Covid-19 Döneminde Sağlık Personeline Yönelik Hasta-Hasta Yakınlarının Uyguladığı Şiddet Değişti Mi? Nitel Bir Çalışma

Ahmet Melih Eyitmiş; Fadime Sezer

doi:10.37880/cumuiibf.1010068

Araştırma Makalesi

Has The Violence Changed Towards Health Personnel from Patient-Patient Relatives During the Covid-19: A Qualitative Research

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 244 - 268, 14.01.2022

Ahmet Melih Eyitmiş Fadime Sezer

https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1010068

Cited By: 4

Öz

Today, there are a number of reasons that disrupt work peace in the workplace, negatively affect performance, reduce productivity, and lead to dissatisfaction. This feeling, which develops depending on the perception of the personnel, can affect not only the business life, but also the family and social life of the individual. The phenomenon of violence emerges as an important factor in the negative development of this perception. The phenomenon of violence that disrupts the working peace in social sciences is handled with different dimensions. These; workplace violence, occupational violence, customer violence, violence perpetrated by patient-patient relatives.
The Covid-19 epidemic, which determined the starting point of the research and affected the whole world starting from the last month of 2019, caused total changes in the field of health as in other sectors. During this period, healthcare workers were at the forefront of the front. They faced many negative situations such as overtime, unauthorized work, harsh working conditions and insufficient medical equipment, and occupancy in intensive care units. In the fight against the epidemic, non-governmental organizations and governments have carried out different activities to support healthcare workers (Applauding healthcare personnel at certain hours, turning off the lights, wage support…).
The aim of this study is to determine the violence applied to healthcare personnel by the patient-patient relatives during the Covid-19 period. In this context, qualitative research method, phenomenology design, and in-depth interview technique as data collection method were used. The study group of the research consists of fifteen health personnel working in a state hospital in Turkey. While analyzing the data, the descriptive analysis technique, one of the data analysis strategies, was used.
As a result of the analysis, first of all, finding and eliminating the causes of violence, providing education to citizens and supporting health personnel are among some suggestions put forward by the participants.
In the literature, types of violence are defined in many studies as verbal, physical, sexual and psychological. In this study, the security of personal data and violation of privacy, which is not seen as a type of violence in the literature, has also been revealed as another type of violence. Another finding is that while it is stated that there is a positive development in the perspectives of patients and their relatives against the healthcare personnel who fight at the forefront of the front in the event of a major epidemic, there are also participants who stated that nothing has changed.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Violence, Healthcare sector, Qualitative research

