Araştırma Makalesi
ALGILANAN SOSYAL DESTEK İLE STRES DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Öz
Üniversite öğrencilerinin sosyal
hayatlarını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Öğrencilerin algıladıkları
sosyal destek ve bunun boyutları olan; aile, arkadaş ve özel bir insan desteği
hayatlarını etkileyebilmektedir. Yaşanan bazı durumlar insanların stres
düzeylerini etkileyebilmektedir. Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin
algıladıkları sosyal destek ile stres anksiyete ve depresyon düzeyleri
arasındaki ilişkiler incelenerek, literatüre katkı yapmak amaçlanmıştır.
Araştırma Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi öğrencileri üzerinde yapılmıştır.
Araştırmada veriler önceden hazırlanmış anket formları ile toplanmıştır. Veriler
SPSS 21.0 programı ile analiz edilmiştir. Anketlerin güvenilirlik analizleri
yapılmış ve ilgili değişkenler arasındaki korelasyonlara bakılmıştır. Yapılan analizler neticesinde, sosyal destek
ile depresyon anksiyete ve stres arasında negatif yönlü düşük düzeyde ilişkiler
olduğu ve sosyal
destek ölçeğinin geneline ilişkin üniversite öğrencilerinin sosyal destek
algıları ile depresyon anksiyete
stres ölçeğinin geneli arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı bir ilişki
olduğu sonuçları bulunmuştur. Araştırmanın sınırlılığını sadece Kırşehir Ahi
Evran Üniversitesi öğrencilerinin bir kısmı üzerinde yapılması oluşturmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akın, A. ve Çetin, B. ( 2007). Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: Theory & Practice7(1) •Ocak / January 2007 • 241-268.
- Aksaray, G. (2013). Çatışma ve Stres Yönetimi II: Stres ve Ruhsal Etkileri, Editör: Çınar Yenilmez, Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, Eskişehir.
- Aksüllü, N. ve Doğan S. (2004). ‘‘Huzurevinde ve Evde Yaşayan Yaşlılarda Algılanan Sosyal Destek Etkenleri ile Depresyon Arasındaki İlişki’’,Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5, ss.76-84.
- Arıcıoğlu, A. (2008). ‘‘Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek’’, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
- Aydın, Ş. (2004). ‘‘Örgütsel Stres Yönetimi’’, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), ss.49-74.
- Aylaz, R., Kaya, B., Dere, N., Karaca, Z. ve Bal, Y. (2007). “Sağlık Yüksekokulu Öğrencileri Arasındaki Depresyon Sıklığı ve İlişkili Etkenler”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, ss.46-51.
- Aytaç, S. (2009). ‘‘İş Stresi Yönetimi El Kitabı İş Stresi: Oluşumu, Nedenleri, Başa Çıkma Yolları, Yönetimi’’, Labour Ministry-CASGEM.
- Bağ, V. (2012). ‘‘Gazetecilerde İş Stresi: Balıkesir İli Yerel Basınında Çalışan Gazetecilerin İş Stresi Kaynaklarına İlişkin Bir Uygulama’’, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
- Ben-David, A., ve Leichtentrit, R. (1999). ‘‘Ethiopian and Israeli Students Adjusment to College: The Effect Of The Family, Social Support And İndividual Coping Styles’’, Journal of Comparative Family Studies, 30(2), ss.297-313.
- Bernstein, G. A., Borchardt C. M. ve Perwien, A. R. (1996). ‘‘Anxiety Disorders in Children and Adolescents: A Review of The Past 10 Years’’, Journal of the American Academy of Child &Adolescent Psychiatry, 35, ss.1110-1119.
- Budak, S. (2005). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- Bumbery, W., Oliver, J. M. ve McClure, J. N. (1978). ‘‘Validation of The Beck Depression Inventory in A University Population Using Psychiatric Estimate as The Criterion’’, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 46, ss.150-155.
- Ceylan, A. ve diğerleri. (2003). ‘‘Lise Son Sınıf Öğrencilerinde Anksiyete-Depresyon Düzeyleri ve Zararlı Alışkanlıklar: Mardin Çalışması’’,Anadolu Psikiyatri Dergisi, 4, ss.144- 150.
- Chaplin, J. P. (1985). Dictionary of Psychology, Turtleback Books.
- Cohen, S. ve Wills T. A. (1985). ‘‘Stress, Social Support and Buffering Hypothesis’’, Psychological Bulletin, 98(2), ss.310–357.
- Cohen, S. ve Pressman, S. (2004). The Stress-Buffering Hypothesis.Encyclopedia of Health and Behavior, Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Cotton, D. (1990). Stress Management: An Integrated Approach to Therapy,New York: Brunner/Mazel, Inc.
- Çakır, Y. ve Palabıyıkoğlu, R. (1997). ‘‘Gençlerde Sosyal Destek, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması’’, Kriz Dergisi, 5(1).
- Çankaya, İ. H. ve Tan, Ç. (2010). ‘‘Öğretmenlerin Algılarına Göre Okul Temelli Sosyal Destek ve Stres Arasındaki İlişki’’,Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,20(2), ss.211-221.
- Doğan E. ve Arkar, H. (1995). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Faktör Yapısı, Geçerlilik ve Güvenilirliği, Türk Psikiyatri Dergisi, Cilt 10, Sayı 34. Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). ‘‘Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik Ve Güvenirliği’’, Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), ss.17-25.
- Fenlason, K. J., ve Beehr, T. A. (1994). ‘‘Social Support and Occupational Stress: Effects of Talking to Others’’, Journal of Organizational Behavior, 15, ss.57-175.Gobi, S. (1995). Social Support as A Moderator of Life Stress. Toward an Integrated Medicine, Glassies From Psychosomatic Medicine 1959-1979, American Psychiatric Press, Inc., USA:377-398.
