Weak-Form Efficiency of Emerging Markets: Empirical Analysis on Day of the Week Effect with Conditional Heteroskedasticity Models
Öz
It is accepted that prices move randomly in an efficient market, and information is reflected quickly on stock prices. For this reason, it is not possible to gain more from the stock market index by utilizing the past price movements of stocks. However, sometimes different results are encountered and this is called an anomaly. Anomaly is used to test the efficiency of any market. In the days of the week anomaly, low or high returns are obtained on certain days or days of the week compared to other days. In order to detect possible changes in average returns and volatility by days of the week, the BIST100 Stock Index (Turkey), BVSP Stock Market Index (Brazil), MOEX Stock Index (Russia), NIFTY50 Stock Index (India) and SSEC Stock Index (China) with January 14, 2002. Daily closing data between 14 April 2023 was used. First, the returns were calculated with the logarithmic differences of the daily closing scores of the stock market indices, and it was seen that the stationarity condition of the data was met with the unit root tests. Then, since the existence of the Autoregressive Conditional Heteroskedasticity (ARCH) effect was determined, estimations were made with ARCH-GARCH models, and the most suitable model for each stock market index was selected according to the criteria. In the light of the findings, it has been found that there is an anomaly in the average returns of the BVSP Stock Market Index on Monday, and an anomaly on Thursday in the average returns of the SSEC Stock Market Index. In BIST100 Index, Monday, Tuesday, Thursday and Friday have an effect on volatility; in the SSEC Stock Index, Monday, Tuesday and Thursday have an effect on volatility; on the other hand, in MOEX and NIFTY50 Stock Indices, Monday and Tuesday had an effect on volatility; in addition, it has been determined that negative shocks are more effective than positive shocks in volatility in all indices except the BVSP Stock Market Index.
Anahtar Kelimeler
Anomaly Stock Market Index Efficient Markets Hypothesis Emerging Markets Return
Kaynakça
- Anbar, A. & Karabıyık, L. (2018). Sermaye Piyasası ve Yatırım Analizi, 2. Baskı, Ekin Kitabevi.
- Arı, A. & Yüksel, Ö. (2017). BİST 100’de haftanın günü anomalisi: ekonometrik bir analiz. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (632), 77-89. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd/issue/47991/607101
- Atakan, T. (2008). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda haftanın günü etkisi ve Ocak ayı anomalilerinin ARCH-GARCH modelleri ile test edilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 98-110. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuisletme/issue/9243/115662
- Athanassakos, G. & Robinson, M. J. (1994). The day-of-the-week-anomaly: The Toronto Stock Exchange experience, Journal of Business Finance & Accounting 21(6):833 – 856 DOI: 10.1111/j.1468-5957.1994.tb00351.x
- Başoğlu, U., Ceylan, A. & Parasız, İ. (2009). Finans, 2. Baskı, Ekin Kitabevi.
- Bayraktar, A. (2012). Etkin piyasalar hipotezi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (1), 37-47. http://aksarayiibd.aksaray.edu.tr/tr/pub/issue/22552/240995
- Berument, H., Kiymaz, H. (2001). The day of the week effect on stock market volatility. J Econ. Finan. 25, 181–193, https://doi.org/10.1007/BF02744521
- Bodie, Z., Kane, A. ve Marcus, A. J. (2018). Yatırımların Temelleri (Çev: S. Demir), Nobel Akademik Yayıncılık.
- Brealey, R. A., Myers, S. C. & Marcus, A. J. (2007). İşletme Finansının Temelleri (Çev: Ü. Bozkurt, T. Arıkan, H. Doğukanlı) (5. Baskı). Literatür Yayıncılık.
- Chiah, M. & Zhong, A. (2019), Day-of-the-week effect in anomaly returns: International evidence, Economics Letters, 182, 90-92 https://doi.org/10.1016/j.econlet.2019.05.042
- Cornett, M. M., Adair, T. A. & Nofsinger, J. J. (2016). Finans (Çev: V. Sarıkonvanlık) (2. Baskı). Nobel Yayıncılık.