Kaynakça

Akca, N., Yılmaz, A. ve Işık, O. (2014). Sağlık çalışanlarına uygulanan şiddet: Özel bir tıp merkezi örneği. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1), 1-12.
Al, B., Zengin, S., Deryal, Y., Gökçen, C., Yılmaz, DA. ve Yıldırım, C. (2012). Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet. JAEM, 11(2), 115-124.
Alexander, C. and Fraser, J. (2004). Occupational violence in an Australian healthcare setting: Implications for managers. Journal of Healthcare Management, 49(6), 377–390. doi:10.1097/00115514-200411000-00007
Annagür B. (2010). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(2), 161-173.
Atan S. Ü., Arabacı L. B., Şirin A., İşler Dönmez S., Güler M. U., Oflaz U., Özdemir G. Y. ve Taşbaşı F. Y. (2013). Violence experienced by nurses at six university hospitals in Turkey. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, (20), 882–889.
Atan, Ş. Ü. ve Dönmez, S. (2011). Hemşirelere karşı işyeri şiddeti. Adli Tıp Dergisi, 25(11), 71-80.
Aydın, N. (2018). Sağlık sektöründe işyerinde şiddet ve toplam kalite yönetimi. İmgelem, 3, 1-20.
Ayrancı Ü, Yenilmez Ç, Günay Y. ve Kaptanoğlu C. (2002). The frequency of being exposed to violence in the various health institutions and health profession groups. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 147–54.
Bahar, A., Şahin, S., Akkaya, Z. ve Alkayiş, M. (2015). Acil serviste çalışan hemşirelerin şiddete maruz kalma durumu ve iş doyumuna etkili olan faktörlerin incelenmesi. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 6(2), 57-64.
Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri, örnek uygulamalı, adım adım vaka analizi, Seçkin Yayınevi.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi, DEUHFED, 9(1), 23-28.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Pegem Yayınları.
Chen, W.-C., Hwu, H.-G., Kung, S.-M., Chiu, H.-J. ve Wang, J.-D. (2008). Prevalence and determinants of workplace violence of health care workers in a psychiatric hospital in Taiwan. Journal of Occupational Health, 50(3), 288–293. doi:10.1539/joh.l7132
Cooper C. L. and Swanson N. (2002). Workplace violence in the health sector ıntroduction. State of the Art, 1-67.
Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.), Siyasal Kitabevi.
Crilly, J., Chaboyer, W. and Creedy D. (2004). Violence towards emergency department nurses by patients. Accid Emerg Nurs, 12, 67–73.
Dinç, M. (2021). Aşırı iş yükünün ve aile gereklerinin iş-aile çatışmasına etkisi: özel okul öğretmenleri üzerine bir araştırma. Journal of Organizational Behaviour Review, 3(1), 45-72.
Er, T., Ayoğlu, F. ve Açıkgöz, B. (2021). Sağlık çalışanına yönelik şiddet: risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Turkish Journal of Public Health, 19(1), 69-78, doi: 10.20518/tjph.680771
Esen, H. ve Aykal G. (2020). Sağlık kurumlarında yaşanan şiddetin değerlendirilmesi: Eğitim ve araştırma hastanesi örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(1), 1-9.
Eyitmiş, A.M. ve Sezer, F. (2020). İş yükünün iş aile yaşam çatışması üzerindeki etkisinde, stresin ve çalışma ortamının durumsal etki analizi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 45-66, https://doi.org/10.30561/sinopusd.912276
Frone, M.R. and Cooper, M.L. (1992). Prevalence of work-family conflict: are work and family boundaries asymmetrically permeable?. Journal of Organizational Behavior, 13(7), 728-745.
Gökçe T. ve Dündar C. (2008). Samsun ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerde şiddete maruziyet sıklığı ve kaygı düzeylerine etkisi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15, 25-28.http://www.sagliksen.org.tr/cdn/uploads/gallery/pdf/fbda8576fd0d6d6de70f52f76b914672.pdf
Hahn S., Zeller A, Needham I., Kok G., Dassen T. and Halfens R. J.G. (2008). Patient and visitor violence in general hospitals: A systematic review of the literature. Aggression and Violent Behavior, 13, 431-441.
Holloway, I. and Wheeler, S. (1996). Qualitative research for nurses. Blackwell Science Ltd.
TRT (2021). https://www.trthaber.com/haber/saglik/saglik-calisanlarinin-yuzde-67si-siddete-maruz-kaldi-556327.html
Karcıoğlu, F. ve Akbaş, S. (2010). İşyerinde psikolojik şiddet ve iş tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3).
Kaya, Y. ve Özdevecioğlu, M. (2008). Organizasyonlarda algılanan mağduriyetin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 19-37.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (2021). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6698.pdf
