Araştırma Makalesi
Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Finansal Performanslarının Bulanık AHP ve VIKOR Yöntemi ile Analizi
Öz
Bu çalışmada bireysel
emeklilik şirketlerinin finansal performansları çok kriterli karar verme
yöntemlerinden Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci(AHP) ve Vise Kriterijumska Optimizacija I Kompromisno
Resenje(VIKOR) yöntemleri ile
değerlendirilmiştir. Bu amaçla sektörde
faaliyet gösteren firmaların 2014-2016 yılları arasındaki finansal tablo
verileri kullanılarak finansal performans analizi gerçekleştirilmiştir. Bulanık
Analitik Hiyerarşi Prosesi yöntemi ile kriter olarak kullanılan finansal
oranların önem dereceleri tesbit edilmiş, daha sonra VIKOR yöntemi ile
firmaların performanslarına yönelik finansal analiz ve değerlendirme yapılmıştır.
Kriterlerin önem derecelerinin tesbitinde Bulanık AHP
yöntemi kullanılmıştır. Bulanık AHP yönteminin uygulanmasında Liou ve Wang’ın
toplam integral yöntemine göre sıralama yapılmış ve sonuçlar
değerlendirilmiştir.
Bulanık AHP yönteminin, bulanıklık içeren
durumlarda ve bulanık veriler ile analiz yapılırken seçim, sıralama ve
değerlendirme problemlerinde diğer yöntemlerle bütünleşik olarak kullanılabileceği
değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Çok Kriterli Karar Verme Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi VIKOR
Kaynakça
- Akın N, F., Ece, N. (2013). İMKB'de İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin 2006-2010 Dönemi Finansal Performanslarının Analizi. Mugasebe ve Finansman Dergisi, (57).ss. 89-106.Aytekin, A., Karamaşa, Ç. (2017). BIST’te Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Finansal Performanslarının Bulanık Shannon Entropi Tabanlı Bulanık TOPSIS Yöntemiyle İncelenmesi. The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Volume 5, Issue 1, p, 71-84. Başpınar, A. (2005). Finansal analiz tekniklerinin sigorta şirketi mali tablolarına uygulanması. Maliye Dergisi, 149, 5-35. Baykal Nazife ve Beyan Timur(2004). Bulanık Mantık Uzman Sistemler ve Denetleyiciler. Ankara: Bıçaklar Kitabevi. Burca, A. M., & Batrinca, G. (2014). The determinants of financial performance in the Romanian insurance market. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 4(1), 299-308.Chang Da-Yong (1996) “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP” European Journal of Operational Research, 95, 649-655 . Charumathi, B. (2012)”On the Determinants of Profitability of Indian life insurers–an Empirical Study”. In Proceedings of the World Congress on Engineering, Vol. 1, No. 2, pp. 1-6. Çetintaş H, Biçen Ö.F. (2012), Türkiye’de Sigortacılık Sektörünün Etkinlik Analizi, TİSK Akademi, II s. 124-154. Dalkılıç N, (2012), Türkiye’de Hayat Dışı Sigortacılık Sektöründe Etkinlik Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2012, s. 71-90.Ertuğrul İrfan ve Karakaşoğlu Nilsen (2010). “Electre ve Bulanık AHP Yöntemleri ile Bir İşletme İçin Bilgisayar Seçimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:2, 23-41. Ertuğrul, İ., ve Karakaşaoğlu, N. (2009). Banka Şube Performanslarının Vıkor Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Journal of Industrial Engineering (Turkish Chamber of Mechanical Engineers), 20(1).s. 19-28.Genç, T., Kabak, M., Köse, E., Yılmaz, Z. (2015). Bireysel emeklilik sistemi seçimi problemine ilişkin Macbeth yaklaşimi. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (22), 47-65.Göktürk, Eryılmaz, Yörür ve Yuluğkural, 2011. “Bir İşletmenin Tedarikçi Değerlendirme Ve Seçim Probleminin Çözümünde AAS ve VIKOR Yöntemlerinin Kullanılması” DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı 25. s.61-74. Hazine Müsteşarlığı, Emeklilik Gözetim Merkezi, (2016), Bireysel Emeklilik Sistemi Gelişim Raporu. İlhan B, (2016), OECD Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Olarak Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemindeki Gelişmeler Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım.,Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 2016,51, (2) : 