amaçla 44 maddeden oluşan 5’li likert tipi anket
formu hazırlanmış ve Sivas İli’ndeki özel ve kamu bankalarından yargısal olarak
seçilen 7 kamu, 4 özel banka şubesi çalışanlarına uygulanmıştır. Gönüllülük
esasına göre toplanan ve geçerli olarak değerlendirilen toplam 130 çalışandan
elde edilen veriler yapısal eşitlik modellemesi tekniği ile analiz edilmiş ve
analizde LISREL 8.72 programı kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda örgütsel
adalet ve örgütsel güven arasında anlamlı bir ilişki olduğu ve örgütsel güven
ile örgütsel bağlılığın alt boyutlarını oluşturan normatif bağlılık, duygusal
bağlılık ve devam bağlılığı arasında da anlamlı ilişkiler olduğu ortaya
konulmuştur.
References
- AKGÜNDÜZ, Yılmaz ve Tülay GÜZEL (2014), “Örgütsel Adalet ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkide Örgütsel Güvenin Aracılık Etkisi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol.: 14- Sayı/No:3; 1-18.AKSOY, Cenk (2017), “Çalışanların Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, International Journal of Management and Administration, Yıl:1, Cilt:1, Sayı:1.ALLEN, Natalie J. and John P. MEYER (1990). “The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization”, Journal of Occupational Psychology, 63; 1-18.BAYSAL, Ayşe Can ve Mahmut PAKSOY (1999), “Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen modeli”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28 (1); 7-15.BROMİLEY, Philip and Larry L. CUMMİNGS (1996), “The Organizational Trust Inventory (OTI) Roderick M. Kramer ve Tom R. Tyler (Der.)”, Trust in Organizations, Thousand Oaks: Sage, 302-319. BYRNE, M. Barbara (2001), Structural equation modeling with amos basic concepts, applications, and programming, Lawrence Erlbaum Associates Inc, New Jersey.CANDAN, Hakan (2014), “Çalışanların Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algılamalarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Bir Kamu Kurumu Üzerinde Araştırma”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4); 889-917.CHEN, Tser-Yieth; Shiuh-Nan HWANG and York LIU (2012), “Antecedents of the voluntary performance of employees: Clarifying the roles of employee satisfaction and trust”, Public Personnel Management, 41 (3); 407-420.COOK, John and Toby WALL (1980), “New Work Attitude Measures of Trust, Organizational Commitment and Personal Need Non-Fulfilment”, Journal of Occupational Psychology 53; 39-52 ÇAKAR, Demircan Nigar ve Adnan CEYLAN (2005), “İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1; 52-66, İstanbul.ÇELİK, H. Eray, & YILMAZ, Veysel (2016), Lisrel 9.1. ile Yapısal Eşitlik modellemesi, Temel Kavramlar- Uygulamalar- Programlama, Anı Yayıncılık, Ankara.DEMİREL, Yavuz (2008), “Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:15 Sayı:2.DİLEK, Uğur (2004), Örgütsel Adalet Algılamaları ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.EĞİLMEZKOL, Güneş. (2011), Çalışma Yaşamında Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık: Bir Kamu Bankasındaki Çalışanların Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık Algılayışlarının Analizine Yönelik Bir Çalışma, T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Genel İşletme Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.ERKORKMAZ, Ünal; İlker ETİKAN; Osman DEMİR; Kazım ÖZDAMAR ve S. Yavuz SANİSOĞLU (2013), “Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum İndeksler”, Türkiye Klinikleri J Med Sci, 33(1).EROĞLU, Ergün (2003), Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Yapısal Eşitlik Modeli İle Analizi, T. C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Sayısal Yöntemler Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul. GREENBERG, Jerald A. (1993), “The social side of fairness: Interpersonal and Informational Classes of Organizational Justice. R. Cropanzano (Ed.)”, Justice in The Workplace: Approaching Fairness iHuman Resource