Magnavita, N. ve Heponiemi, T. (2012). Violence towards health care workers in a public health care facility in ıtaly: A repeated cross-sectional study. BMC Health Services Research, 12(1), 108 DOI:10.1186/1472-6963-12-108
Malgorzata, M. (2010). Workplace violence and harassment: A european picture, european agency for safety and health at work, EU-OSHA Luxembourg. Marshall, C. and Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage.
McPhaul, K. M., London, M. and Lipscomb, J. (2013). A framework for translating workplace violence intervention research into evidence-based programs, 18(1), doi: 10.3912/OJIN.Vol18No01Man04
Miles, M. B., Huberman, A. M. and Saldaña, J. (2014). Qualitative data analysis: A methods sourcebook, Sage.
Nakip, M. (2003). Pazarlama araştırmaları teknikler ve (spss destekli) uygulamalar. Seçkin Yayıncılık.
Nart, S. (2014). İş ortamında şiddet, tükenmişlik ve iş tatmini ilişkileri: Sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 23. doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER360
Oğan, H. (2020). Pandemi ortamında sağlıkta şiddet, türk tabipleri birliği, Covid-19 Pandemisi altıncı ay değerlendirme raporu. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part42.pdf
Özcan, F. ve Yavuz, E. (2017). Türkiye’de sağlık çalışanları şiddet tehdidi altında. The Journal of Turkish Family Physician, 8(3), 66-74. doi: 10.15511/tjtfp.17.00366
Özcan, N. K. ve Bilgin H. (2011). Türkiye’ de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Sistematik derleme. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 31(6), 1442- 1456.
Özdemir, A., Karasu, F. ve Avan, H. (2018). Gaziantep 112 acil sağlık hizmetleri çalışanlarının maruz kaldıkları şiddetin değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 3(1), 31-42. Özen, S. (2007). İşyerinde psikolojik şiddet ve nedenleri. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3), 1-24.
Öztürk, H. ve Babacan, E. (2014). Hastanede çalışan sağlık personeline hasta/yakınları tarafından uygulanan şiddet: Nedenleri ve ilgili faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(1), 70-80. e-ISSN:2149-018X doi:10.5222/SHYD.2014.070
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
Polkinghome, D. E. (1989). Phenomenological research methods. In R. S. Valle and S. Hailing (Eds.), Existential-phenomenological perspectives in psychology, Plenum. Raziq, A.and Maulabakhsh, R. (2015). Impact of working environment on job satisfaction. Procedia Economics and Finance, 23, 717–725.
Rippon, T. J. (2000). Aggression and violence in health care professions. Journal of Advanced Nursing, 31(2), 452–460. doi:10.1046/j.1365-2648.2000.01284.x
Sağlık-sen (2021). Ağustos ayı sağlıkta şiddet raporu. 10 Eylül 2021, http://van.sagliksen.org.tr/haber/10327/saglik-sen-agustos-ayi-saglikta-siddet-raporu-2021 Saines, J.C. (1999). Violence and aggression in A&E: recommendations for action. Accident and Emergency Nursing, 7(1), 8-12.
Seyran, F., Gözlü, M. ve Ready, F.N. (2018). İş yerinde fiziksel şiddete maruz kalmış sağlık personelinin şiddet algısı ve boyutu üzerine nitel bir araştırma. Sağlık be Sosyal Politikalara Bakış Dergisi, 8- 29.
Silverman, D. (2018). Nitel verileri yorumlama. Çev. Editörü: Erkan Dinç, Pegem Akademi.
Stanko E. A. (2002). Workplace violence in the health sector section 5, State of the Art, 49-60. Taha, H. A. (2007). Operations research: An introduction. Pearson.
Takak, S. Ö. ve Artantaş, A. B. (2018). Hastalar ve yakınlarının sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin nedenleri konusunda görüş ve tutumlarının değerlendirilmesi. Ankara Med J, 18(1), 103‐16 doi: 10.17098/amj.409020
Wenzhi, C., Deng, L., Liu, M. and Yu, M. (2010). Antecedents of medical workplace violence in south China. Journal of Interpersonal Violence, 26(2), 312-327. doi:10.1177/0886260510362885
WHO. (2002). World report on violence and health: Summary. Geneva. http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/summary_en.pdf.
Winstanley, S. ve Whittington, R. (2002). Anxiety, burnout and coping styles in general hospital staff exposed to workplace aggression: A cyclical model of burnout and vulnerability to aggression, Work and Stress, 16(4), 302-315.
Wynne, R., Clarkin, N., Cox, T. ve Griffiths, A. (1997). Guidance on the prevention of violence at work. Luxembourg: European Commission, DG-V.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, M. S. (2019). Türkiye’de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Ankara ilinde araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(1), 135-156.

