Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

The Mediation Effect of Job Stress and Burnout on the Relationship between Workload and Turnover Intention: An Application in the Healthcare Sector

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 4, 852 - 863, 16.10.2022

Oğuzhan Kinter Yahya Katı

https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1090558
Cited By: 3

Öz

The healthcare sector is a labor-intensive industry where the healthcare professionals have a heavy workload. The outbreak of the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic has caused an additional increase in the workload of healthcare professionals. The heavy workload of the employees may result in an increase in the job stress, burnout, and their turnover intention (Thompson vd., 2005: 204; Sheraz, 2014: 220). The present study examines the effect of the workload of healthcare workers on their job stress, burnout, and turnover intention during the COVID-19 pandemic, and the effect of the job stress and burnout on the turnover intention. The study was also conducted to determine the impact of the workload on turnover intention along with the mediation role of job stress and burnout. For this purpose, a questionnaire was applied to 227 healthcare workers. According to the findings of the study, no statistically significant relationship was found between the workload and turnover intention (β=0.12, p >0.05). However, it was determined that the workload had a significant relationship with the job stress (β=0.36, p<0.01) and burnout (β=0.25, p<0.01); and it was determined that job stress (β=0.63, p< 0.01) and burnout (β=0.67, p<0.01) had a statistically significant and positive effect on the turnover intention. On the other hand, no mediation effect of the job stress and burnout for the relationship between workload and turnover intention was determined.

