Öz
Motor Vehicles Tax (MVT) which has been addressed in wealth tax until today is started to be evaluated within the scope of environment tax especially in European countries with the increasing importance of environment. MVT which is adopted in Turkey is criticized because it does not comply with some taxation principles and also it ignores the environment. The purpose of this study is to reveal the problems created by current MVT system and to propose a new model for Turkey. To that end firstly the concept of MVT is addressed and implementation in European Union (EU) member states is examined. After that MVT which is adopted in Turkey is assessed and compared to EU, and a new MVT model is proposed for Turkey. In this context, the study concludes that it is not exactly * Bu makale KTÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Anabilim Dalı’nda hazırlanan “Çevre Vergisi Bağlamında Motorlu Taşıtlar Vergisi: Türkiye İçin Bir Model Önerisi” adlı yüksek lisans tezinden türetilmiştir. ** Araş. Gör. Karadeniz Teknik Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü, Trabzon, sedatpolat@ktu.edu.tr. *** Yrd. Doç. Dr. Karadeniz Teknik Üniversitesi, İİBF, Maliye Bölümü, Trabzon, leventyahyaeser@gmail.com. proper to asses MVT in the context of wealth tax and it is required to be transformed a structure which regard for environment in conformity with the changing world conditions.
Anahtar Kelimeler
Motor Vehicle Tax Property Tax Environment Tax European Union Emission
Kaynakça
- ACEA (2013), Overview of CO2 Based Motor Vehicle Taxes in the EU, http://www.acea.be/uploads/publications/CO2_tax__overview_2013.pdf, (01.12.2014).
- AKDOĞAN, Abdurrahman (2013), Kamu Maliyesi, 15. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
- ANDRLIK, Bretislav (2012), “Taxation of Passenger Motor Vehicles With Environmental Aspect” Acta univ. agric. et silvic.
- Mendel Brun., LX, No. 7, pp. 9–18
- BİLİCİ, Nurettin (2011), Vergi Hukuku, 26. Baskı, Ankara: Seçkin Kitabevi.
- BRAATHEN, Nils Axel (2009), Incentives for CO2 Emission Reductions in Current Motor Vehicle Tax, ENV/EPOC/WPNEP/T(2009)2/FINAL.
- CAN, Fatih (2013), Çevre Politikalarıyla Uyumlu Bütçe Reformu ve Türkiye Değerlendirmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- CESifo (2012), “Overview of CO2 Based Motor Vehicle Taxes in the EU, 2012”,http://www.cesifo-group.de/ifoHome/facts/DICE/Infrastructure /Transportation/ RoadTransport/over-CO2-mot-veh-tax_12/fileBinary/over-CO2-mot-veh-tax_12. pdf, (20.02.2014).
- ÇELİKKAYA, Ali (2010), “Motorlu Taşıtların Vergilendirilmesinde Yeni Eğilim: Karbon Temelli Vergileme Modeli”, Vergi Sorunları Dergisi, 266, 60-73.
- EEA (2013a), Monitoring CO2 Emissions from New Passenger Cars in the EU: Summary of Data for 2012, 1050, Copenhagen/Denmark.
- EEA (2005b), Market-Based Instruments for Environmental Policy in Europe, Technical Report, No: 8/2005, 1-155.
- ERDEM, Metin ve diğerleri (2003), Kamu Maliyesi, 3. Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi.
- EU (2013), Tax Guide 2013, http://www.acea.be/uploads/publications/20130326_ TaxGuide2013Highlights.pdf (27.02.2014).
- GİB, “ÖTV’ de I Sayılı Liste”, http://gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/otv_oranlari _tum/11062013.htm (01.04.2014).
- Green Fiscal Commission (2010), Reducing Carbon Emissions Through Transport Taxation, Briefing Paper Six March, 1-14.
- HIZAL, Gökhan (2010), “İngiltere’deki yıllık MTV Fiyatları ve Sınıflandırma”, http://www.gokhanhizal.com/ingilteredeki-yillik-mtv-fiyatlari-ve-siniflandirma/ (15.02.2014).
- ICCT (2013), European Vehicle Market Statistics Pocketbook 2013, http://eupocketbook.theicct.org.