- Çakmur, Yıldırtan, D. (2017). E-Views Uygulamalı Temel Ekonometri, 3. Baskı, Türkmen Kitabevi.
- Çil, N. (2018). Finansal Ekonometri, Der Yayınları.
- Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets: a review of theory and empirical work. The Journal of Finance, 25(2), 383–417. https://doi.org/10.2307/2325486
- Güç, E., Saçan, E., & Kaplan, Yıldırım, Y. (2016). Borsa İstanbul’da haftanın günü anomalisinin ARCH, GARCH ve OLS modelleri ile test edilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), 1084-1094.
- Güneş, H. (2021). Haftanın günü ve Ocak ayı anomalilerinin BIST 100 ile KAT 30 Endekslerinde tespiti. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (1), 236-248. DOI: 10.32709/akusosbil.789742
- Karan, M. B. & Uygur, A. (2001). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda haftanın günleri ve Ocak ayı etkilerinin firma büyüklüğü açısından değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56 (02), DOI: 10.1501/SBFder_0000001828
- Karan, M. B. (2013). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi, 4. Baskı, Gazi Kitabevi.
- Karcıoğlu, R. & Özer, N. (2017). BIST’de haftanın günü ve tatil etkisi anomalilerinin getiri ve oynaklık üzerindeki etkisinin incelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14), 457-483. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbed/issue/33888/341491
- Kayaçetin V. & Lekpek, S. (2016). Turn-of-the-month effect: New evidence from an emerging stock market, Finance Research Letters, 18, 142-157. https://doi.org/10.1016/j.frl.2016.04.012
- Kayral, İ. E. (2019). Benelüks ülke borsalarında haftanın günü ve ay dönümü anomalilerinin test edilmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 317-328. DOI: 10.21733/ibad.623884
- Kendirli, S. & Konak, F. (2014). Calendar anomalies in the Shanghai Stock Exchanges. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (3), 77-85. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mjss/issue/40491/485044
- Kiymaz, H. & Berument, H. (2003). The day of the week effect on stock market volatility and volume: International evidence, Review of Financial Economics, 12(4), 363-380. https://doi.org/10.1016/S1058-3300(03)00038-7
- Korkmaz, T. & Ceylan, A. (2017), Sermaye Piyasası ve Menkul Değer Analizi, Ekin Basım Yayın Dağıtımı.
- Kutlar, A. (2017), EViews ile Uygulamalı Zaman Serileri, Umuttepe Yayınları.
- Münyas, T. (2022). VIX Korku Endeksi ve gelişmekte olan ülke borsaları üzerine ampirik bir analiz. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (43), 1-19. DOI: 10.46928/iticusbe.796019
- Osborne, M. F. M. (1962). Periodic structure in the Brownian motion of stock prices. Operations Research, 10(3), 345–379. http://www.jstor.org/stable/167679
- Parasız, İ. (2012). Finansal Kurumlar ve Finansal Piyasalar, 2. Baskı, Ezgi Kitabevi.
- Rahman, M. L (2009). Stock market anomaly: Day of the week effect in Dhaka Stock Exchange, Int. J. Bus. Manag., 4 (5), 193-206.
- Raza, H., Shah, S., & Malik, A. (2015). Day of the week anomaly and market efficiency: evidence from KSE-Pakistan, International Journal of Business and Social Science 9(1), 69-75.
- Sarıkovanlık, V., Koy, A., Akkaya, M., Yıldırım, H.H. & Kantar, L. (2020). Finans Biliminde Ekonometri Uygulamaları, 2. Baskı, Seçkin Kitabevi.
- Sevüktekin, M. & Çınar, M. (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, 5. Baskı, Dora Yayıncılık.