Anahtar Kelimeler

Workload Turnover Intention Job Stress Burnout Organizational Behaviour

Kaynakça

  • Ailen, R. (1983). Human Stress: It's Nature and Control. New York: McMilan Pub.
  • Antoniou, A. S., Polychroni, F., & Vlachakis, A. N. (2006). Gender and Age Differences in Occupational Stress and Professional Burnout between Primary and High‐School Teachers in Greece. Journal of Managerial Psychology. 21(7), 682-690.
  • Arshadi, N., & Damiri, H. (2013). The Relationship of Job Stress with Turnover Intention and Job Performance: Moderating Role of OBSE. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 706-710.
  • Atay, A. (2020). İş Yükü Fazlalığı ile İş Aile Çatışması Arasındaki İlişki: Kamu Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma (MEB Ankara Merkez Teşkilatı Örneğinde). Yüksek Lisans Tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
  • Aydın, İ. (2020). İş Yaşamında Stres. 5. Baskı, Pegem Akademi: Ankara.
  • Baron, Reuben M., & David A. Kenny (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Baştürk, S., & Taştepe, M. (2013). Evren ve Örneklem. S. Baştürk (Ed.), İçinde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (ss. 129- 159). Vize Yayıncılık: Ankara.
  • Beer, L. T., Pienaar, J., & Rothmann J. S. (2015). Work Overload, Burnout, and Psychological Ill-Health Symptoms: A Three-Wave Mediation Model of the Employee Health Impairment Process. Anxiety, Stress, & Coping, 29(4), 387-399.
  • Bekmezci, M., Çalışkan, A., & Eroğluer, K. (2018). Aşırı İş Yükünün İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde İş Tatmini ve Yaşam Tatmininin Rolü, Sağlık Kurumu Çalışanları Örneği. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 217-228.
  • Bingöl, D., Filizöz, B., Erdirençelebi, M., & Ertürk, E. (2018). Örgütsel Stres Algısının Tükenmişlik Sendromu Aracılığıyla İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Katılım Bankası Çağrı Merkezi Çalışanları Örneği. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 422-435.
  • Bolat, O. İ. (2011). İş Yükü, İş Kontrolü ve Tükenmişlik İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 87-101.
  • Bolat, O. İ., Bolat, T., Seymen, O., & Katı, Y. (2017). Otellerde Nepotizm (Akraba Kayırmacılığı) ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Kariyer Düzleşmesinin Aracılık Etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 157-180.
  • Bolino, M. C., & Turnley, W. H. (2005). The Personal Costs of Citizenship Behavior: The Relationship between Individual Initiative and Role Overload, Job Stress, and Work-family Conflict. Journal of Applied Psychology, 90(4), 740-748.
  • Cartwright, S., & Cooper, C. L. (1997). Managing Workplace Stres. Londra: Sage Publications.
  • Chan, D. W. (2007). Burnout, Self‐efficacy, and Successful Intelligence among Chinese Prospective and in‐service School Teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 27(1), 33-49.
  • Choi, Y. J., Noh, J. W., & Boo, Y. K. (2018). The Effects of the Electronic Health Record System on Work Overload and Stress Moderation of Hospital Employees. The Journal of Industrial Distribution & Business, 9(9), 35-44.
  • Cordero, J. A. B. (2009). The Relationship between Organizational Role Stress of Project Managers and Voluntary Turnover, Job Satisfaction and Intention to Leave. Doctoral Dissertation, Nova Southeastern University.
  • Cotton, J. L., & Tuttle, J. M. (1986). Employee Turnover: A Meta-analysis and Review with Implications for Research. Academy of Management Review, 11(1), 55-70.
  • Cuskelly, G., & Boag, A. (2001). Organisational Commitment as a Predictor of Committee Member Turnover among Volunteer Sport Administrators: Results of a Time-lagged Study. Sport Management Review, 4(1), 65-86.
  • Çekmecelioğlu, H. G. (2007). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 79-97.
  • Çelik, M., & Çıra, A. (2013). Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Yükünün Aracılık Rolü. Ege Akademik Bakış, 13(1), 11-20.
  • Çetin, B., Gündüz, H. B., & Akın, A. (2008). An Investigation of the Relationships between Self-Compassion, Motivation, and Burnout with Structural Equation Modeling. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 39-45.
  • Demiral, Y., Ünal, B., Kılıç, B., Soysal, A., Bilgin, A.C., Uçku, R., & Theorell, T. (2007), İş Stresi Ölçeğinin İzmir Konak Belediyesi’nde Çalışan Erkek İşçilerde Geçerlik ve Güvenilirliğinin İncelenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1), 11-18.
  • Demirel, E. T. (2020). İş Stresi. İçinde Kurumsal Temelleri İle Örgütsel Davranış Ölçekleri Rehberi (Edt. Polatçı, S.). (ss. 209-218). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
  • Dess, G. G., & Shaw, J. D. (2001). Voluntary Turnover, Social Capital, and Organizational Performance. Academy of Management Review, 26(3), 446-456.
  • Dick, R.V., Christ, O., Stellmacher, J., Wagner U., Ahlswede, O., Grubba, C., Hauptmeier, M., Höhfeld, C., Moltzen, K., & Tissington, P. A. (2004). Should I Stay or Should I Go? Explaining Turnover Intentions with Organizational Identification and Job Satisfaction. British Journal of Management, 15, 351-360.