Covid-19 Döneminde Sağlık Personeline Yönelik Hasta-Hasta Yakınlarının Uyguladığı Şiddet Değişti Mi? Nitel Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 1, 244 - 268, 14.01.2022

Ahmet Melih Eyitmiş Fadime Sezer

https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1010068

Cited By: 4

Öz

Günümüzde iş yerinde çalışma barışını bozan, performansı olumsuz etkileyen, verimliliği düşüren, tatminsizliğe yol açan birtakım sebepler bulunmaktadır. Personelin algısına bağlı gelişen bu duygu yalnızca iş yaşamını değil, bireyin aile ve sosyal yaşantısını da etkileyebilmektedir. Şiddet olgusu bu algının olumsuz gelişmesinde önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Sosyal bilimlerde çalışma barışını bozan şiddet olgusu, farklı boyutlarla ele alınmaktadır. Bunlar; iş yeri şiddeti, mesleki şiddet, müşteri şiddeti, hasta-hasta yakınları tarafından uygulanan şiddet olarak sıralanabilir.
Araştırmanın çıkış noktasını belirleyen, 2019 yılının son ayından başlayarak tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını, diğer sektörlerde olduğu gibi sağlık alanında da topyekün değişikliklere sebep olmuştur. Bu dönemde sağlık çalışanları cephenin en ön safında yer almıştır. Fazla mesai, izinsiz çalışma, ağır çalışma koşulları ve yetersiz tıbbi malzeme, yoğun bakım ünitelerindeki doluluk gibi birçok olumsuz durumla karşılaştılar. Salgınla mücadelede sivil toplum kuruluşları ve hükümetler sağlık çalışanlarını desteklemek için farklı çalışmalar gerçekleşmiştir (Belirli saatlerde sağlık personelini alkışlama, ışıkları söndürme, ücret desteği…).
Bu çalışmanın amacı, Covid-19 döneminde hasta-hasta yakınları tarafından sağlık personeline uygulanan şiddeti tespit etmektir. Bu kapsamda, nitel araştırma yöntemi, fenemonoloji deseni, veri toplama yöntemi olarak da derinlemesine görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Türkiye’de bulunan bir devlet hastanesinde görev yapmakta olan on beş sağlık personeli oluşturmaktadır. Veriler çözümlenirken, veri analiz stratejilerinden betimsel analiz tekniğini kullanılmıştır.
Yapılan analiz sonucunda, öncelikle şiddetin nedenlerinin bulunması ve bertaraf edilmesi, vatandaşlara eğitim verilmesi ve sağlık personelinin desteklenmesi katılımcılar tarafından ortaya konulan bazı öneriler arasındadır.
Literatürde şiddet türleri, sözel, fiziksel, cinsel, psikolojik olarak birçok çalışmada tanımlanmaktadır. Bu çalışmada, literatürde şiddet türü olarak görülmeyen kişisel verilerin güvenliği ve mahremiyetin ihlali de bir başka şiddet türü olarak ortaya çıkarılmıştır. Diğer bir bulgu ise büyük bir salgın durumunda cephenin en ön kısmında mücadele eden sağlık personeline karşı hasta-hasta yakınlarının pandemi öncesine göre bakış açılarında olumlu yönde gelişim olduğu beyan edilirken, hiçbir şeyin değişmediğini ifade eden katılımcılar da bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Şiddet, Sağlık sektörü, Nitel araştırma

