Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Performans Analizi

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 36 - 49, 16.01.2023

Numan Yıldız

https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1173166
Cited By: 2

Öz

Faizsiz bankacılık sistemi günümüzde bankacılık sistemi içerisinde İslami bankacılık olarak adlandırılmaktadır. Türkiye’de ise özel finans kurumları olarak kurulan faizsiz bankacılık modeli ilerleyen yıllarda Katılım bankaları olarak isim değişikliği yaşamış ve faaliyetlerine devam etmişlerdir.
İslami bankaların en büyük görevi dini inançlarından dolayı yastık altında tutulan fonların ekonomiye kazandırılarak ekonomik büyüme ve kalkınmaya katkıda bulunmasına katkı sağlamaktır.
Bu çalışma ile İslami banka modelinin tanımı, çalışma prensipleri, amaçları ve tarihsel gelişmeleri hakkında bilgi verilerek, Türkiye’de faaliyet gösteren özel ve kamu katılım bankalarının 2015-2021 dönemlerine ait performansları CAMELS analiz yöntemiyle karşılaştırılmaktadır. Çalışmada kullanılan veriler, Türkiye Katılım Bankaları Birliği ve katılım bankalarına ait finansal raporlardan alınmıştır. Bu çalışmada katılım bankaları kendi aralarında CAMELS analiz yöntemi ile karşılaştırılarak analiz sonuçları ve başarıları hakkında bilgi verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankacılığı CAMELS Analizi Performans Göstergeleri