  • Edinç, T. (2020). Çalışanların Psikolojik Sermaye Düzeyleri ile Algılanan Örgütsel Adanmışlık, İş Stresi ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Erdur. O. B. (2019). İş Görenlerin İş Stresi, Depresyon Düzeyi ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka Çalışanlarının Katılımıyla Yapılan Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Fauzi, J. A., Wibawa, A. P., & Nugraha, E. (2017, October). Burnout and mobbing in IT students. In 2017 3rd International Conference on Science in Information Technology (ICSITech) (pp. 488-491). IEEE.
  • Fındıklı, M. A. (2014). Algılanan Lider Desteği ve Algılanan Örgütsel Destek İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Özdeşlemenin Aracılık Rolü: İstanbul’da Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 25(77), 136-157.
  • Fong, Y. L., & Mahfar, M. (2013). Relationship between Occupational Stress and Turnover Intention among Employees in a Furniture Manufacturing Company in Selangor. Jurnal Teknologi, 64(1), 33-39.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burn‐Out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
  • Grunau, G. (2007). Mobbing and Burnout: Are they linked? Doctoral dissertation, Walden University, School of Psychology.
  • Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.
  • Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar, 1. Baskı, Ankara.
  • Hair, J., Black, W., Babin, B., & Anderson, R. (2010). Multivariate data analysis. (7. Bs.). Pearson Education, New Jersey.
  • Hamzah, M. I., Hashim, N., & Rashid, M. H. A. (2011). Relationship between Stress Factors and Turnover Intention among Customer Service Employees of a Malaysian Multinational Company. International Journal of Customer Service Management, 1(1), 1-14.
  • Holtom, B. C., Mitchell, T. R., Lee, T. W., & Eberly, M. B. (2008). Turnover and Retention Research: A Glance at the Past, a Closer Review of the Present, and a Venture into the Future. Academy of Management Annals, 2(1), 231-274.
  • Huang, I. C., Chuang, C. H. J., & Lin, H. C. (2003). The Role of Burnout in the Relationship between Perceptions of Organizational Politics and Turnover Intentions. Public Personnel Management, 32(4), 519-531.
  • Janssen, P. P., De Jonge, J., & Bakker, A. B. (1999). Specific Determinants of Intrinsic Work Motivation, Burnout and Turnover Intentions: A Study among Nurses. Journal of Advanced Nursing, 29(6), 1360-1369.
  • Karasek, R. A. (1979). Job Demands, Job Decision Latitude, and Mental Strain: Implications for Job Redesign. Administrative Science Quarterly, 24(2), 285- 308.
  • Karasek, R., Baker, D., Marxer, F., Ahlbom, A., & Theorell, T. (1981). Job Decision Latitude, Job Demands, and Cardiovascular Disease: A Prospective Study of Swedish Men. American Journal of Public Health, 71(7), 694-705.
  • Karimi, R., Omar, Z. B., Alipour, F., & Karimi, Z. (2014). The Influence of Role Overload, Role Conflict, and Role Ambiguity on Occupational Stress among Nurses in Selected Iranian Hospitals. International Journal of Asian Social Science, 4(1), 34-40.
  • Kim, H., & Stoner, M. (2008). Burnout and Turnover Intention among Social Workers: Effects of Role Stress, Job Autonomy and Social Support. Administration in Social Work, 32(3), 5-25.
  • Kim, Y. H., Choi, J. H., & Kim, K. E. (2009). The Impact of Job Overload, Relationship with Senior on Nurses's Intention to Quit Their Jobs-Mediating Role of Emotional Exhaust. Journal of Korean Academy of Nursing Administration, 15(3), 372-381.
  • Koç, M. (2019). Acil Yardım, Kurtarma ve Müdahale Personellerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi: Trabzon İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Koeske, G. F., & Koeske, R. D. (1993). A Preliminary Test of a Stress-strain-outcome Model for Reconceptualizing the Burnout Phenomenon. Journal of Social Service Research, 17(3-4), 107-135.
  • Köksal, H. (2009). Hemşirelerin Empatik Eğilim ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Kraut, A. I. (1975). Predicting Turnover of Employees from Measured Job Attitudes. Organizational Behavior and Human Performance, 13(2), 233-243.
  • Lindell, M. K., & Whitney, D. J. (2001). Accounting for Common Method Variance in Cross-Sectional Research Designs. Journal of Applied Psychology, 86(1), 114-121.
  • Luthans, F. (1992). Organizational Behaviour. New York: McGraw Hill. Inc
  • MacKenzie, S. B., & Podsakoff, P. M. (2012). Common Method Bias in Marketing: Causes, Mechanisms, and Procedural Remedies. Journal of Retailing, 88(4), 542-555.
  • Maslach, C. (1978). The Client Role in Staff Burn‐Out. Journal of Social Issues, 34(4), 111-124.
  • Maslach, C., & Goldberg, J. (1998). Prevention of Burnout: New Perspectives. Applied and Preventive Psychology, 7(1), 63-74.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
  • Maslach, C., Jackson, S. E., & Leiter, M. (1986). The Maslach Burnout Inventory Manual. 3. Baskı, Consulting Psychologists Press, Palo Alto.
  • Mete, M., Ünal, Ö. F., Akyüz, B., & Kılıç, R. (2015). Psikolojik Şiddetin İşe Bağlı Tükenmişliğe Etkisi: Batman İlinde Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 6(12).
  • Mobley, W. H., Griffeth, R. W., Hand, H. H., & Meglino, B.M. (1979). Review and Conceptual Analysis of the Employee Turnover Process. Psychological Bulletin, 86(3), 493-522.
  • Moore, J. E. (2000). One Road to Turnover: An Examination of Work Exhaustion in Technology Professionals. MIS Quarterly, 24 (1), 141-168.
