Öz
Ekonomik büyüme ile dış ticaret
ilişkisini ele alan çalışmalarda, genel anlamda liberal bir perspektifle
büyümenin temel dinamiğini dışa açıklığın oluşturduğu vurgulanır. Bu literatürde,
Klasik ve Neo-klasik bakış açısı karşılaştırmalı üstünlükler çerçevesinde uluslararası
işbölümü ve uzmanlaşmanın yararlarına ve bundan kaynaklı refah artışına vurgu yaparken,
Keynesyen ve uzantısı bakış açıları ihracatın dış talep kaynaklı olarak ulusal
gelire katkı yapacağını belirtir. Ancak, her ihracat kaleminin büyümeyi
etkilediği argümanı, özellikle dış ticaret hadleri sorununa bağlı olarak
tartışmalı hale gelmiştir. Dolayısıyla her ihracat kaleminin değil, yüksek
teknolojiye dayalı mal ihracatı yapabilme yeteneğinin yüksek ve sürdürülebilir
büyüme kapasitesini artırdığı ileri sürülmeye başlanmıştır. Bu çerçevede dış
ticaretin büyümeye olumlu katkıda bulunabilme koşulunun yüksek teknolojili mal
üretip dışa satabilme yeteneğiyle ilgili olduğu vurgulanmaktadır. Bu çalışmada
orta gelir tuzağına düşmeden yüksek gelirli ekonomi pozisyonuna geçebilmek için
heterojen yapıya sahip yükselen ekonomilerde yüksek teknolojili mal üretme
kapasitesi ve bu kapasiteye etki eden unsurlar araştırma konusu yapılmıştır. Uygun
veri setine sahip 18 yükselen ekonomi üzerine 1996-2016 arası dönemi kapsayan
panel veri analizlerine göre yüksek teknolojili mal ihracatının belirleyicileri
dışa açıklık ve patent üretebilme kapasitesi olarak tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelimeler: Yüksek teknolojili mal ihracatı Yükselen ekonomiler
Kaynakça
- KAYNAKÇA
- AKSU, Hayati, A. Fatih AYDEMİR, Çağatay KARAKÖY, Ziya Ç. YURTTANÇIKMAZ ve Ö. Selçuk EMSEN (2018), “Çin Ekonomisinde Büyümenin Sürdürülebilirliği: Yüksek teknolojili Mal İhracatının Belirleyicileri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (2): 213-225.
- ATİK, A. Hakan, Finansal Krizlerin Gölgesinde Yükselen Piyasa Ekonomileri, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. Araştırma Müdürlüğü, Ankara, Şubat 2005.COASE, H. Ronald ve Ning WANG, Çin Nasıl Kapitalist Oldu?, (Çev. İ. Yılmaz), Tarcan Matbaası, Ankara, 2015.
- EBERHARDT, M. and S. BOND (2009), “Cross-section Dependence in Nonstationary Panel Models: A Novel Estimator”,MPRA Paper 17692, University Library of Munich, (Erişim tarihi 12.01.2019; http://mpra.ub.unimuenchen.de/17692.pdf.)
- EBERHARDT, M. ve F. TEAL (2010), “Productivity Analysis in Global Manufacturing Production”, Discussion Paper 515, Department of Economics, University of Oxford, (Erişim tarihi: 12.01.2019; http://www.economics.ox.ac.uk/research/WP/pdf/paper515.pdf.
- EKANANDA, Mahjusve Dion Jogi PARLINGGOMAN (2017), “The Role of High-Tech Exports and of Foreign Direct Investments (FDI) on Economic Growth”, European Research Studies Journal, XX (4A): 194-212.
- FERRAGINA, Anna M. and Francesco PASTORE (2007), “High Tech Export Performance: Which Role for Diversification?”, Ninth Annual Conference, 13-15 September, pp: 1-23.
- GÖKMEN, Yunus ve Ufuk TURAN (2013), “The Determinants of High Technology Exports Volume: A Panel Data Analysis of EU-15 Countries”, International Journal of Management, Economics and Social Sciences, 2 (3): 217-232.
- IOANNIDIS, Evangelos and Paul SCHREYER (1997), “Technology and Non Technology Determinants of Export Share Growth”, OECD Economic Studies, No. 28, pp: 169-205.
- İRMİŞ, Ayşe ve Ö. Selçuk EMSEN, Kapitalizmin Küresel Ağı: Düğümler ve İlmekler, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2018.
- KABAKLARLI, Esra, Mahmut Sami DURAN ve Yasemin Telli ÜÇLER (2018), “High-Technology Exports and Economic Growth: Panel Data analysis for Selected OECD Countries”, Forum Scientiae Oeconomia, 6 (2): 47-60.
- MEDİNA-SMITH, Emilio J. (2001), “Is the Export-Led Growth Hypothesis Valid for Developing Countries? A Case Study of Costa Rica”, United Nations Conference on Trade and Development, Policy Issues in International Trade and Commodities Study Series No. 7.
- MEHRARA, Mohsen, Samaneh SEIJANI ve Abbas Rezazadeh KARSALARI (2017), “Determinants of High-tech Export in Developing Countries Based on Bayesian Model Averaging”, Proceedings of Rijeka Faculty of Economics: Journal of Economics and Business, 35 (1): 199-215.
- NİŞANCI, Murat, Selahattin SARI, A. Cansın DOKER, A. Alkan ÇELİK ve Ö. Selçuk EMSEN (2017), “Lewis’in İki Sektörlü Büyüme Modeline Çin Özelinde Bakış: Büyümenin Sınırlarına Gelindi mi?”, International Conference on Economics Finance and Banking, İstanbul-Türkiye, 15-16 July 2017, ss: 339-347.
- ÖZDEMİR, Dilek, Ilgar RİYAZİ, Özge BUZDAĞLI ve Ö. Selçuk EMSEN (2018), “Doğal Kaynak Keşfine Dayalı Ekonomik Büyüme Literatüründe Hollanda Hastalığı Çelişkisi: Suudi Arabistan ve İran Üzerine İncelemeler (1980-2014)”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32 (1): 19-43.
- PESARAN, M. Hashem (2004), “General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels”. Journal of Applied Econometrics, 20: 264-309.
- PESARAN, M. Hashem (2007), “A Simple Panel Unit Root Test in the Presence of Cross-Section Dependence”. Journal of Applied Econometrics, 22: 265–312.
- SRHOLEC, Martin (2005), “High-tech exports from developing countries:A symptom of technology spurts or statistical illusion?”, TIK Working Papers on Innovation Studies, December 2005, pp: 1-39. Erişim tarihi: 13.12.2018; https://www.sv.uio.no/tik/InnoWP/0512_TIKwpINNOV_Srholec.pdf).
- USMAN, Muhammad (2017), “Impact of High-Tech Exports on Economic Growth: Empirical Evidence From Pakistan”, Journal on Innovation and Sustainability, 8 (1): 91-105.
- VOGIATZOGLOU, Klimis (2009), “Determinants of Export Specialization in ICT Products: A Cross-Country Analysis”, Centre for Planning and Economic Research, Division of International Economics, 11, pp: 1-18.
- WESTERLUND, J. (2007), “Testing for Error Correction in Panel Data”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 69: 709-748.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Şubat 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 20 Sayı: 1 |
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.