Management, NJ: Lawrence Erlbaum; 79–103.GÜLOVA, Asena Altın ve Özge DEMİRSOY (2012), “Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerinde Ampirik Bir Araştırma”, Business and Economics Research Journal, Volume 3 Number 3 2012; 49-76.HAİR, Joseph F.; Rolph E. ANDERSON; Ronald L. TATHAM and William C. BLACK, (1998), Multivariate data analysis, (5.ed.), Prentice Hall, New Jersey.IŞIK, Oğuz; Özgür UĞURLUOĞLU ve Mahmut AKBOLAT (2012), “Sağlık Kuruluşlarında Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (2) 2012; 254-265İNAN, İlyas Ertuğrul ve Erdoğan ÇELİK (2018), “Algılanan Örgütsel Güven ve İş Tatmini: Kastamonu İli Özel ve Kamu Bankalarında Bir Uygulama”, Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 2/3.İŞBAŞI, Janset Özen (2000), Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.KAPLAN, David (2000), Structural equation modeling foundations and extensions. Sage Publications, California.KARAGÖZ, Yalçın (2016), Spss 23 ve Amos 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler, Nobel Yayıncılık, Ankara.KAYA, Nihat ve Seçil SELÇUK (2007), “Bireysel Başarı Güdüsü Organizasyonel Bağlılığı Nasıl Etkiler?”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (2); 175-190.KHAN, Shahbaz and Habib USMAN (2012), “Procedural Justice & Organizational Performance”, Abasyn Journal of Social Science, Volume: 4, Issue:1; 36-51.METE, Mehmet ve Cenk AKSOY (2015), “Çalışanların Adalet Algıları Acısından Örgütsel Güven ile Örgütsel Bağlılığın Karşılaştırılması: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz-2015 Cilt:14 Sayı:54; 233-246.MEYER, John P. and Natalie J. ALLEN (1991), “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Review, 1(1); 61–89.NİEHOFF, Brian P. ve MOORMAN, Robert H. (1993), “Justice As A Mediator of The Relationship Between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior”, Academy of Management Journal, 36; 527-556.OKTAY, Ercan ve Hasan GÜL (2003), “Çalışanların Duygusal Bağlılıklarının Sağlanmasında Conger ve Kanungo’nun Karizmatik Lider Özelliklerinin Etkileri Üzerine Karaman ve Aksaray Emniyet Müdürlüklerinde Yapılan Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 10; 403-427.POLATÇI, Sema; Kadir ARDIÇ ve Gülçin TÜRKAN (2014), “Bağlılık Boyutlarının Tükenmişlik Boyutları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Yönetim ve Ekonomi, cilt 21, sayı 2. RAYKOV, Tenko and A. George MARCOULIDES (2006), A first course in structural equation modeling, (2.ed.), Lawrence Erlbaum Associates Inc, New Jersey.SÜMER, Nebi (2000), “Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar”, Türk Psikoloji Yazıları, 3(6); 49-7.ŞAHİN Bayram ve Serap TAŞKAYA (2010), “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:2.ŞAHİN, Ramazan ve Erkan KAVAS (2016), “Örgütsel Adalet ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesinde Öğretmenlere Yönelik Bir Araştırma: Bayat Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 14; 119-140.UYAR, Ahmet (2019), “Müşteri Memnuniyeti ile Müşteri Sadakati Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi: Otomobil Kullanıcıları Üzerine Bir Uygulama”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Kış, Cilt:18 Sayı:69; 41-57.ÜSTÜN, Ferda (2015), Örgütlerde sıkılık-esneklik boyutunun örgütsel güven, kurumsal girişimcilik ve firma performansına etkisi: Türkiye’nin öncü sanayi işletmeleri üzerine bir araştırma, Çukurova Üniversitesi, Doktora tezi, Adana.YAVUZ, Ercan (2010), “Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılamaları Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2; 302 – 312, İstanbul.YILDIZ, Kaya (2013), “Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar, Cilt:13, Yıl:13, Sayı:1, 13 ;289-316.YÜKSEKBİLGİLİ Zeki; Mustafa ÇÖPOĞLU ve Osman GÜR (2015), “Örgütsel Adalet: Bir Büyükşehir Belediyesinde Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Güz-2015, Cilt:14, Sayı:55; 45-53.