Kaynakça

Akca, N., Yılmaz, A. ve Işık, O. (2014). Sağlık çalışanlarına uygulanan şiddet: Özel bir tıp merkezi örneği. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1), 1-12.
Al, B., Zengin, S., Deryal, Y., Gökçen, C., Yılmaz, DA. ve Yıldırım, C. (2012). Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet. JAEM, 11(2), 115-124.
Alexander, C. and Fraser, J. (2004). Occupational violence in an Australian healthcare setting: Implications for managers. Journal of Healthcare Management, 49(6), 377–390. doi:10.1097/00115514-200411000-00007
Annagür B. (2010). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(2), 161-173.
Atan S. Ü., Arabacı L. B., Şirin A., İşler Dönmez S., Güler M. U., Oflaz U., Özdemir G. Y. ve Taşbaşı F. Y. (2013). Violence experienced by nurses at six university hospitals in Turkey. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, (20), 882–889.
Atan, Ş. Ü. ve Dönmez, S. (2011). Hemşirelere karşı işyeri şiddeti. Adli Tıp Dergisi, 25(11), 71-80.
Aydın, N. (2018). Sağlık sektöründe işyerinde şiddet ve toplam kalite yönetimi. İmgelem, 3, 1-20.
Ayrancı Ü, Yenilmez Ç, Günay Y. ve Kaptanoğlu C. (2002). The frequency of being exposed to violence in the various health institutions and health profession groups. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 3, 147–54.
Bahar, A., Şahin, S., Akkaya, Z. ve Alkayiş, M. (2015). Acil serviste çalışan hemşirelerin şiddete maruz kalma durumu ve iş doyumuna etkili olan faktörlerin incelenmesi. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 6(2), 57-64.
Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri, örnek uygulamalı, adım adım vaka analizi, Seçkin Yayınevi.
Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik ve örneklem büyüklüğünün belirlenmesi, DEUHFED, 9(1), 23-28.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. Baskı). Pegem Yayınları.
Chen, W.-C., Hwu, H.-G., Kung, S.-M., Chiu, H.-J. ve Wang, J.-D. (2008). Prevalence and determinants of workplace violence of health care workers in a psychiatric hospital in Taiwan. Journal of Occupational Health, 50(3), 288–293. doi:10.1539/joh.l7132
Cooper C. L. and Swanson N. (2002). Workplace violence in the health sector ıntroduction. State of the Art, 1-67.
Creswell, J. W. (2015). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.), Siyasal Kitabevi.
Crilly, J., Chaboyer, W. and Creedy D. (2004). Violence towards emergency department nurses by patients. Accid Emerg Nurs, 12, 67–73.
Dinç, M. (2021). Aşırı iş yükünün ve aile gereklerinin iş-aile çatışmasına etkisi: özel okul öğretmenleri üzerine bir araştırma. Journal of Organizational Behaviour Review, 3(1), 45-72.
Er, T., Ayoğlu, F. ve Açıkgöz, B. (2021). Sağlık çalışanına yönelik şiddet: risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Turkish Journal of Public Health, 19(1), 69-78, doi: 10.20518/tjph.680771
Esen, H. ve Aykal G. (2020). Sağlık kurumlarında yaşanan şiddetin değerlendirilmesi: Eğitim ve araştırma hastanesi örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 7(1), 1-9.
Eyitmiş, A.M. ve Sezer, F. (2020). İş yükünün iş aile yaşam çatışması üzerindeki etkisinde, stresin ve çalışma ortamının durumsal etki analizi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 45-66, https://doi.org/10.30561/sinopusd.912276
Frone, M.R. and Cooper, M.L. (1992). Prevalence of work-family conflict: are work and family boundaries asymmetrically permeable?. Journal of Organizational Behavior, 13(7), 728-745.
Gökçe T. ve Dündar C. (2008). Samsun ruh ve sinir hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerde şiddete maruziyet sıklığı ve kaygı düzeylerine etkisi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15, 25-28.http://www.sagliksen.org.tr/cdn/uploads/gallery/pdf/fbda8576fd0d6d6de70f52f76b914672.pdf
Hahn S., Zeller A, Needham I., Kok G., Dassen T. and Halfens R. J.G. (2008). Patient and visitor violence in general hospitals: A systematic review of the literature. Aggression and Violent Behavior, 13, 431-441.
Holloway, I. and Wheeler, S. (1996). Qualitative research for nurses. Blackwell Science Ltd.
TRT (2021). https://www.trthaber.com/haber/saglik/saglik-calisanlarinin-yuzde-67si-siddete-maruz-kaldi-556327.html
Karcıoğlu, F. ve Akbaş, S. (2010). İşyerinde psikolojik şiddet ve iş tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3).
Kaya, Y. ve Özdevecioğlu, M. (2008). Organizasyonlarda algılanan mağduriyetin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 19-37.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (2021). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6698.pdf
Magnavita, N. ve Heponiemi, T. (2012). Violence towards health care workers in a public health care facility in ıtaly: A repeated cross-sectional study. BMC Health Services Research, 12(1), 108 DOI:10.1186/1472-6963-12-108
