Farklı Muhasebe Düzenlemelerine Göre Hazırlanan Finansal Tabloların Dönüşüm Sürecinin Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma
Öz
Bu çalışma, Türkiye’de bağımsız denetime tabi olan işletmelerin Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine (MSUGT) göre hazırlanan finansal tablolarının Türkiye Muhasebe / Finansal Raporlama Standartlarına (TMS / TFRS) ya da Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardına (BOBİ FRS) dönüştürülmesi sürecinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla çalışmada nitel araştırma yöntemi uygulanmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak bağımsız denetim şirketlerinde çalışan ve finansal tabloların dönüşüm sürecinde aktif rol alan 25 meslek mensubuyla yüz yüze ya da çevrimiçi görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada, katılımcıların çoğunluğu tarafından ikili muhasebe sisteminin daha sağlıklı ve faydalı bulunmasına rağmen işletmelerin muhasebe altyapıları ve sistemin getireceği ilave maliyetler nedeniyle uygulanmasının zor olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların dönüşüm sürecinde en çok müşteri işletmeden talep edilen bilgi ve belgelerin temin edilmesinde zorlandığı ve nakit akış tablosunun hazırlanmasında daha fazla sorun yaşadıkları ortaya konmuştur. Ayrıca, katılımcıların büyük çoğunluğu tarafından dönüşüm yoluyla hazırlanan finansal tablolarda sunulan bilgilerin faydalı finansal bilginin taşıması gereken niteliksel özelliklere sahip olduğu düşünülürken, bazı katılımcılar sunulan bilgilerin zamanında sunum özelliğine sahip olmadığını düşünmektedirler. Farklı düzenlemelere göre yapılan raporlamanın gereksiz olduğunu belirten katılımcılar, işletmelerin tek bir düzenlemeye göre raporlama yapmalarının ve bu düzenlemenin de TMS / TFRS’ler olması gerektiğini ifade ettikleri görülmüştür. Ancak mevcut uygulamada olduğu gibi iki farklı düzenlemeye göre raporlama yapmaya devam edilmesi halinde katılımcıların büyük çoğunluğu tarafından BOBİ FRS’nin tercih edildiği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, Erişim: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.213.pdf, Erişim Tarihi: 04.09.2021.
- 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Erişim: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf, Erişim Tarihi: 04.09.2021.
- Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
- Berg, B. L., & Howard L. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskıdan Çeviri). Çeviri Editörü: Asım Arı, Konya: Eğitim Yayınevi.
- Demir, Ş. (2020). Vergi mizanından BOBİ FRS’ye dönüşüm kayıtlarının yapılması ve finansal tablolar çıkarılmasına dair bütünsel bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 1-24. Doi: 10.25095/mufad.673670.
- Elitaş, C., ve Ergüden A.E. (2016). Vergi usul kanunundan uluslararası finansal raporlama standartlarına doğru: finansal tabloların yolculuğu. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2(2), 265-296.
- Kablan, A. (2021). VUK’a göre hazırlanmış finansal tabloların TFRS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS taslağına uygun finansal tablolara dönüştürme işlemleri ve finansal performans üzerindeki etkisinin COPRAS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 20(62), 285-308. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis/issue/59563/787665.
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2021). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı, http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/bobi_frs.PDF, (01.12.2021).
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2022). TFRS 2022 Seti (Kırmızı Kitap), Erişim: https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10378/TFRS-2022-Seti, Erişim Tarihi: 18.02.2022.
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2017). Büyük ve orta boy işletmeler için finansal raporlama standardı (BOBİ FRS) 2017 sürümü açıklaması, Erişim: https://www.kgk.gov.tr, Erişim Tarihi: 05.10.2021.
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2021). Büyük ve orta boy işletmeler için finansal raporlama standardı (BOBİ FRS) 2021 sürümü açıklaması, Erişim: https://www.kgk.gov.tr, Erişim Tarihi: 15.02.2022.
- Maliye Bakanlığı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No: 1, (16 Aralık 1992), T.C. Resmi Gazete, Sayı: 21447 (M), Erişim: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21447_1.pdf, Erişim Tarihi: 07.12.2021.
- Mejzlik, L. (2006). Účetní informační systémy Využití informačních a komunikačních technologií v účetnictví. Prag.
- Öztürk, E. (2013). Dışarıdan atılan kayıtlar tekniği ile TFRS finansal tabloların hazırlanması. Erişim: https://docplayer.biz.tr/1536315-Disaridan-atilan-kayitlar-teknigi-ile-tfrs-finansal-tablolarin-hazirlanmasi.html, Erişim Tarihi: 27.02.2022.
- Procházka, D. (2012). ICT support of the fınancıal statements conversıon: maın methods and theır advantages/dısadvantages. International Journal of Management Cases, 14(1), Doi:10.5848/APBJ.2012.00007.
- Ulusan, H. (2017). Dönem Sonu Muhasebe İşlemleri (1. Baskı). Bursa: Ekin Yayınları.