Year 2020,
, 30 - 51, 25.05.2020
Duygu Tunalı
,
Ayşegül Peker
References
- AKGÜNDÜZ, Yılmaz ve Tülay GÜZEL (2014), “Örgütsel Adalet ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkide Örgütsel Güvenin Aracılık Etkisi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt/Vol.: 14- Sayı/No:3; 1-18.AKSOY, Cenk (2017), “Çalışanların Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, International Journal of Management and Administration, Yıl:1, Cilt:1, Sayı:1.ALLEN, Natalie J. and John P. MEYER (1990). “The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization”, Journal of Occupational Psychology, 63; 1-18.BAYSAL, Ayşe Can ve Mahmut PAKSOY (1999), “Mesleğe ve örgüte bağlılığın çok yönlü incelenmesinde Meyer-Allen modeli”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28 (1); 7-15.BROMİLEY, Philip and Larry L. CUMMİNGS (1996), “The Organizational Trust Inventory (OTI) Roderick M. Kramer ve Tom R. Tyler (Der.)”, Trust in Organizations, Thousand Oaks: Sage, 302-319. BYRNE, M. Barbara (2001), Structural equation modeling with amos basic concepts, applications, and programming, Lawrence Erlbaum Associates Inc, New Jersey.CANDAN, Hakan (2014), “Çalışanların Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algılamalarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Bir Kamu Kurumu Üzerinde Araştırma”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4); 889-917.CHEN, Tser-Yieth; Shiuh-Nan HWANG and York LIU (2012), “Antecedents of the voluntary performance of employees: Clarifying the roles of employee satisfaction and trust”, Public Personnel Management, 41 (3); 407-420.COOK, John and Toby WALL (1980), “New Work Attitude Measures of Trust, Organizational Commitment and Personal Need Non-Fulfilment”, Journal of Occupational Psychology 53; 39-52 ÇAKAR, Demircan Nigar ve Adnan CEYLAN (2005), “İş Motivasyonunun Çalışan Bağlılığı ve İşten Ayrılma Eğilimi Üzerindeki Etkileri”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt 6, Sayı 1; 52-66, İstanbul.ÇELİK, H. Eray, & YILMAZ, Veysel (2016), Lisrel 9.1. ile Yapısal Eşitlik modellemesi, Temel Kavramlar- Uygulamalar- Programlama, Anı Yayıncılık, Ankara.DEMİREL, Yavuz (2008), “Örgütsel Güvenin Örgütsel Bağlılık Üzerine Etkisi: Tekstil Sektörü Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, Cilt:15 Sayı:2.DİLEK, Uğur (2004), Örgütsel Adalet Algılamaları ve Örgütsel Bağlılıkla İlişkisi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.EĞİLMEZKOL, Güneş. (2011), Çalışma Yaşamında Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık: Bir Kamu Bankasındaki Çalışanların Örgütsel Adalet ve Örgütsel Bağlılık Algılayışlarının Analizine Yönelik Bir Çalışma, T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Genel İşletme Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.ERKORKMAZ, Ünal; İlker ETİKAN; Osman DEMİR; Kazım ÖZDAMAR ve S. Yavuz SANİSOĞLU (2013), “Doğrulayıcı Faktör Analizi ve Uyum İndeksler”, Türkiye Klinikleri J Med Sci, 33(1).EROĞLU, Ergün (2003), Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarının Yapısal Eşitlik Modeli İle Analizi, T. C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Sayısal Yöntemler Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul. GREENBERG, Jerald A. (1993), “The social side of fairness: Interpersonal and Informational Classes of Organizational Justice. R. Cropanzano (Ed.)”, Justice in The Workplace: Approaching Fairness iHuman Resource Management, NJ: Lawrence Erlbaum; 79–103.GÜLOVA, Asena Altın ve Özge DEMİRSOY (2012), “Örgüt Kültürü ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Hizmet Sektörü Çalışanları Üzerinde Ampirik Bir Araştırma”, Business and Economics Research Journal, Volume 3 Number 3 2012; 49-76.HAİR, Joseph F.; Rolph E. ANDERSON; Ronald L. TATHAM and William C. BLACK, (1998), Multivariate data analysis, (5.ed.), Prentice Hall, New Jersey.IŞIK, Oğuz; Özgür UĞURLUOĞLU ve Mahmut AKBOLAT (2012), “Sağlık Kuruluşlarında Örgütsel Adalet Algılarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 13 (2) 2012; 254-265İNAN, İlyas Ertuğrul ve Erdoğan ÇELİK (2018), “Algılanan Örgütsel Güven ve İş Tatmini: Kastamonu İli Özel ve Kamu Bankalarında Bir Uygulama”, Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 2/3.