- Görgü, E. (2005). ‘‘3-7 Yaş Arası Otistik Çocuğa Sahip Olan Annelerin Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyleri ile Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişki’’, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
- Gülerman, A. (1989). Akademik Danışmanlara Rehberlik Ve Psikolojik Danışman Niteliğinin Kazandırılması, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Yükseköğretimde Rehberlik ve Psikolojik Danışma Toplantısı, Ankara.
- House, J. S. (1981). Work, Stress, and Social Support,Reading, MA: Addison-Wesley.
- House, J. S., Landis, K. R. ve Umberson, D. (1988). ‘‘Social Relationships and Health’’, Science, 241, ss.540-545.
- İnanç, N., Savaş, H. A., Tutkun, H., Herken, H. ve Savaş, E. (2004). “Gaziantep Üniversitesi Mediko-Sosyal Merkezi’nde Psikiyatrik Açıdan İncelenen Öğrencilerin Klinik ve Sosoyo demografik Özellikleri”, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5, ss.222-230.
- Kaner, S. (2004). ‘‘Engelli Çocukları Olan Ana Babaların Algıladıkları Stres, Sosyal Destek ve Yaşam Doyumları’’, Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri, Yayınlanmamış Araştırma Raporu, Ankara.
- Kashani, J. H. ve Orvaschel, H. (1990). ‘‘A Community Study of Anxiety in Children and Adolescents’’, Am J Psychiatry, 147, ss.313-318.
- Kırel, Ç. (1994).Stresin Bireysel Sonuçları, Stres Yönetimi,AÜ, AÖF, Eskişehir.
- Klipe, G. L., Lambert, V. A. ve Lambert, C. E. (1989). ‘‘Social Support , Hardiness and Psychological Well-Being in Women with Arthritis’’, Journal of Nursing Scholorship, 21(3), ss.128–131.
- Köknel, Ö. (1989). Depresyon, Ruhsal Çöküntü, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul.
- Lepore, S. J., Evans, G. ve Schneider, M. (1991). ‘‘Dynamic Role of Social Support in The Link Between Chronic Stres and Psychological Distress’’, Journal of Personality and Social Psychology, 61(6), ss.899-909.
- Özdel, L., Bostancı, M., Özdel, O., ve Oğuzhanoğlu, N. K. (2002). ‘‘Üniversite Öğrencilerinde Depresif Belirtiler ve Sosyo-Demografik Özelliklerle İlişkisi’’, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, ss.155-161.
- Özkaya, M. O., Yakın, V., ve Ekinci, T. (2008). ‘‘Stres Düzeylerinin Çalışanların İş Doyumu Üzerine Etkisi: Celal Bayar Üniversitesi Çalışanları Üzerine Ampirik Bir Araştırma’’, Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), ss.63-179.
- Özkürkçügil, A. Ç. (1999). “Bir Medikososyal Merkezine Genel Sağlık Sorunları ile Başvuran Öğrencilerden Psikiyatrik Tanı Alanlarda Bazı Sosyo Demografik Özellikler”, Türk Psikiyatri Dergisi, 10, ss.115-122.
- Öztürk, O. ve Uluşahin, A. (2008). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, Tuna Matbaacılık, Ankara.
- Pearson, E. R. (1990). Counseling and Social Support Perspectives And Practice, Sage Publications, Newbury Park London New Delhi.
- Rosch, P. S. (1986). Stress Addiction: Causes, Cosequencies, and Cures, Stress and It’s Management.New York.
- Sağlam, S. (2007). ‘‘Lise Öğrencilerinin Ana-Baba İletişimi Sosyal Destek ve Ana-Baba Tutumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi’’, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
- Schafer, W. (1987). Stress Management for Wellness.New York, Mc Graw Hill.
- Sherer, M. (1985). ‘‘Depression and Suicidal Ideation in College Students’’, Psychol Rep, 57, ss.1061- 1062.
- Şahin, D. (1999). Sosyal Destek ve Sağlık, Türk Psikoloji Derneği Yayınları, Ankara.
- Thoits, P. A. (1995). ‘‘Stress, Coping, and Social Support Processes: Where are We? What Next’’, Journal of Health and Social Behavior, Extra Issue, ss.53-79.
- Yıldırım İ. (1997). ‘‘Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Geliştirilmesi Güvenirliği ve Geçerliği’’, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13.
- Yıldırım, İ. (1998). ‘‘Akademik Başarı Düzeyleri Farklı Olan Lise Öğrencilerinin Bazı Değişkenlere Göre Sosyal Destek Düzeyleri’’, Türk Psikolojik ve Danışma Dergisi, 2(10), ss.33-45.
- Yüksel, N. (1984). Bilişsel İşlevleri Yönünden Normallerle Depresif Hastaların Karşılaştırılması. Psikoloji Dergisi, 5(117), ss.14-15.
- Yüncü, Z., Yıldız, U., Kesebir, Ş., Altıntoprak, E., ve Coşkunol, H. (2005). ‘‘Alkol Kullanım Bozukluğu Olan Olguların Sosyal Destek Sistemlerinin Değerlendirilmesi’’, Bağımlılık Dergisi, 6(3), ss.129-135.
- Zaimoğlu, S., ve Büyükberber, A. (1992). ‘‘Adolesanlarda Toplumsal Destek Algısı’’,Çocuk ve Ergen Psikiyatri Günlerinde Bildiri Kitabı, İzmir: Kuşadası.
- Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G. ve Farley, G. K. (1988). ‘‘The Multidimensional Scale of Performans Support’’, Journal of Personality Assesment, 2(l), ss.30-4l.
Toplam 49 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Temmuz 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 20 Sayı: 1 |
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.