  • Muchinsky, P. M., & Tuttle, M. L. (1979). Employee Turnover: An Empirical and Methodological Assessment. Journal of Vocational Behavior, 14(1), 43-77.
  • Narangerel, E. O. (2020). İş Yükü ve İş Kontrolünün Karar Verme Stilleri Üzerindeki Etkisinde Karar Verme Öz-Yeterliğinin Aracılık Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Hacette Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Özkalp E., & Kırel Ç. (2005). Örgütsel Davranış. Anadolu Üniversitesi, Etam Matbaa: Eskişehir.
  • Pallant, J. (2007). SPSS survival manual: a step by step guide to data analysis using SPSS for Windows. (3. Bs.). McGraw-Hill Education, England.
  • Pallant, J. (2017). SPSS Kullanım Klavuzu SPSS ile Adım Adım Veri Analizi. Çev. Balcı, S. ve Ahi, B. 2. Baskı, Anı Yayıncılık: Ankara.
  • Parvaiz, L., Batool, S., Khalid, A., & AftabFarooqi, Y. (2015). Impact of Stressors (Role Conflict, Role Overload, Leadership Support and Organizational Politics) on Job Stress and Its Subsequent Impact on Turnover Intention. International Journal of Business and Management Invention, 4(10), 52-63.
  • Penny, K. I. (1996). Appropriate Critical Values When Testing For a Single Multivariate Outlier By Using the Mahalanobis Distance. Journal of the Royal Statistical Society: Series C (Applied Statistics), 45(1), 73-81.
  • Peterson, C. L. (1994). Work Factors and Stress: A Critical Review. International Journal of Health Services, 24(3), 495-519.
  • Peterson, M. F., Smith, P. B., Akande, A., Ayestaran, S., Bochner, S., Callan, V., & Hofmann, K. (1995), Role Conflict, Ambiguity, and Overload: A 21-nation study. Academy of Management Journal, 38(2), 429-452.
  • Polatçı, S. (2020). Tükenmişlik. İçinde Kurumsal Temelleri İle Örgütsel Davranış Ölçekleri Rehberi (Edt. Polatçı, S.). (ss. 801-815). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
  • Quick, J. C., Macik-Frey, M., & Nelson, D. L., (2017). Job Stress, (Editör: Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology: Elsevier, 467-474.
  • Qureshi, M. I., Iftikhar, M., Abbas, S. G., Hassan, U., Khan, K., & Zaman, K. (2013). Relationship between Job Stress, Workload, Environment and Employees Turnover Intentions: What We Know, What Should We Know. World Applied Sciences Journal, 23(6), 764-770.
  • Sanne, B., Torp, S., Mykletun, A., & Dahl, A. A. (2005). The Swedish Demand-Control-Support Questionnaire (DCSQ): Factor Structure, Item Analyses, and Internal Consistency in A Large Population. Scandinavian Journal of Public Health, 33(3), 166-174.
  • Sauter, L., & Murphy, S. (1999), Occupational Stress Issues & Development in Research. McGraw-Hill: New York.
  • Schaufeli, W. B., Martinez, I. M., Pinto, A. M., Salanova, M., & Bakker, A. B. (2002). Burnout and Engagement in University Students: A Cross-national Study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33(5), 464-481.
  • Selye, H. (1952). The Story of the Adaptation Syndrome. Acta Inc. Medical Publishers, Montreal.
  • Sheraz, A., Wajid, M., Sajid, M., Qureshi, W. H., & Rizwan, M. (2014). Antecedents of Job Stress and Its Impact on Employee’s Job Satisfaction and Turnover Intentions. International Journal of Learning & Development, 4(2), 204-226.
  • Skeja, A. (2012). Çalışanların Tükenmişlik Düzeyi ile İş Tatmini Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Sosik, J. J., & Godshalk, V. M. (2000). Leadership Styles, Mentoring Functions Received, and Job‐Related Stress: A Conceptual Model and Preliminary Study. Journal of Organizational Behavior, 21(4), 365-390.
  • Surana, S. J., & Singh, A. K. (2013). The Impact of Role Stressors and Work Overload on Job Burnout. International Journal of Intelligent Enterprise, 2(1), 64-83.
  • Şimşek, M.Ş., Akgemci, T., & Çelik, A. (2001). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, 2.Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Taş. A., & Özkara, Z. U. (2018). Algılanan Yönetici Desteği İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Stresinin Aracılık Rolü. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 510-519.
  • Taştan, S. B., & Küçük, A. B. (2018). Üretkenliğe Aykırı Çalışma Davranışlarını Açıklayan Psikososyal Yapılar Olarak İşyerinde Kıskançlık Duygusu ve Strese Yönelik Esnekliğin İncelenmesi. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 722-737.
  • Thompson, B. M., Kirk, A., & Brown, D. F. (2005). Work Based Support, Emotional Exhaustion, And Spillover Of Work Stress To The Family Environment: A Study of Policewomen. Stress and Health, 21(3), 199-207.
  • Türk Dil Kurumu Sözlüğü (TDK), https: www.tdk.gov.tr 2021.
  • Vollrath, M. (2001). Personality and Stress. Scandinavian Journal of Psychology, 42(4), 335-347.
  • Voluck, P.R., & Abramson, H. (1987). The Work Envoironment- How to Avoid Stres-related Disability Claims. Personal Journal.
  • Yıldız, B., Ensari, M. Ş., Elçi, M., & Karabay, M. E. (2019). İş-Aile Çatışmasının İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Tükenmişliğin Aracı Etkisi. İş ve İnsan Dergisi, 6(1), 13-27.
  • Yongkang, Z., Weixi, Z., Yalin, H., Yipeng, X., & Liu, T. (2014). The Relationship among Role Conflict, Role Ambiguity, Role Overload and Job Stress of Chinese Middle-level Cadres. Chinese Studies, 3(01), 8-11.