Kaynakça

  • Akgüç, Ö. (2012). Banka Finansal Tabloların Analizi. İstanbul: Arayış Yayınları.
  • Akyüz, F., Soba, A., & Yeşil, T. (2020). Katılım Bankalarının CAMELS Analizi Yöntemiyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi(87), 145-166.
  • Arabacı, N. (2007). Katılım Bankalarının Türkiye'de Bankacılık Sektöründeki Yeri, İsleyişi ve Performans Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Arıçelik, G. (2010). Ticari Bankalarda Performans Ölçümü: CAMELS Analizine Dayalı Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı.
  • Aytekin, S. (2013). BIST’deki Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının 2001 ve 2008 Finansal Krizleri Çerçevesinde CAMELS Derecelendirme Sistemi ile Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(21), 25-58.
  • Bader, S. M., Ariff, M., & Taufıg, H. S. (2008). Cost, Revenue, and Profit Efficiency of Islamic versus Conventional Banks: International Evidence Using Data Envelopment Analysis. Islamic Economic Studies, 5(12), 23.
  • Balasundaram, N. (2008). A Comparatıve Study of Fınancıal Performance of Bankıng Sector In Bangladesh - An Applıcatıon of Camels Rating System. Annals of University of Bucharest, Economic and Administrative Series,(2), 141-152.
  • Batır Eyceyurt, T. (2019). Türkiye’de Kamu Katılım Bankalarının Bankacılık Sektörü Bazında Değerlendirilmesi: CAMELS Analizi İle 2015-2017 Yıllarına İlişkin Bir İnceleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 193-212.
  • Bulut, H. İ., Er, B., & v.d. (2019). Finansal Yenilik ve Katılımcıları ile Katılım Bankacılığı. İstanbul: Türkiye Katılım Bankalar Birliği Yayınları.
  • Christopoulos, A., Mylonakis, J., & Pavlos, D. (2011). Could Lehman Brothers’ Collapse Be Anticipated? An Examination Using CAMELS Rating System. International Business Research, 4(2), 11-19.
  • Ergeç, H., Kaytancı, B. G., & Toprak, M. (2014). Katılım Bankası Müşterilerinin Bankacılık Sistemi Kullanım Tercihleri: Mevduat Bankaları İçin İslami Bankacılık Penceresi. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 58.
  • Esmer, Y., & Bağcı, H. (2016). Katılım Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(15-17), 17-30. Önal, S., & Mat, M. (2017). Türkiye'deki Özel Katılım Bankalarının Üç Aylık Peryotlarla 2014-2016 Dönemlerinde Karlılıklarının Oran Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. International Journal of Academic Value Studies, 87-94.
  • Öztürk, M., & Gençer, Ö. (2020). Türk Bankacılık Sistemindeki Katılım Bankaları ile Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(60), 3017-3018. 06 18, 2022 tarihinde http://www.jshsr.org/Makaleler/1659479737_25-7-60.2117-3010-3026.pdf adresinden alındı.
  • Özulucan, A., & Deran, A. (2009). Katılım bankacılığı ile geleneksel bankaların bankacılık hizmetleri ve muhasebe uygulamaları açısından karşılaştırmaları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(11), 88-92.
  • Resmi Gazete, T. (1984). Özel Finans Kurumları Kurulması Hakkında 83/7506 Sayılı Kararname Eki. 11 11, 2021 tarihinde www.resmigazete.gov.tr: https://resmigazete.gov.tr/arsiv/18323.pdf adresinden alındı.
  • Sakarya, Ş. (2010). Camels Derecelendirme Sistemine Göre İmkb'deki Yerli ve Yabancı Sermayeli Bankaların Karşılaştırmalı Analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 0(0), 7-21.
  • Sümer, G., & Onan, F. (2015). Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiyede Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 298-299.
  • Süner, A., & Ersoy, M. (2018). Türkiye’de Katılım Bankacılığı Ve Katılım Bankacılığında Kamu Girişimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 40(2), 171.
  • Şendurur, U., & Temelli, F. (2018). Camel Derecelendirme Modeli Yardımı İle Türkiye’de Faaliyet Gösteren Geleneksel Bankalar Ve Katılım Bankalarının Karşılaştırmalı Analizi. Ulakbilge, 6(23), 1-18.
  • Takan, M., & Acar Boyacıoğlu, M. (2013). Bankacılık, Teori Uygulama ve Yöntem. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Tenekeci, M. (2017). Katılım Bankacılığının Finansal İstikrara Etkisi: Türkiye Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 25. Konya: KTO Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı .
  • Tetik, N., & Şahin, A. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi. Atatürk Üniversitesi İİB Dergisi, 34(2), 293-314.
  • TKBB. (2019). Yaşayan ve Gelişen Katılım Bankacılığı. İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği Yayınları.
  • TKBB. (2021). Katılım Bankacılığı Nedir, Nasıl Çalışır. 09 22, 2021 tarihinde https://tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/TKBB-Katilim-Bankaciligi-Nedir-Brosur.pdf adresinden alındı.
  • Tunç, H. (2000). Soru,Cevaplarla ÖFK' lar. Bereket Dergisi(3), 13.
  • Wardhany, N., & Arshad, S. (2012). The Role Of Sharıah Board in Islamic Banks: A Case Study of Malaysia, Indonesia and Brunei Darussalam. Islamic Finance in a Challenging Economy Moving Forward. Bank Negara Malaysia.
  • Yanpar, A. (2014). İslami Finans İlkeler, Araçlar ve Kurumlar. İstanbul: Scala Yayıncılık.
  • Yazıcı, S., & v.d. (2017). İslamda Sigorta Ve Tekafül Sigortası. İslam İktisadı ve Finansı (s. 173-194). içinde Zonguldak: İslam İktisadı Ve Finansı, İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Kütüphanesi Veri Merkezi.
  • Yenisu, E. (2019). Finansal Tabloların Oran Analizi ve İncelenmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ASED), 3(1), 31-33.
  • Yudistira, D. (2004). Efficiency in Islamic Banking: An Emprical Analysis of Eighteen Banks. Islamic Economic Studies, 1-19.
  • Yurttadur, M., & Demirbaş, H. (2017, 07 18). Türkiye’de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 87-117.