- Shanaev, S., Shuraeva, A. & Fedorova, S. (2022), The Groundhog Day stock market anomaly, Finance Research Letters 47,102641, 1-7, https://doi.org/10.1016/j.frl.2021.102641
- Sias, R. W., & Starks, L. T. (1995). The day-of-the-week anomaly: The role of institutional investors. Financial Analysts Journal, 51(3), 58–67. http://www.jstor.org/stable/4479847
- Şahin, Ö. (2016). Güniçi fiyat anomalisi’nin ARCH ailesi modelleri ile test edilmesi: Borsa İstanbul 100 ve Kurumsal Yönetim Endeksi üzerine bir uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (36), 329-360. DOI: 10.31795/baunsobed.645225
- Tunçel, A. K. (2007). İMKB’de haftanın günü etkisi. Akdeniz İİBF Dergisi, 7 (13), 252-265. https://dergipark.org.tr/tr/pub/auiibfd/issue/32315/359107
- Turaboğlu, T. T. & Topaloğlu, T. N. (2017). Bir etkin piyasa hipotezi kavramı olarak anomaliler: Borsa İstanbul (BİST) üzerinden aylara ilişkin anomalilere yönelik bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 (1), 216-230. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/31939/350972
- Zilca, S. (2017). The evolution and cross-section of the day of the week effect. Financial Innovation, 3(29), 1-12. https://doi.org/10.1186/s40854-017-0077-6
- https://www.borsaistanbul.com
- https://www.investing.com
- https://www.tcmb.gov.tr
Gelişmekte Olan Piyasaların Zayıf Formda Etkinliği: Koşullu Değişen Varyans Modellerle Haftanın Günü Etkisi Üzerine Ampirik Analiz
Öz
Etkin bir piyasada fiyatların rassal hareket ettiği, bilgilerin hisse senedi fiyatlarına hızlıca yansıdığı kabul edilmektedir. Bu nedenle hisse senetlerinin geçmiş fiyat hareketlerinden yararlanılarak borsa endeks getirisinden fazla kazanç elde edilemez. Fakat bazen farklı sonuçlarla karşılaşılmakta bu durum anomali olarak adlandırılmaktadır. Anomali, herhangi bir piyasanın etkinliğinin test edilmesinde kullanılmaktadır. Haftanın günleri anomalisinde, haftanın belirli gün veya günlerinde diğer günlere nazaran sürekli düşük veya yüksek getiri edinilmektedir. Bu çalışmada gelişmekte olan ülkelerin piyasalarının zayıf formda etkinliği incelenmek istenmiştir. Haftanın günlerine göre ortalama getirilerde ve volatilitelerde olası değişiklikleri tespit etmek için BIST100 Borsa Endeksi (Türkiye), BVSP Borsa Endeksi (Brezilya), MOEX Borsa Endeksi (Rusya), NIFTY50 Borsa Endeksi (Hindistan) ve SSEC Borsa Endeksinin (Çin) 14 Ocak 2002 ile 14 Nisan 2023 tarihleri arasındaki günlük kapanış verilerinden yararlanılmıştır. Önce, borsa endekslerinin günlük kapanış puanlarının logaritmik farklarıyla getiriler hesaplanmış, birim kök testleriyle verilerin durağanlık koşulunun sağlandığı görülmüştür. Daha sonra Autoregressive Conditional Heteroskedasticity (Otoregresif Koşullu Değişen Varyans) (ARCH) etkisinin varlığı tespit edildiğinden ARCH-GARCH modellerle tahminler yapılmış, kriterlere göre her bir borsa endeksine ait en uygun model seçilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında, BVSP Borsa Endeksinin ortalama getirilerinde Pazartesi günü anomalisinin, SSEC Borsa Endeksinin ortalama getirilerinde ise Perşembe günü anomalisinin olduğuna ulaşılmıştır. BIST100 Endeksinde Pazartesi, Salı, Perşembe ve Cuma günlerinin volatilitede etkisinin olduğu; SSEC Borsa Endeksinde Pazartesi, Salı ve Perşembe günlerinin volatilitede etkisinin olduğu; MOEX ve NIFTY50 Borsa Endekslerinde ise Pazartesi ve Salı günlerinin volatilitede etkisinin olduğu; ayrıca BVSP Borsa Endeksi dışındaki tüm endekslerde olumsuz şokların volatilitede olumlu şoklara göre daha fazla etkili olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Anomali Borsa Endeksi Etkin Piyasalar Hipotezi Gelişmekte Olan Piyasalar Getiri
Kaynakça
- Anbar, A. & Karabıyık, L. (2018). Sermaye Piyasası ve Yatırım Analizi, 2. Baskı, Ekin Kitabevi.