- Yardımcıoğlu, M. (2013). Finansal tabloların UFRS'ye çevrimi. Sosyoekonomi, 20(20), Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosyoekonomi/issue/21080/226961.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
A Study on the Assessment of the Conversion Process of Financial Statements Prepared According to Different Accounting Regulations
Öz
This study aims to evaluate the process of converting the financial statements of firms, which are subject to independent audit in Turkey, prepared according to the Accounting System Application General Communiqués (ASAGC) to Turkish Accounting / Turkish Financial Reporting Standards (TAS / TFRS) or Financial Reporting Standard for large and Medium Sized Entities (FRS for LMSE). For this purpose, qualitative research method was utilized in the study. In this context, face-to-face or online interviews were conducted with 25 professionals working in independent audit companies and taking an active role in the transformation of financial statements, using a semi-structured interview form. In the study, although the majority of the participants found the dual accounting system to be more healthy and beneficial, it was determined that it was difficult to implement due to the accounting infrastructures of the enterprises and the additional costs that the system would bring. It was revealed that the participants had difficulty in obtaining the information and documents requested from the customer enterprise most during the transformation process and they had more problems in the preparation of the cash flow statement. In addition, while the majority of the participants thought that the information presented in the financial statements prepared by conversion has the qualitative characteristics that useful financial information should have, some participants think that the presented information does not have the feature of being presented in a timely manner. It was observed that the participants, who stated that reporting according to different regulations was unnecessary, stated that businesses should report according to a single regulation and this regulation should be TAS / TFRS. However, it has been determined that FRS for LMSE is preferred by the majority of the participants if they continue to report according to two different regulations as in the current practice.
Anahtar Kelimeler
ASAGC TAS / TFRS FRS for LMSE Financial Statement Conversion
Kaynakça
- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu, Erişim: http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.4.213.pdf, Erişim Tarihi: 04.09.2021.
- 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Erişim: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6102.pdf, Erişim Tarihi: 04.09.2021.
- Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
- Berg, B. L., & Howard L. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Baskıdan Çeviri). Çeviri Editörü: Asım Arı, Konya: Eğitim Yayınevi.
- Demir, Ş. (2020). Vergi mizanından BOBİ FRS’ye dönüşüm kayıtlarının yapılması ve finansal tablolar çıkarılmasına dair bütünsel bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 1-24. Doi: 10.25095/mufad.673670.
- Elitaş, C., ve Ergüden A.E. (2016). Vergi usul kanunundan uluslararası finansal raporlama standartlarına doğru: finansal tabloların yolculuğu. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 2(2), 265-296.
- Kablan, A. (2021). VUK’a göre hazırlanmış finansal tabloların TFRS, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS taslağına uygun finansal tablolara dönüştürme işlemleri ve finansal performans üzerindeki etkisinin COPRAS yöntemi ile analizi. Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 20(62), 285-308. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mdbakis/issue/59563/787665.
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2021). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı, http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/PDF%20linkleri/bobi_frs.PDF, (01.12.2021).
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2022). TFRS 2022 Seti (Kırmızı Kitap), Erişim: https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10378/TFRS-2022-Seti, Erişim Tarihi: 18.02.2022.
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2017). Büyük ve orta boy işletmeler için finansal raporlama standardı (BOBİ FRS) 2017 sürümü açıklaması, Erişim: https://www.kgk.gov.tr, Erişim Tarihi: 05.10.2021.
- KGK (Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu Başkanlığı). (2021). Büyük ve orta boy işletmeler için finansal raporlama standardı (BOBİ FRS) 2021 sürümü açıklaması, Erişim: https://www.kgk.gov.tr, Erişim Tarihi: 15.02.2022.
- Maliye Bakanlığı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Sıra No: 1, (16 Aralık 1992), T.C. Resmi Gazete, Sayı: 21447 (M), Erişim: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/21447_1.pdf, Erişim Tarihi: 07.12.2021.
- Mejzlik, L. (2006). Účetní informační systémy Využití informačních a komunikačních technologií v účetnictví. Prag.
- Öztürk, E. (2013). Dışarıdan atılan kayıtlar tekniği ile TFRS finansal tabloların hazırlanması. Erişim: https://docplayer.biz.tr/1536315-Disaridan-atilan-kayitlar-teknigi-ile-tfrs-finansal-tablolarin-hazirlanmasi.html, Erişim Tarihi: 27.02.2022.
- Procházka, D. (2012). ICT support of the fınancıal statements conversıon: maın methods and theır advantages/dısadvantages. International Journal of Management Cases, 14(1), Doi:10.5848/APBJ.2012.00007.
- Ulusan, H. (2017). Dönem Sonu Muhasebe İşlemleri (1. Baskı). Bursa: Ekin Yayınları.
- Yardımcıoğlu, M. (2013). Finansal tabloların UFRS'ye çevrimi. Sosyoekonomi, 20(20), Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosyoekonomi/issue/21080/226961.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İşletme |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Temmuz 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Mart 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.