157 – 185.Kahraman C, Cebeci U. ve Ulukan Z. (2003). “Multi-criteria supplier selection using fuzzy AHP”. Logistics Information Management, 16(6), 382-394. Kalaycı Ş, Yılmaz, T. (2010). Sigorta Sektöründe Rasyo Analizi Yöntemi İle Finansal Yapının Değerlendirilmesi Ve İMKB'de İşlem Gören Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Uygulama, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2011 Cilt: 48 Sayı: 559 s. 79-99. Kaptanoğlu D. ve Özok A. F. (2006). “Akademik Performans Değerlendirmesi için Bir Bulanık Model”, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, Cilt:5, Sayı:1, Kısım:2, 193-204. Karakaya, A., Kurtaran, A., ve Dağlı, H. (2014), Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Sayı:22, s. 1-23. Köse, A. (2010). Türk Sigorta Sektörü Hayat ve Emeklilik Şirketleri Etkinlik Analizi. Akademik Araştırmalar Dergisi ,44, 85-100.Ksenija, M., Boris, D., Snežana, K., ve Sladjana, B. (2017). Analysis of the efficiency of insurance companies in Serbia using the fuzzy AHP and TOPSIS methods. Economic research-Ekonomska istraživanja, 30(1), 550-565.Oprıcovıc and Tzeng, 2004. “The Compromise solition by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, 178, p.445-455. Oprıcovıc and Tzeng, 2007. “Extented VIKOR method in comparison with outranking methods”, European Journal of Operational Research, 178, p.514-529. Özden, 2012. “AB’ye Üye Ülkelerin Ve Türkiye’nin Ekonomik Performanslarına Göre Vıkor Yöntemi İle Sıralanması”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 11 Sayı: 21, s.455-468. Özden, Başar ve Kalkan, 2012. “İMKB’de İşlem Gören Çimento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Sıralanması” İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri ve İstatistik Sayı:17, s.23-44 Peker, İ., Birdoğan, B. (2011). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle Türk sigortacılık sektöründe performans ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (7). Yıl:4 Sayı:7, 1-18. Yaz 2011 ISSN 1307-9832Tzeng vd, 2005. “Multi-criteria analysis of alternative-fuel buses for public transportation” , Energy Policy 33, 1373–1383. Yıldız ve Deveci, 2013. “Bulanık VIKOR Yöntemine Dayalı Personel Seçim Süreci” Ege Akademik Bakış, Cilt:13, Sayı:4, s. 427-436. Yücenur, G. N., ve Demirel, N. C. (2012). Group decision making process for insurance company selection problem with extended VIKOR method under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 39, 3702–3707.Zadeh, A Lotfi,(1965). “Fuzzy Sets”, İnformation and Control, 8, 338-353.
Yıl 2018,
Cilt: 19 Sayı: 1, 92 - 108, 31.05.2018
Öz
Kaynakça
- Akın N, F., Ece, N. (2013). İMKB'de İşlem Gören Sigorta Şirketlerinin 2006-2010 Dönemi Finansal Performanslarının Analizi. Mugasebe ve Finansman Dergisi, (57).ss. 89-106.Aytekin, A., Karamaşa, Ç. (2017). BIST’te Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Finansal Performanslarının Bulanık Shannon Entropi Tabanlı Bulanık TOPSIS Yöntemiyle İncelenmesi. The Journal of Operations Research, Statistics, Econometrics and Management Information Systems Volume 5, Issue 1, p, 71-84. Başpınar, A. (2005). Finansal analiz tekniklerinin sigorta şirketi mali tablolarına uygulanması. Maliye Dergisi, 149, 5-35. Baykal Nazife ve Beyan Timur(2004). Bulanık Mantık Uzman Sistemler ve Denetleyiciler. Ankara: Bıçaklar Kitabevi. Burca, A. M., & Batrinca, G. (2014). The determinants of financial performance in the Romanian insurance market. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences, 4(1), 299-308.Chang Da-Yong (1996) “Applications of the extent analysis method on fuzzy AHP” European Journal of Operational Research, 95, 649-655 . Charumathi, B. (2012)”On the Determinants of Profitability of Indian life insurers–an Empirical Study”. In Proceedings of the World Congress on Engineering, Vol. 1, No. 2, pp. 1-6. Çetintaş H, Biçen Ö.F. (2012), Türkiye’de Sigortacılık Sektörünün Etkinlik Analizi, TİSK Akademi, II s. 124-154. Dalkılıç N, (2012), Türkiye’de Hayat Dışı Sigortacılık Sektöründe Etkinlik Analizi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz 2012, s. 71-90.Ertuğrul İrfan ve Karakaşoğlu Nilsen (2010). “Electre ve Bulanık AHP Yöntemleri ile Bir İşletme İçin Bilgisayar Seçimi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, Cilt:25, Sayı:2, 23-41. Ertuğrul, İ., ve Karakaşaoğlu, N. (2009). Banka Şube Performanslarının Vıkor Yöntemi İle Değerlendirilmesi. Journal of Industrial Engineering (Turkish Chamber of Mechanical Engineers), 20(1).s. 19-28.Genç, T., Kabak, M., Köse, E., Yılmaz, Z. (2015). Bireysel emeklilik sistemi seçimi problemine ilişkin Macbeth yaklaşimi. Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi, (22), 47-65.Göktürk, Eryılmaz, Yörür ve Yuluğkural, 2011. “Bir İşletmenin Tedarikçi Değerlendirme Ve Seçim Probleminin Çözümünde AAS ve VIKOR Yöntemlerinin Kullanılması” DPÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı 25. s.61-74. Hazine Müsteşarlığı, Emeklilik Gözetim Merkezi, (2016), Bireysel Emeklilik Sistemi Gelişim Raporu. İlhan B, (2016), OECD Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Olarak Türkiye’de Bireysel Emeklilik Sistemindeki Gelişmeler Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım.,Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 2016,51, (2) : 157 – 185.Kahraman C, Cebeci U. ve Ulukan Z. (2003). “Multi-criteria supplier selection using fuzzy AHP”. Logistics Information Management, 16(6), 382-394. Kalaycı Ş, Yılmaz, T. (2010). Sigorta Sektöründe Rasyo Analizi Yöntemi İle Finansal Yapının Değerlendirilmesi Ve İMKB'de İşlem Gören Sigorta Şirketleri Üzerine Bir Uygulama, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 2011 Cilt: 48 Sayı: 559 s. 79-99. Kaptanoğlu D. ve Özok A. F. (2006). “Akademik Performans Değerlendirmesi için Bir Bulanık Model”, İTÜ Dergisi/d Mühendislik, Cilt:5, Sayı:1, Kısım:2, 193-204. Karakaya, A., Kurtaran, A., ve Dağlı, H. (2014), Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü: Türkiye Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi – Sayı:22, s. 1-23. Köse, A. (2010). Türk Sigorta Sektörü Hayat ve Emeklilik Şirketleri Etkinlik Analizi. Akademik Araştırmalar Dergisi ,44, 85-100.Ksenija, M., Boris, D., Snežana, K., ve Sladjana, B. (2017). Analysis of the efficiency of insurance companies in Serbia using the fuzzy AHP and TOPSIS methods. Economic research-Ekonomska istraživanja, 30(1), 550-565.Oprıcovıc and Tzeng, 2004. “The Compromise solition by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS”, European Journal of Operational Research, 178, p.445-455. Oprıcovıc and Tzeng, 2007. “Extented VIKOR method in comparison with outranking methods”, European Journal of Operational Research, 178, p.514-529. Özden, 2012. “AB’ye Üye Ülkelerin Ve Türkiye’nin Ekonomik Performanslarına Göre Vıkor Yöntemi İle Sıralanması”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 11 Sayı: 21, s.455-468. Özden, Başar ve Kalkan, 2012. “İMKB’de İşlem Gören Çimento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Sıralanması” İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri ve İstatistik Sayı:17, s.23-44 Peker, İ., Birdoğan, B. (2011). Gri ilişkisel analiz yöntemiyle Türk sigortacılık sektöründe performans ölçümü. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (7). Yıl:4 Sayı:7, 1-18. Yaz 2011 ISSN 1307-9832Tzeng vd, 2005. “Multi-criteria analysis of alternative-fuel buses for public transportation” , Energy Policy 33, 1373–1383. Yıldız ve Deveci, 2013. “Bulanık VIKOR Yöntemine Dayalı Personel Seçim Süreci” Ege Akademik Bakış, Cilt:13, Sayı:4, s. 427-436. Yücenur, G. N., ve Demirel, N. C. (2012). Group decision making process for insurance company selection problem with extended VIKOR method under fuzzy environment. Expert Systems with Applications, 39, 3702–3707.Zadeh, A Lotfi,(1965). “Fuzzy Sets”, İnformation and Control, 8, 338-353.
Toplam 1 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Mart 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018Cilt: 19 Sayı: 1 |
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.