İŞBAŞI, Janset Özen (2000), Çalışanların Yöneticilerine Duydukları Güvenin ve Örgütsel Adalete İlişkin Algılamalarının Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Oluşumundaki Rolü: Bir Turizm Örgütünde Uygulama, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya.KAPLAN, David (2000), Structural equation modeling foundations and extensions. Sage Publications, California.KARAGÖZ, Yalçın (2016), Spss 23 ve Amos 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler, Nobel Yayıncılık, Ankara.KAYA, Nihat ve Seçil SELÇUK (2007), “Bireysel Başarı Güdüsü Organizasyonel Bağlılığı Nasıl Etkiler?”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (2); 175-190.KHAN, Shahbaz and Habib USMAN (2012), “Procedural Justice & Organizational Performance”, Abasyn Journal of Social Science, Volume: 4, Issue:1; 36-51.METE, Mehmet ve Cenk AKSOY (2015), “Çalışanların Adalet Algıları Acısından Örgütsel Güven ile Örgütsel Bağlılığın Karşılaştırılması: Bankacılık Sektöründe Bir Uygulama”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Yaz-2015 Cilt:14 Sayı:54; 233-246.MEYER, John P. and Natalie J. ALLEN (1991), “A Three-Component Conceptualization of Organizational Commitment”, Human Resource Review, 1(1); 61–89.NİEHOFF, Brian P. ve MOORMAN, Robert H. (1993), “Justice As A Mediator of The Relationship Between Methods of Monitoring and Organizational Citizenship Behavior”, Academy of Management Journal, 36; 527-556.OKTAY, Ercan ve Hasan GÜL (2003), “Çalışanların Duygusal Bağlılıklarının Sağlanmasında Conger ve Kanungo’nun Karizmatik Lider Özelliklerinin Etkileri Üzerine Karaman ve Aksaray Emniyet Müdürlüklerinde Yapılan Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 10; 403-427.POLATÇI, Sema; Kadir ARDIÇ ve Gülçin TÜRKAN (2014), “Bağlılık Boyutlarının Tükenmişlik Boyutları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, Yönetim ve Ekonomi, cilt 21, sayı 2. RAYKOV, Tenko and A. George MARCOULIDES (2006), A first course in structural equation modeling, (2.ed.), Lawrence Erlbaum Associates Inc, New Jersey.SÜMER, Nebi (2000), “Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulamalar”, Türk Psikoloji Yazıları, 3(6); 49-7.ŞAHİN Bayram ve Serap TAŞKAYA (2010), “Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılarını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi”, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt:13, Sayı:2.ŞAHİN, Ramazan ve Erkan KAVAS (2016), “Örgütsel Adalet ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesinde Öğretmenlere Yönelik Bir Araştırma: Bayat Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 14; 119-140.UYAR, Ahmet (2019), “Müşteri Memnuniyeti ile Müşteri Sadakati Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi: Otomobil Kullanıcıları Üzerine Bir Uygulama”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Kış, Cilt:18 Sayı:69; 41-57.ÜSTÜN, Ferda (2015), Örgütlerde sıkılık-esneklik boyutunun örgütsel güven, kurumsal girişimcilik ve firma performansına etkisi: Türkiye’nin öncü sanayi işletmeleri üzerine bir araştırma, Çukurova Üniversitesi, Doktora tezi, Adana.YAVUZ, Ercan (2010), “Kamu ve Özel Sektör Çalışanlarının Örgütsel Adalet Algılamaları Üzerine Bir Karşılaştırma Çalışması”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2; 302 – 312, İstanbul.YILDIZ, Kaya (2013), “Öğretmenlerin Örgütsel Adalet ve Örgütsel Güven Algıları”, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Bahar, Cilt:13, Yıl:13, Sayı:1, 13 ;289-316.YÜKSEKBİLGİLİ Zeki; Mustafa ÇÖPOĞLU ve Osman GÜR (2015), “Örgütsel Adalet: Bir Büyükşehir Belediyesinde Araştırma”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Güz-2015, Cilt:14, Sayı:55; 45-53.