- IEEP (2013), Evaluation of Environmental Tax Reforms: International Experiences, Annexes to Final Report, 55 Quai au Foin 1000 Brussels, Belgium 21 June 2013, 1-128.
- ITA (2011), Compilation of Foreign Motor Vehicle Import Requirements, United States Department of Commerce International Trade Administration Office of Transportation and Machinery, December, 1-89.
- KARADENİZ, Kabakçı Hülya (2011), Türk Motorlu Taşıtlar Vergisinin Çeşitli Ülke Uygulamaları İle Karşılaştırılması ve Bir Model Önerisi, Ankara: Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No 2011/415.
- KESKİN, Ahmet ve Sağıroğlu, Selami (2010),“Dizel Motorlardan Kaynaklanan Egzoz Emisyonları ve Kontrol Yöntemleri”, Mühendis ve Makine Dergisi, 606, 1-9.
- KLIER, Thomas ve Linn, Joshua, (2012), Using Vehicle Taxes to Reduce Carbon Dioxide Emissions Rates of New Passanger Vehicles: Evidence from France, Germany, and Sweden, CEEPR WP, 2012-011, 1-41.
- KPMG (2013), Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu: 2017 Öngörüleri, İstanbul: KPMG Türkiye.
- MOCK, Peter (2013), Financial Approaches, GFEI Global Networking Event 20-21st June 2013, UNEP, Paris.
- NIMUBONA, Desire Alain ve Desgagne, Bernard Sinclair (2005), “The Pigouvian Tax Rule in the Presence of an Eco-Industry”, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?, abstract_id =705183, 1-8, (05.03.2014).
- Otomotiv Distribütörleri Derneği, “Raporlar - Türkiye Otomotiv Pazarı”, http://www.odd.org.tr/web_2837_1/neuralnetwork.aspx?type=26 (02.04.2014).
- PwC (2012), Global Automotive Tax Guide, October, 1-763.
- RUBIK, Frieder ve Mityorn, Lauren (2011), “CO2 Based Motor Vehicle Tax”, CORPUS The SCP Knowledge Hub, 1-6, http://www.scp-knowledge.eu/sites/default/files/Mityom%20and%20Rubik%202011%20CO2%20based%20motor%20vehicle%20tax.pdf).
- TC. Çevre ve Orman Bakanlığı, (2010), “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çevre Sözleşmesi Kyoto Protokolü”, http://iklim.cob.gov.tr/iklim/Files /Mevzuat/kyoto_protokol.pdf (01.04.2014).
- TÜİK (2011), Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri Raporu 1990 – 2009, 3607, 1-101.
- TÜİK (2013), Motorlu Kara Taşıtları Ekim 2013, Aralık, 13653.
- ULUSOY, Ahmet ve Akdemir, Tekin (2013), “Yerel Yönetimlerin Finansman Sorununun Çözümünde Motorlu Taşıtlar Vergisi Önerisi”, Sosyo Ekonomi Dergisi, 1, 87-116.
- ÜSTÜN, Ümit Süleyman (2012), “Motorlu Taşıtların Üzerinden Alınan Vergilerin Çevreyi Korumaya Yönelik Adil Olarak Düzenlenmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16 (1), 153-190.
- YALÇIN, A. Zafer (2013), “Potansiyel Bir Çevre Vergisi Olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi: Avrupa Birliği ve Türkiye Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Atatürk üniversitesi, İİBF Dergisi, 27 (2), 141-158.
- http://www. technologicvehicles.com/en/green-transportation-news/2088/
- frenchbonusmalus-for-2013-from-minus-7000-to (15.03.2014).
- http://www.lcc.ie/Motor_Tax/CO2_FAQ/ (18.03.2014).
- http://www.environ.ie/en/LocalGovernment/MotorTax/MotorTaxRates/MotorTaxRatesbasedonCO2Emissions/ (18.03.2014).
- http://www.environ.ie/en/LocalGovernment/MotorTax/MotorTaxRates/MotorTaxRatesbasedonCO2Emissions/ (18.03.2014).