İş Yükü ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde İş Stresi ve Tükenmişliğin Aracılık Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 4, 852 - 863, 16.10.2022

Oğuzhan Kinter Yahya Katı

https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1090558
Cited By: 3

Öz

Sağlık sektörü, emek yoğun ve çalışanların iş yükünün oldukça yüksek olduğu bir sektördür. 2019 yılında koronavirüs küresel salgınının (COVID-19) ortaya çıkması, sağlık çalışanlarının iş yükünün daha da artmasına neden olmuştur. Çalışanların iş yükünün artması iş streslerinin, tükenmişliklerinin ve işten ayrılma niyetlerinin de artmasına neden olabilmektedir (Thompson vd., 2005: 204; Sheraz, 2014: 220). Bu çalışma, COVID-19 döneminde sağlık çalışanlarının iş yükünün iş stresine, tükenmişliğe ve işten ayrılma niyetine olan etkisini; iş stresi ve tükenmişliğin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini; iş yükünün işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde iş stresi ve tükenmişliğin aracılık etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla 227 sağlık çalışanına anket uygulanmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, iş yükü ile işten ayrılma niyeti (β=0.12, p>0.05) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Ancak, iş yükünün iş stresine (β=0.36, p<0.01) ve tükenmişliğe (β=0.25, p<0.01 ); iş stresinin (β=0.63, p<0.01) ve tükenmişliğin (β=0.67, p<0.01) işten ayrılma niyetine istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif etkisi olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan, iş yükü ile işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkide iş stresi ile tükenmişliğin aracılık etkisi tespit edilememiştir.