Malgorzata, M. (2010). Workplace violence and harassment: A european picture, european agency for safety and health at work, EU-OSHA Luxembourg. Marshall, C. and Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage.
McPhaul, K. M., London, M. and Lipscomb, J. (2013). A framework for translating workplace violence intervention research into evidence-based programs, 18(1), doi: 10.3912/OJIN.Vol18No01Man04
Miles, M. B., Huberman, A. M. and Saldaña, J. (2014). Qualitative data analysis: A methods sourcebook, Sage.
Nakip, M. (2003). Pazarlama araştırmaları teknikler ve (spss destekli) uygulamalar. Seçkin Yayıncılık.
Nart, S. (2014). İş ortamında şiddet, tükenmişlik ve iş tatmini ilişkileri: Sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 23. doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER360
Oğan, H. (2020). Pandemi ortamında sağlıkta şiddet, türk tabipleri birliği, Covid-19 Pandemisi altıncı ay değerlendirme raporu. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/covid19-rapor_6/covid19-rapor_6_Part42.pdf
Özcan, F. ve Yavuz, E. (2017). Türkiye’de sağlık çalışanları şiddet tehdidi altında. The Journal of Turkish Family Physician, 8(3), 66-74. doi: 10.15511/tjtfp.17.00366
Özcan, N. K. ve Bilgin H. (2011). Türkiye’ de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Sistematik derleme. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 31(6), 1442- 1456.
Özdemir, A., Karasu, F. ve Avan, H. (2018). Gaziantep 112 acil sağlık hizmetleri çalışanlarının maruz kaldıkları şiddetin değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 3(1), 31-42. Özen, S. (2007). İşyerinde psikolojik şiddet ve nedenleri. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9(3), 1-24.
Öztürk, H. ve Babacan, E. (2014). Hastanede çalışan sağlık personeline hasta/yakınları tarafından uygulanan şiddet: Nedenleri ve ilgili faktörler. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 2(1), 70-80. e-ISSN:2149-018X doi:10.5222/SHYD.2014.070
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demir, Çev.). Pegem Akademi.
Polkinghome, D. E. (1989). Phenomenological research methods. In R. S. Valle and S. Hailing (Eds.), Existential-phenomenological perspectives in psychology, Plenum. Raziq, A.and Maulabakhsh, R. (2015). Impact of working environment on job satisfaction. Procedia Economics and Finance, 23, 717–725.
Rippon, T. J. (2000). Aggression and violence in health care professions. Journal of Advanced Nursing, 31(2), 452–460. doi:10.1046/j.1365-2648.2000.01284.x
Sağlık-sen (2021). Ağustos ayı sağlıkta şiddet raporu. 10 Eylül 2021, http://van.sagliksen.org.tr/haber/10327/saglik-sen-agustos-ayi-saglikta-siddet-raporu-2021 Saines, J.C. (1999). Violence and aggression in A&E: recommendations for action. Accident and Emergency Nursing, 7(1), 8-12.
Seyran, F., Gözlü, M. ve Ready, F.N. (2018). İş yerinde fiziksel şiddete maruz kalmış sağlık personelinin şiddet algısı ve boyutu üzerine nitel bir araştırma. Sağlık be Sosyal Politikalara Bakış Dergisi, 8- 29.
Silverman, D. (2018). Nitel verileri yorumlama. Çev. Editörü: Erkan Dinç, Pegem Akademi.
Stanko E. A. (2002). Workplace violence in the health sector section 5, State of the Art, 49-60. Taha, H. A. (2007). Operations research: An introduction. Pearson.
Takak, S. Ö. ve Artantaş, A. B. (2018). Hastalar ve yakınlarının sağlık çalışanlarına yönelik şiddetin nedenleri konusunda görüş ve tutumlarının değerlendirilmesi. Ankara Med J, 18(1), 103‐16 doi: 10.17098/amj.409020
Wenzhi, C., Deng, L., Liu, M. and Yu, M. (2010). Antecedents of medical workplace violence in south China. Journal of Interpersonal Violence, 26(2), 312-327. doi:10.1177/0886260510362885
WHO. (2002). World report on violence and health: Summary. Geneva. http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/summary_en.pdf.
Winstanley, S. ve Whittington, R. (2002). Anxiety, burnout and coping styles in general hospital staff exposed to workplace aggression: A cyclical model of burnout and vulnerability to aggression, Work and Stress, 16(4), 302-315.
Wynne, R., Clarkin, N., Cox, T. ve Griffiths, A. (1997). Guidance on the prevention of violence at work. Luxembourg: European Commission, DG-V.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, M. S. (2019). Türkiye’de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Ankara ilinde araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(1), 135-156.

Toplam 53 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Ahmet Melih Eyitmiş 0000-0003-1236-7689 Fadime Sezer 0000-0003-1236-7689
Yayımlanma Tarihi	14 Ocak 2022
Gönderilme Tarihi	15 Ekim 2021
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2022Cilt: 23 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA	Eyitmiş, A. M., & Sezer, F. (2022). Covid-19 Döneminde Sağlık Personeline Yönelik Hasta-Hasta Yakınlarının Uyguladığı Şiddet Değişti Mi? Nitel Bir Çalışma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1), 244-268. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1010068