Performance Analysis of Participation Banks Operating in Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 36 - 49, 16.01.2023

Numan Yıldız

https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1173166
Cited By: 2

Öz

The interest-free banking system is now called Islamic banking within the banking system. In Turkey, the interest-free banking model, which was established as private finance institutions, changed its name as Participation Banks in the following years and continued its activities.
The biggest task of Islamic banks is to contribute to economic growth and development by bringing the funds that are kept under the pillow due to their religious beliefs to the economy.
In this study, the definition, working principles, aims and historical developments of the Islamic bank model are given, and the performances of private and public participation banks operating in Turkey for the period 2015-2021 are compared with the CAMELS analysis method. The data used in the study are taken from the financial reports of the Participation Banks Association of Turkey and participation banks. In this study, participation banks are compared among themselves with the CAMELS analysis method, and information is given about the results and successes of the analysis.

Anahtar Kelimeler

Participation Banking CAMELS Analysis Performance Indicators

Kaynakça

  • Akgüç, Ö. (2012). Banka Finansal Tabloların Analizi. İstanbul: Arayış Yayınları.
  • Akyüz, F., Soba, A., & Yeşil, T. (2020). Katılım Bankalarının CAMELS Analizi Yöntemiyle Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi(87), 145-166.
  • Arabacı, N. (2007). Katılım Bankalarının Türkiye'de Bankacılık Sektöründeki Yeri, İsleyişi ve Performans Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Arıçelik, G. (2010). Ticari Bankalarda Performans Ölçümü: CAMELS Analizine Dayalı Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı.
  • Aytekin, S. (2013). BIST’deki Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının 2001 ve 2008 Finansal Krizleri Çerçevesinde CAMELS Derecelendirme Sistemi ile Değerlendirilmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(21), 25-58.
  • Bader, S. M., Ariff, M., & Taufıg, H. S. (2008). Cost, Revenue, and Profit Efficiency of Islamic versus Conventional Banks: International Evidence Using Data Envelopment Analysis. Islamic Economic Studies, 5(12), 23.
  • Balasundaram, N. (2008). A Comparatıve Study of Fınancıal Performance of Bankıng Sector In Bangladesh - An Applıcatıon of Camels Rating System. Annals of University of Bucharest, Economic and Administrative Series,(2), 141-152.
  • Batır Eyceyurt, T. (2019). Türkiye’de Kamu Katılım Bankalarının Bankacılık Sektörü Bazında Değerlendirilmesi: CAMELS Analizi İle 2015-2017 Yıllarına İlişkin Bir İnceleme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (83), 193-212.
  • Bulut, H. İ., Er, B., & v.d. (2019). Finansal Yenilik ve Katılımcıları ile Katılım Bankacılığı. İstanbul: Türkiye Katılım Bankalar Birliği Yayınları.
  • Christopoulos, A., Mylonakis, J., & Pavlos, D. (2011). Could Lehman Brothers’ Collapse Be Anticipated? An Examination Using CAMELS Rating System. International Business Research, 4(2), 11-19.
  • Ergeç, H., Kaytancı, B. G., & Toprak, M. (2014). Katılım Bankası Müşterilerinin Bankacılık Sistemi Kullanım Tercihleri: Mevduat Bankaları İçin İslami Bankacılık Penceresi. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 58.
  • Esmer, Y., & Bağcı, H. (2016). Katılım Bankalarında Finansal Performans Analizi: Türkiye Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(15-17), 17-30. Önal, S., & Mat, M. (2017). Türkiye'deki Özel Katılım Bankalarının Üç Aylık Peryotlarla 2014-2016 Dönemlerinde Karlılıklarının Oran Analizi Yöntemiyle İncelenmesi. International Journal of Academic Value Studies, 87-94.
  • Öztürk, M., & Gençer, Ö. (2020). Türk Bankacılık Sistemindeki Katılım Bankaları ile Geleneksel Bankaların Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 7(60), 3017-3018. 06 18, 2022 tarihinde http://www.jshsr.org/Makaleler/1659479737_25-7-60.2117-3010-3026.pdf adresinden alındı.
