Ulusal para birimi üzerindeki herhangi bir uzun süreli baskı durumu, özellikle dış şoklara eğilimli gelişmekte olan ülke ekonomileri için ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Herhangi bir kriz durumundan kaçınabilmek için bu tür baskıların zamanlamasını ve yoğunluğunu bilmek önem arz etmektedir. Bu kapsamda literatürde özellikle yönetilen dalgalı döviz kuru sistemini takip eden ekonomilerde ulusal para birimi üzerindeki baskıların seviyesini doğru bir şekilde tespit edebilmek amacıyla döviz kurlarındaki, döviz rezervlerindeki ve/veya faiz oranlarındaki değişikliklerin ağırlıklı toplamı ile ölçülen döviz piyasası baskı endeksi kullanılmaktadır. Bu çalışmada ise Türkiye ekonomisinde 2005:12-2021:5 döneminde olası bir döviz krizinin işaretini veren döviz piyasası baskı endeksi ile yabancı paranın hem ödeme aracı hem de değer saklama aracı şeklinde yoğun kullanımı olarak ifade edilen dolarizasyon arasındaki ilişki fourier alanda ile incelenmektedir. Dolarizasyon değişkeni için döviz tevdiat hesaplarının M2 para arzına oranı esas alınmakta, döviz piyasası baskı endeksi için ise literatürde yer alan çalışmalara paralel olarak nominal döviz kuru (Amerikan Doları/Türk Lirası) ve TCMB brüt döviz rezervlerindeki (Milyon Amerikan Doları) değişimin ağırlıklandırılmış toplamı kullanılmaktadır. Söz konusu değişkenlere ait aylık veriler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası resmi veri tabanından elde edilmiştir. Ampirik analizler neticesinde döviz piyasası baskı endeksi ile dolarizasyon arasında birbirini besleyen bir süreç olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Any prolonged pressure on the national currency can have serious consequences, especially for emerging economies that are prone to external shocks. It is important to know the timing and intensity of such pressures in order to avoid any crisis situation. In this context, especially in economies that follow the managed floating exchange rate system, the foreign exchange market pressure index is used in the literature in order to accurately determine the level of pressure on the national currency which measured by the weighted sum of changes in exchange rates, foreign exchange reserves and/or interest rates. In this study, the relationship between the foreign exchange market pressure index, which signals a possible currency crisis in the Turkish economy in the period of 2005:12-2021:5, and dollarization, which is expressed as the intensive use of foreign currency as both a payment instrument and a store of value, is examined in the Fourier field. For the dollarization variable, the ratio of exchange deposit accounts to the M2 money supply is taken as a basis, and for the exchange market pressure index, in parallel with the studies in the literature, the weighted sum of the change in the nominal exchange rate (USD/Turkish Lira) and the CBRT gross foreign exchange reserves (Million USD) is used. The monthly data of the said variables were obtained from the CBRT official database. As a result of the empirical analysis, it has been concluded that there is a process that feeds each other between the foreign exchange market pressure index and dollarization.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Economics |
Journal Section | Makaleler |
Authors | |
Early Pub Date | April 15, 2022 |
Publication Date | April 19, 2022 |
Submission Date | January 30, 2022 |
Published in Issue | Year 2022Volume: 23 Issue: 2 |
Cumhuriyet University Journal of Economics and Administrative Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).