Anahtar Kelimeler

İş Yükü İşten Ayrılma Niyeti İş Stresi Tükenmişlik Örgütsel Davranış

Kaynakça

  • Ailen, R. (1983). Human Stress: It's Nature and Control. New York: McMilan Pub.
  • Antoniou, A. S., Polychroni, F., & Vlachakis, A. N. (2006). Gender and Age Differences in Occupational Stress and Professional Burnout between Primary and High‐School Teachers in Greece. Journal of Managerial Psychology. 21(7), 682-690.
  • Arshadi, N., & Damiri, H. (2013). The Relationship of Job Stress with Turnover Intention and Job Performance: Moderating Role of OBSE. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 706-710.
  • Atay, A. (2020). İş Yükü Fazlalığı ile İş Aile Çatışması Arasındaki İlişki: Kamu Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma (MEB Ankara Merkez Teşkilatı Örneğinde). Yüksek Lisans Tezi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
  • Aydın, İ. (2020). İş Yaşamında Stres. 5. Baskı, Pegem Akademi: Ankara.
  • Baron, Reuben M., & David A. Kenny (1986). The Moderator–Mediator Variable Distinction in Social Psychological Research: Conceptual, Strategic, and Statistical Considerations, Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  • Baştürk, S., & Taştepe, M. (2013). Evren ve Örneklem. S. Baştürk (Ed.), İçinde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (ss. 129- 159). Vize Yayıncılık: Ankara.
  • Beer, L. T., Pienaar, J., & Rothmann J. S. (2015). Work Overload, Burnout, and Psychological Ill-Health Symptoms: A Three-Wave Mediation Model of the Employee Health Impairment Process. Anxiety, Stress, & Coping, 29(4), 387-399.
  • Bekmezci, M., Çalışkan, A., & Eroğluer, K. (2018). Aşırı İş Yükünün İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde İş Tatmini ve Yaşam Tatmininin Rolü, Sağlık Kurumu Çalışanları Örneği. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 217-228.
  • Bingöl, D., Filizöz, B., Erdirençelebi, M., & Ertürk, E. (2018). Örgütsel Stres Algısının Tükenmişlik Sendromu Aracılığıyla İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Katılım Bankası Çağrı Merkezi Çalışanları Örneği. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 422-435.
  • Bolat, O. İ. (2011). İş Yükü, İş Kontrolü ve Tükenmişlik İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 87-101.
  • Bolat, O. İ., Bolat, T., Seymen, O., & Katı, Y. (2017). Otellerde Nepotizm (Akraba Kayırmacılığı) ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Kariyer Düzleşmesinin Aracılık Etkisi. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(3), 157-180.
  • Bolino, M. C., & Turnley, W. H. (2005). The Personal Costs of Citizenship Behavior: The Relationship between Individual Initiative and Role Overload, Job Stress, and Work-family Conflict. Journal of Applied Psychology, 90(4), 740-748.
  • Cartwright, S., & Cooper, C. L. (1997). Managing Workplace Stres. Londra: Sage Publications.
  • Chan, D. W. (2007). Burnout, Self‐efficacy, and Successful Intelligence among Chinese Prospective and in‐service School Teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 27(1), 33-49.
  • Choi, Y. J., Noh, J. W., & Boo, Y. K. (2018). The Effects of the Electronic Health Record System on Work Overload and Stress Moderation of Hospital Employees. The Journal of Industrial Distribution & Business, 9(9), 35-44.
  • Cordero, J. A. B. (2009). The Relationship between Organizational Role Stress of Project Managers and Voluntary Turnover, Job Satisfaction and Intention to Leave. Doctoral Dissertation, Nova Southeastern University.
  • Cotton, J. L., & Tuttle, J. M. (1986). Employee Turnover: A Meta-analysis and Review with Implications for Research. Academy of Management Review, 11(1), 55-70.
  • Cuskelly, G., & Boag, A. (2001). Organisational Commitment as a Predictor of Committee Member Turnover among Volunteer Sport Administrators: Results of a Time-lagged Study. Sport Management Review, 4(1), 65-86.
  • Çekmecelioğlu, H. G. (2007). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(1), 79-97.
  • Çelik, M., & Çıra, A. (2013). Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Aşırı İş Yükünün Aracılık Rolü. Ege Akademik Bakış, 13(1), 11-20.
  • Çetin, B., Gündüz, H. B., & Akın, A. (2008). An Investigation of the Relationships between Self-Compassion, Motivation, and Burnout with Structural Equation Modeling. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 39-45.
  • Demiral, Y., Ünal, B., Kılıç, B., Soysal, A., Bilgin, A.C., Uçku, R., & Theorell, T. (2007), İş Stresi Ölçeğinin İzmir Konak Belediyesi’nde Çalışan Erkek İşçilerde Geçerlik ve Güvenilirliğinin İncelenmesi. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(1), 11-18.
  • Demirel, E. T. (2020). İş Stresi. İçinde Kurumsal Temelleri İle Örgütsel Davranış Ölçekleri Rehberi (Edt. Polatçı, S.). (ss. 209-218). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
  • Dess, G. G., & Shaw, J. D. (2001). Voluntary Turnover, Social Capital, and Organizational Performance. Academy of Management Review, 26(3), 446-456.
  • Dick, R.V., Christ, O., Stellmacher, J., Wagner U., Ahlswede, O., Grubba, C., Hauptmeier, M., Höhfeld, C., Moltzen, K., & Tissington, P. A. (2004). Should I Stay or Should I Go? Explaining Turnover Intentions with Organizational Identification and Job Satisfaction. British Journal of Management, 15, 351-360.