  • Özulucan, A., & Deran, A. (2009). Katılım bankacılığı ile geleneksel bankaların bankacılık hizmetleri ve muhasebe uygulamaları açısından karşılaştırmaları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(11), 88-92.
  • Resmi Gazete, T. (1984). Özel Finans Kurumları Kurulması Hakkında 83/7506 Sayılı Kararname Eki. 11 11, 2021 tarihinde www.resmigazete.gov.tr: https://resmigazete.gov.tr/arsiv/18323.pdf adresinden alındı.
  • Sakarya, Ş. (2010). Camels Derecelendirme Sistemine Göre İmkb'deki Yerli ve Yabancı Sermayeli Bankaların Karşılaştırmalı Analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 0(0), 7-21.
  • Sümer, G., & Onan, F. (2015). Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiyede Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 298-299.
  • Süner, A., & Ersoy, M. (2018). Türkiye’de Katılım Bankacılığı Ve Katılım Bankacılığında Kamu Girişimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 40(2), 171.
  • Şendurur, U., & Temelli, F. (2018). Camel Derecelendirme Modeli Yardımı İle Türkiye’de Faaliyet Gösteren Geleneksel Bankalar Ve Katılım Bankalarının Karşılaştırmalı Analizi. Ulakbilge, 6(23), 1-18.
  • Takan, M., & Acar Boyacıoğlu, M. (2013). Bankacılık, Teori Uygulama ve Yöntem. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Tenekeci, M. (2017). Katılım Bankacılığının Finansal İstikrara Etkisi: Türkiye Örneği. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 25. Konya: KTO Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı .
  • Tetik, N., & Şahin, A. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi. Atatürk Üniversitesi İİB Dergisi, 34(2), 293-314.
  • TKBB. (2019). Yaşayan ve Gelişen Katılım Bankacılığı. İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği Yayınları.
  • TKBB. (2021). Katılım Bankacılığı Nedir, Nasıl Çalışır. 09 22, 2021 tarihinde https://tkbb.org.tr/Documents/Yonetmelikler/TKBB-Katilim-Bankaciligi-Nedir-Brosur.pdf adresinden alındı.
  • Tunç, H. (2000). Soru,Cevaplarla ÖFK' lar. Bereket Dergisi(3), 13.
  • Wardhany, N., & Arshad, S. (2012). The Role Of Sharıah Board in Islamic Banks: A Case Study of Malaysia, Indonesia and Brunei Darussalam. Islamic Finance in a Challenging Economy Moving Forward. Bank Negara Malaysia.
  • Yanpar, A. (2014). İslami Finans İlkeler, Araçlar ve Kurumlar. İstanbul: Scala Yayıncılık.
  • Yazıcı, S., & v.d. (2017). İslamda Sigorta Ve Tekafül Sigortası. İslam İktisadı ve Finansı (s. 173-194). içinde Zonguldak: İslam İktisadı Ve Finansı, İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM) Kütüphanesi Veri Merkezi.
  • Yenisu, E. (2019). Finansal Tabloların Oran Analizi ve İncelenmesi. Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ASED), 3(1), 31-33.
  • Yudistira, D. (2004). Efficiency in Islamic Banking: An Emprical Analysis of Eighteen Banks. Islamic Economic Studies, 1-19.
  • Yurttadur, M., & Demirbaş, H. (2017, 07 18). Türkiye’de Bulunan Katılım Bankaları ve Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının Karşılaştırılması. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 87-117.
Toplam 31 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ekonomi, Finans
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Numan Yıldız 0000-0003-0014-2992

Erken Görünüm Tarihi 11 Ocak 2023
Yayımlanma Tarihi 16 Ocak 2023
Gönderilme Tarihi 9 Eylül 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Cilt: 24 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yıldız, N. (2023). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Katılım Bankalarının Performans Analizi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 36-49. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1173166

Cited By

CAMELS Modeli ile Finansal Performans Ölçümü: Seçili Azerbaycan Bankalarından Güncel Kanıtlar
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi
https://doi.org/10.33206/mjss.1275402
Katılım bankalarının hizmet kaliteleri ile katılım bankası müşterilerinin banka bağlılıkları arasındaki ilişkide müşteri memnuniyetinin aracılık rolünün analizi
Abant Sosyal Bilimler Dergisi
https://doi.org/10.11616/asbi.1271506
 Kapak Resmi İndir

Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.