Öz
Günümüze kadar servet vergileri içerisinde ele alınan motorlu taşıtlar vergisi (MTV), çevrenin öneminin artmasıyla birlikte, özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde, çevre vergisi kapsamında değerlendirilmeye başlanmıştır. Türkiye’de uygulanan MTV, bazı vergileme ilkeleri ile bağdaşmaması ve çevreyi göz ardı etmesi nedeniyle eleştiri konusu olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, mevcut MTV sisteminin yarattığı sorunları ortaya koymak ve Türkiye için bir model önerisinde bulunmaktır. Bu amaçla çalışmada öncelikli olarak MTV kavramından bahsedilmiş ve Avrupa Birliği’ndeki ülke uygulamaları incelenmiştir. Daha sonra ise Türkiye’de uygulanan MTV değerlendirilerek Avrupa Birliği ile karşılaştırılmış ve Türkiye için bir MTV model önerisi geliştirilmiştir. Bu bağlamda çalışmada Türkiye’de mevcut MTV’nin servet vergisi kapsamında değerlendirilmesinin tam anlamıyla doğru olmadığı, değişen dünya şartlarına uygun olarak çevreyi dikkate alan bir yapıya dönüştürülmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Motorlu Taşıtlar Vergisi Servet Vergisi Çevre Vergisi Avrupa Birliği Emisyon
Kaynakça
- ACEA (2013), Overview of CO2 Based Motor Vehicle Taxes in the EU, http://www.acea.be/uploads/publications/CO2_tax__overview_2013.pdf, (01.12.2014).
- AKDOĞAN, Abdurrahman (2013), Kamu Maliyesi, 15. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
- ANDRLIK, Bretislav (2012), “Taxation of Passenger Motor Vehicles With Environmental Aspect” Acta univ. agric. et silvic.
- Mendel Brun., LX, No. 7, pp. 9–18
- BİLİCİ, Nurettin (2011), Vergi Hukuku, 26. Baskı, Ankara: Seçkin Kitabevi.
- BRAATHEN, Nils Axel (2009), Incentives for CO2 Emission Reductions in Current Motor Vehicle Tax, ENV/EPOC/WPNEP/T(2009)2/FINAL.
- CAN, Fatih (2013), Çevre Politikalarıyla Uyumlu Bütçe Reformu ve Türkiye Değerlendirmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- CESifo (2012), “Overview of CO2 Based Motor Vehicle Taxes in the EU, 2012”,http://www.cesifo-group.de/ifoHome/facts/DICE/Infrastructure /Transportation/ RoadTransport/over-CO2-mot-veh-tax_12/fileBinary/over-CO2-mot-veh-tax_12. pdf, (20.02.2014).
- ÇELİKKAYA, Ali (2010), “Motorlu Taşıtların Vergilendirilmesinde Yeni Eğilim: Karbon Temelli Vergileme Modeli”, Vergi Sorunları Dergisi, 266, 60-73.
- EEA (2013a), Monitoring CO2 Emissions from New Passenger Cars in the EU: Summary of Data for 2012, 1050, Copenhagen/Denmark.
- EEA (2005b), Market-Based Instruments for Environmental Policy in Europe, Technical Report, No: 8/2005, 1-155.
- ERDEM, Metin ve diğerleri (2003), Kamu Maliyesi, 3. Baskı, Bursa: Ekin Kitabevi.
- EU (2013), Tax Guide 2013, http://www.acea.be/uploads/publications/20130326_ TaxGuide2013Highlights.pdf (27.02.2014).
- GİB, “ÖTV’ de I Sayılı Liste”, http://gib.gov.tr/fileadmin/mevzuatek/otv_oranlari _tum/11062013.htm (01.04.2014).
- Green Fiscal Commission (2010), Reducing Carbon Emissions Through Transport Taxation, Briefing Paper Six March, 1-14.
- HIZAL, Gökhan (2010), “İngiltere’deki yıllık MTV Fiyatları ve Sınıflandırma”, http://www.gokhanhizal.com/ingilteredeki-yillik-mtv-fiyatlari-ve-siniflandirma/ (15.02.2014).
- ICCT (2013), European Vehicle Market Statistics Pocketbook 2013, http://eupocketbook.theicct.org.
