Bireylerin sahip oldukları
özniteliklerin bütünü olarak tanımlanabilecek olan beşeri sermaye, günümüzde
ekonomik kalkınma düzeyine etki eden en önemli unsurlardan birisi olarak kabul
edilmektedir. Bu çalışmada, beşeri sermayenin ekonomik kalkınma üzerindeki
etkisi Türkiye’nin en küçük istatistiki bölge birimlerini oluşturan illeri
kapsayacak biçimde araştırılmıştır. Bu doğrultuda İstatistiki Bölge Birimleri
Sınıflandırmasına (İBBS) göre Düzey 3 istatistiki bölge birimlerine tekabül
eden 81 il için yatay kesit veri analizi gerçekleştirilmiştir. Kişi başı gayri
safi yurtiçi hâsıla (GSYH) verileri ekonomik kalkınma düzeyinin göstergesi
olarak kullanılmıştır. Beşeri sermayenin unsurlarından; eğitim için
yükseköğretim ve ortaöğretim mezunu oranı, sağlık için doğuşta beklenen yaşam
süresi, işgücü için işgücüne katılım oranı ve göç için net göç hızı göstergeleri
kullanılmıştır. Elektrik tüketimi ve ihracat verileri de ekonomik kalkınmaya
etki eden diğer faktörler olarak modele dâhil edilmiştir. Araştırma Türkiye
İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri ile sınırlıdır. Eğitimin ekonomik
kalkınma üzerindekini etkisini ayırt edebilmek için yükseköğretim mezunu oranı
ve ortaöğretim mezunu oranının kullanıldığı iki ayrı model, En Küçük Kareler yöntemiyle
çoklu doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilerek incelenmiştir. Araştırmanın
bulgularına göre illerin kalkınma düzeyleri üzerinde yükseköğretim mezunu
oranı, ortaöğretim mezunu oranı, işgücüne katılım oranı, net göç hızı, kişi
başı elektrik tüketimi ve kişi başı ihracatın anlamlı ve pozitif bir etkiye
sahip olduğu görülmüştür. Doğuşta beklenen yaşam süresi ile illerin ekonomik
kalkınma düzeyleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı tespit edilmiştir.
Öncelikle yükseköğretim mezunu oranı ve ardından ortaöğretim mezunu oranı
illerin ekonomik kalkınma düzeyleri üzerinde en fazla etkiye sahip olan
değişkenler olarak öne çıkmıştır. Diğer yandan eğitim seviyesi düştükçe net göç
hızı ve işgücüne katılım oranının ekonomik kalkınma üzerindeki etkisinin
sınırlı da olsa arttığı tespit edilmiştir.
Beşeri Sermaye Ekonomik Kalkınma Yatay Kesit Veri Analizi İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması Düzey 3
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Economics |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Publication Date | May 25, 2020 |
Submission Date | September 4, 2019 |
Published in Issue | Year 2020Volume: 21 Issue: 1 |
Cumhuriyet University Journal of Economics and Administrative Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).