- Arı, A. & Yüksel, Ö. (2017). BİST 100’de haftanın günü anomalisi: ekonometrik bir analiz. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (632), 77-89. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fpeyd/issue/47991/607101
- Atakan, T. (2008). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda haftanın günü etkisi ve Ocak ayı anomalilerinin ARCH-GARCH modelleri ile test edilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 98-110. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuisletme/issue/9243/115662
- Athanassakos, G. & Robinson, M. J. (1994). The day-of-the-week-anomaly: The Toronto Stock Exchange experience, Journal of Business Finance & Accounting 21(6):833 – 856 DOI: 10.1111/j.1468-5957.1994.tb00351.x
- Başoğlu, U., Ceylan, A. & Parasız, İ. (2009). Finans, 2. Baskı, Ekin Kitabevi.
- Bayraktar, A. (2012). Etkin piyasalar hipotezi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4 (1), 37-47. http://aksarayiibd.aksaray.edu.tr/tr/pub/issue/22552/240995
- Berument, H., Kiymaz, H. (2001). The day of the week effect on stock market volatility. J Econ. Finan. 25, 181–193, https://doi.org/10.1007/BF02744521
- Bodie, Z., Kane, A. ve Marcus, A. J. (2018). Yatırımların Temelleri (Çev: S. Demir), Nobel Akademik Yayıncılık.
- Brealey, R. A., Myers, S. C. & Marcus, A. J. (2007). İşletme Finansının Temelleri (Çev: Ü. Bozkurt, T. Arıkan, H. Doğukanlı) (5. Baskı). Literatür Yayıncılık.
- Chiah, M. & Zhong, A. (2019), Day-of-the-week effect in anomaly returns: International evidence, Economics Letters, 182, 90-92 https://doi.org/10.1016/j.econlet.2019.05.042
- Cornett, M. M., Adair, T. A. & Nofsinger, J. J. (2016). Finans (Çev: V. Sarıkonvanlık) (2. Baskı). Nobel Yayıncılık.
- Çakmur, Yıldırtan, D. (2017). E-Views Uygulamalı Temel Ekonometri, 3. Baskı, Türkmen Kitabevi.
- Çil, N. (2018). Finansal Ekonometri, Der Yayınları.
- Fama, E. F. (1970). Efficient capital markets: a review of theory and empirical work. The Journal of Finance, 25(2), 383–417. https://doi.org/10.2307/2325486
- Güç, E., Saçan, E., & Kaplan, Yıldırım, Y. (2016). Borsa İstanbul’da haftanın günü anomalisinin ARCH, GARCH ve OLS modelleri ile test edilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), 1084-1094.
- Güneş, H. (2021). Haftanın günü ve Ocak ayı anomalilerinin BIST 100 ile KAT 30 Endekslerinde tespiti. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (1), 236-248. DOI: 10.32709/akusosbil.789742
- Karan, M. B. & Uygur, A. (2001). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda haftanın günleri ve Ocak ayı etkilerinin firma büyüklüğü açısından değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56 (02), DOI: 10.1501/SBFder_0000001828
- Karan, M. B. (2013). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi, 4. Baskı, Gazi Kitabevi.