  • Edinç, T. (2020). Çalışanların Psikolojik Sermaye Düzeyleri ile Algılanan Örgütsel Adanmışlık, İş Stresi ve Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Erdur. O. B. (2019). İş Görenlerin İş Stresi, Depresyon Düzeyi ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Banka Çalışanlarının Katılımıyla Yapılan Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Eren, E. (2001). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Fauzi, J. A., Wibawa, A. P., & Nugraha, E. (2017, October). Burnout and mobbing in IT students. In 2017 3rd International Conference on Science in Information Technology (ICSITech) (pp. 488-491). IEEE.
  • Fındıklı, M. A. (2014). Algılanan Lider Desteği ve Algılanan Örgütsel Destek İle İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Özdeşlemenin Aracılık Rolü: İstanbul’da Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Yönetim: İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 25(77), 136-157.
  • Fong, Y. L., & Mahfar, M. (2013). Relationship between Occupational Stress and Turnover Intention among Employees in a Furniture Manufacturing Company in Selangor. Jurnal Teknologi, 64(1), 33-39.
  • Freudenberger, H. J. (1974). Staff Burn‐Out. Journal of Social Issues, 30(1), 159-165.
  • Grunau, G. (2007). Mobbing and Burnout: Are they linked? Doctoral dissertation, Walden University, School of Psychology.
  • Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.
  • Gürbüz, S. (2019). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri. Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar, 1. Baskı, Ankara.
  • Hair, J., Black, W., Babin, B., & Anderson, R. (2010). Multivariate data analysis. (7. Bs.). Pearson Education, New Jersey.
  • Hamzah, M. I., Hashim, N., & Rashid, M. H. A. (2011). Relationship between Stress Factors and Turnover Intention among Customer Service Employees of a Malaysian Multinational Company. International Journal of Customer Service Management, 1(1), 1-14.
  • Holtom, B. C., Mitchell, T. R., Lee, T. W., & Eberly, M. B. (2008). Turnover and Retention Research: A Glance at the Past, a Closer Review of the Present, and a Venture into the Future. Academy of Management Annals, 2(1), 231-274.
  • Huang, I. C., Chuang, C. H. J., & Lin, H. C. (2003). The Role of Burnout in the Relationship between Perceptions of Organizational Politics and Turnover Intentions. Public Personnel Management, 32(4), 519-531.
  • Janssen, P. P., De Jonge, J., & Bakker, A. B. (1999). Specific Determinants of Intrinsic Work Motivation, Burnout and Turnover Intentions: A Study among Nurses. Journal of Advanced Nursing, 29(6), 1360-1369.
  • Karasek, R. A. (1979). Job Demands, Job Decision Latitude, and Mental Strain: Implications for Job Redesign. Administrative Science Quarterly, 24(2), 285- 308.
  • Karasek, R., Baker, D., Marxer, F., Ahlbom, A., & Theorell, T. (1981). Job Decision Latitude, Job Demands, and Cardiovascular Disease: A Prospective Study of Swedish Men. American Journal of Public Health, 71(7), 694-705.
  • Karimi, R., Omar, Z. B., Alipour, F., & Karimi, Z. (2014). The Influence of Role Overload, Role Conflict, and Role Ambiguity on Occupational Stress among Nurses in Selected Iranian Hospitals. International Journal of Asian Social Science, 4(1), 34-40.
  • Kim, H., & Stoner, M. (2008). Burnout and Turnover Intention among Social Workers: Effects of Role Stress, Job Autonomy and Social Support. Administration in Social Work, 32(3), 5-25.
  • Kim, Y. H., Choi, J. H., & Kim, K. E. (2009). The Impact of Job Overload, Relationship with Senior on Nurses's Intention to Quit Their Jobs-Mediating Role of Emotional Exhaust. Journal of Korean Academy of Nursing Administration, 15(3), 372-381.
  • Koç, M. (2019). Acil Yardım, Kurtarma ve Müdahale Personellerinin Tükenmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi: Trabzon İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Gümüşhane Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
  • Koeske, G. F., & Koeske, R. D. (1993). A Preliminary Test of a Stress-strain-outcome Model for Reconceptualizing the Burnout Phenomenon. Journal of Social Service Research, 17(3-4), 107-135.
  • Köksal, H. (2009). Hemşirelerin Empatik Eğilim ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Kraut, A. I. (1975). Predicting Turnover of Employees from Measured Job Attitudes. Organizational Behavior and Human Performance, 13(2), 233-243.
  • Lindell, M. K., & Whitney, D. J. (2001). Accounting for Common Method Variance in Cross-Sectional Research Designs. Journal of Applied Psychology, 86(1), 114-121.
  • Luthans, F. (1992). Organizational Behaviour. New York: McGraw Hill. Inc
  • MacKenzie, S. B., & Podsakoff, P. M. (2012). Common Method Bias in Marketing: Causes, Mechanisms, and Procedural Remedies. Journal of Retailing, 88(4), 542-555.
  • Maslach, C. (1978). The Client Role in Staff Burn‐Out. Journal of Social Issues, 34(4), 111-124.
  • Maslach, C., & Goldberg, J. (1998). Prevention of Burnout: New Perspectives. Applied and Preventive Psychology, 7(1), 63-74.
  • Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The Measurement of Experienced Burnout. Journal of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
  • Maslach, C., Jackson, S. E., & Leiter, M. (1986). The Maslach Burnout Inventory Manual. 3. Baskı, Consulting Psychologists Press, Palo Alto.
  • Mete, M., Ünal, Ö. F., Akyüz, B., & Kılıç, R. (2015). Psikolojik Şiddetin İşe Bağlı Tükenmişliğe Etkisi: Batman İlinde Öğretmenler Üzerine Bir Araştırma. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 6(12).