- IEEP (2013), Evaluation of Environmental Tax Reforms: International Experiences, Annexes to Final Report, 55 Quai au Foin 1000 Brussels, Belgium 21 June 2013, 1-128.
- ITA (2011), Compilation of Foreign Motor Vehicle Import Requirements, United States Department of Commerce International Trade Administration Office of Transportation and Machinery, December, 1-89.
- KARADENİZ, Kabakçı Hülya (2011), Türk Motorlu Taşıtlar Vergisinin Çeşitli Ülke Uygulamaları İle Karşılaştırılması ve Bir Model Önerisi, Ankara: Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No 2011/415.
- KESKİN, Ahmet ve Sağıroğlu, Selami (2010),“Dizel Motorlardan Kaynaklanan Egzoz Emisyonları ve Kontrol Yöntemleri”, Mühendis ve Makine Dergisi, 606, 1-9.
- KLIER, Thomas ve Linn, Joshua, (2012), Using Vehicle Taxes to Reduce Carbon Dioxide Emissions Rates of New Passanger Vehicles: Evidence from France, Germany, and Sweden, CEEPR WP, 2012-011, 1-41.
- KPMG (2013), Türkiye Otomotiv Sektörünün Geleceğe Yolculuğu: 2017 Öngörüleri, İstanbul: KPMG Türkiye.
- MOCK, Peter (2013), Financial Approaches, GFEI Global Networking Event 20-21st June 2013, UNEP, Paris.
- NIMUBONA, Desire Alain ve Desgagne, Bernard Sinclair (2005), “The Pigouvian Tax Rule in the Presence of an Eco-Industry”, http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?, abstract_id =705183, 1-8, (05.03.2014).
- Otomotiv Distribütörleri Derneği, “Raporlar - Türkiye Otomotiv Pazarı”, http://www.odd.org.tr/web_2837_1/neuralnetwork.aspx?type=26 (02.04.2014).
- PwC (2012), Global Automotive Tax Guide, October, 1-763.
- RUBIK, Frieder ve Mityorn, Lauren (2011), “CO2 Based Motor Vehicle Tax”, CORPUS The SCP Knowledge Hub, 1-6, http://www.scp-knowledge.eu/sites/default/files/Mityom%20and%20Rubik%202011%20CO2%20based%20motor%20vehicle%20tax.pdf).
- TC. Çevre ve Orman Bakanlığı, (2010), “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çevre Sözleşmesi Kyoto Protokolü”, http://iklim.cob.gov.tr/iklim/Files /Mevzuat/kyoto_protokol.pdf (01.04.2014).
- TÜİK (2011), Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri Raporu 1990 – 2009, 3607, 1-101.
- TÜİK (2013), Motorlu Kara Taşıtları Ekim 2013, Aralık, 13653.
- ULUSOY, Ahmet ve Akdemir, Tekin (2013), “Yerel Yönetimlerin Finansman Sorununun Çözümünde Motorlu Taşıtlar Vergisi Önerisi”, Sosyo Ekonomi Dergisi, 1, 87-116.
- ÜSTÜN, Ümit Süleyman (2012), “Motorlu Taşıtların Üzerinden Alınan Vergilerin Çevreyi Korumaya Yönelik Adil Olarak Düzenlenmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16 (1), 153-190.
- YALÇIN, A. Zafer (2013), “Potansiyel Bir Çevre Vergisi Olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi: Avrupa Birliği ve Türkiye Arasında Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Atatürk üniversitesi, İİBF Dergisi, 27 (2), 141-158.
- http://www. technologicvehicles.com/en/green-transportation-news/2088/
- frenchbonusmalus-for-2013-from-minus-7000-to (15.03.2014).
- http://www.lcc.ie/Motor_Tax/CO2_FAQ/ (18.03.2014).
- http://www.environ.ie/en/LocalGovernment/MotorTax/MotorTaxRates/MotorTaxRatesbasedonCO2Emissions/ (18.03.2014).
- http://www.environ.ie/en/LocalGovernment/MotorTax/MotorTaxRates/MotorTaxRatesbasedonCO2Emissions/ (18.03.2014).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 2 Eylül 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Eylül 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014Cilt: 15 Sayı: 2 |
Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.