- Karcıoğlu, R. & Özer, N. (2017). BIST’de haftanın günü ve tatil etkisi anomalilerinin getiri ve oynaklık üzerindeki etkisinin incelenmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (14), 457-483. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sbed/issue/33888/341491
- Kayaçetin V. & Lekpek, S. (2016). Turn-of-the-month effect: New evidence from an emerging stock market, Finance Research Letters, 18, 142-157. https://doi.org/10.1016/j.frl.2016.04.012
- Kayral, İ. E. (2019). Benelüks ülke borsalarında haftanın günü ve ay dönümü anomalilerinin test edilmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 317-328. DOI: 10.21733/ibad.623884
- Kendirli, S. & Konak, F. (2014). Calendar anomalies in the Shanghai Stock Exchanges. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (3), 77-85. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mjss/issue/40491/485044
- Kiymaz, H. & Berument, H. (2003). The day of the week effect on stock market volatility and volume: International evidence, Review of Financial Economics, 12(4), 363-380. https://doi.org/10.1016/S1058-3300(03)00038-7
- Korkmaz, T. & Ceylan, A. (2017), Sermaye Piyasası ve Menkul Değer Analizi, Ekin Basım Yayın Dağıtımı.
- Kutlar, A. (2017), EViews ile Uygulamalı Zaman Serileri, Umuttepe Yayınları.
- Münyas, T. (2022). VIX Korku Endeksi ve gelişmekte olan ülke borsaları üzerine ampirik bir analiz. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (43), 1-19. DOI: 10.46928/iticusbe.796019
- Osborne, M. F. M. (1962). Periodic structure in the Brownian motion of stock prices. Operations Research, 10(3), 345–379. http://www.jstor.org/stable/167679
- Parasız, İ. (2012). Finansal Kurumlar ve Finansal Piyasalar, 2. Baskı, Ezgi Kitabevi.
- Rahman, M. L (2009). Stock market anomaly: Day of the week effect in Dhaka Stock Exchange, Int. J. Bus. Manag., 4 (5), 193-206.
- Raza, H., Shah, S., & Malik, A. (2015). Day of the week anomaly and market efficiency: evidence from KSE-Pakistan, International Journal of Business and Social Science 9(1), 69-75.
- Sarıkovanlık, V., Koy, A., Akkaya, M., Yıldırım, H.H. & Kantar, L. (2020). Finans Biliminde Ekonometri Uygulamaları, 2. Baskı, Seçkin Kitabevi.
- Sevüktekin, M. & Çınar, M. (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, 5. Baskı, Dora Yayıncılık.
- Shanaev, S., Shuraeva, A. & Fedorova, S. (2022), The Groundhog Day stock market anomaly, Finance Research Letters 47,102641, 1-7, https://doi.org/10.1016/j.frl.2021.102641
- Sias, R. W., & Starks, L. T. (1995). The day-of-the-week anomaly: The role of institutional investors. Financial Analysts Journal, 51(3), 58–67. http://www.jstor.org/stable/4479847
- Şahin, Ö. (2016). Güniçi fiyat anomalisi’nin ARCH ailesi modelleri ile test edilmesi: Borsa İstanbul 100 ve Kurumsal Yönetim Endeksi üzerine bir uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (36), 329-360. DOI: 10.31795/baunsobed.645225
- Tunçel, A. K. (2007). İMKB’de haftanın günü etkisi. Akdeniz İİBF Dergisi, 7 (13), 252-265. https://dergipark.org.tr/tr/pub/auiibfd/issue/32315/359107
- Turaboğlu, T. T. & Topaloğlu, T. N. (2017). Bir etkin piyasa hipotezi kavramı olarak anomaliler: Borsa İstanbul (BİST) üzerinden aylara ilişkin anomalilere yönelik bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26 (1), 216-230. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/31939/350972
- Zilca, S. (2017). The evolution and cross-section of the day of the week effect. Financial Innovation, 3(29), 1-12. https://doi.org/10.1186/s40854-017-0077-6
- https://www.borsaistanbul.com
- https://www.investing.com
- https://www.tcmb.gov.tr
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Finans |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 26 Ocak 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ocak 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Temmuz 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 |
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.