  • Mobley, W. H., Griffeth, R. W., Hand, H. H., & Meglino, B.M. (1979). Review and Conceptual Analysis of the Employee Turnover Process. Psychological Bulletin, 86(3), 493-522.
  • Moore, J. E. (2000). One Road to Turnover: An Examination of Work Exhaustion in Technology Professionals. MIS Quarterly, 24 (1), 141-168.
  • Muchinsky, P. M., & Tuttle, M. L. (1979). Employee Turnover: An Empirical and Methodological Assessment. Journal of Vocational Behavior, 14(1), 43-77.
  • Narangerel, E. O. (2020). İş Yükü ve İş Kontrolünün Karar Verme Stilleri Üzerindeki Etkisinde Karar Verme Öz-Yeterliğinin Aracılık Rolü. Yüksek Lisans Tezi. Hacette Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Özkalp E., & Kırel Ç. (2005). Örgütsel Davranış. Anadolu Üniversitesi, Etam Matbaa: Eskişehir.
  • Pallant, J. (2007). SPSS survival manual: a step by step guide to data analysis using SPSS for Windows. (3. Bs.). McGraw-Hill Education, England.
  • Pallant, J. (2017). SPSS Kullanım Klavuzu SPSS ile Adım Adım Veri Analizi. Çev. Balcı, S. ve Ahi, B. 2. Baskı, Anı Yayıncılık: Ankara.
  • Parvaiz, L., Batool, S., Khalid, A., & AftabFarooqi, Y. (2015). Impact of Stressors (Role Conflict, Role Overload, Leadership Support and Organizational Politics) on Job Stress and Its Subsequent Impact on Turnover Intention. International Journal of Business and Management Invention, 4(10), 52-63.
  • Penny, K. I. (1996). Appropriate Critical Values When Testing For a Single Multivariate Outlier By Using the Mahalanobis Distance. Journal of the Royal Statistical Society: Series C (Applied Statistics), 45(1), 73-81.
  • Peterson, C. L. (1994). Work Factors and Stress: A Critical Review. International Journal of Health Services, 24(3), 495-519.
  • Peterson, M. F., Smith, P. B., Akande, A., Ayestaran, S., Bochner, S., Callan, V., & Hofmann, K. (1995), Role Conflict, Ambiguity, and Overload: A 21-nation study. Academy of Management Journal, 38(2), 429-452.
  • Polatçı, S. (2020). Tükenmişlik. İçinde Kurumsal Temelleri İle Örgütsel Davranış Ölçekleri Rehberi (Edt. Polatçı, S.). (ss. 801-815). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
  • Quick, J. C., Macik-Frey, M., & Nelson, D. L., (2017). Job Stress, (Editör: Reference Module in Neuroscience and Biobehavioral Psychology: Elsevier, 467-474.
  • Qureshi, M. I., Iftikhar, M., Abbas, S. G., Hassan, U., Khan, K., & Zaman, K. (2013). Relationship between Job Stress, Workload, Environment and Employees Turnover Intentions: What We Know, What Should We Know. World Applied Sciences Journal, 23(6), 764-770.
  • Sanne, B., Torp, S., Mykletun, A., & Dahl, A. A. (2005). The Swedish Demand-Control-Support Questionnaire (DCSQ): Factor Structure, Item Analyses, and Internal Consistency in A Large Population. Scandinavian Journal of Public Health, 33(3), 166-174.
  • Sauter, L., & Murphy, S. (1999), Occupational Stress Issues & Development in Research. McGraw-Hill: New York.
  • Schaufeli, W. B., Martinez, I. M., Pinto, A. M., Salanova, M., & Bakker, A. B. (2002). Burnout and Engagement in University Students: A Cross-national Study. Journal of Cross-Cultural Psychology, 33(5), 464-481.
  • Selye, H. (1952). The Story of the Adaptation Syndrome. Acta Inc. Medical Publishers, Montreal.
  • Sheraz, A., Wajid, M., Sajid, M., Qureshi, W. H., & Rizwan, M. (2014). Antecedents of Job Stress and Its Impact on Employee’s Job Satisfaction and Turnover Intentions. International Journal of Learning & Development, 4(2), 204-226.
  • Skeja, A. (2012). Çalışanların Tükenmişlik Düzeyi ile İş Tatmini Arasındaki İlişki ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Sosik, J. J., & Godshalk, V. M. (2000). Leadership Styles, Mentoring Functions Received, and Job‐Related Stress: A Conceptual Model and Preliminary Study. Journal of Organizational Behavior, 21(4), 365-390.
  • Surana, S. J., & Singh, A. K. (2013). The Impact of Role Stressors and Work Overload on Job Burnout. International Journal of Intelligent Enterprise, 2(1), 64-83.
  • Şimşek, M.Ş., Akgemci, T., & Çelik, A. (2001). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, 2.Baskı, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Taş. A., & Özkara, Z. U. (2018). Algılanan Yönetici Desteği İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide İş Stresinin Aracılık Rolü. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 510-519.
  • Taştan, S. B., & Küçük, A. B. (2018). Üretkenliğe Aykırı Çalışma Davranışlarını Açıklayan Psikososyal Yapılar Olarak İşyerinde Kıskançlık Duygusu ve Strese Yönelik Esnekliğin İncelenmesi. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, Isparta, 722-737.
  • Thompson, B. M., Kirk, A., & Brown, D. F. (2005). Work Based Support, Emotional Exhaustion, And Spillover Of Work Stress To The Family Environment: A Study of Policewomen. Stress and Health, 21(3), 199-207.
  • Türk Dil Kurumu Sözlüğü (TDK), https: www.tdk.gov.tr 2021.
  • Vollrath, M. (2001). Personality and Stress. Scandinavian Journal of Psychology, 42(4), 335-347.
  • Voluck, P.R., & Abramson, H. (1987). The Work Envoironment- How to Avoid Stres-related Disability Claims. Personal Journal.
  • Yıldız, B., Ensari, M. Ş., Elçi, M., & Karabay, M. E. (2019). İş-Aile Çatışmasının İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Tükenmişliğin Aracı Etkisi. İş ve İnsan Dergisi, 6(1), 13-27.
  • Yongkang, Z., Weixi, Z., Yalin, H., Yipeng, X., & Liu, T. (2014). The Relationship among Role Conflict, Role Ambiguity, Role Overload and Job Stress of Chinese Middle-level Cadres. Chinese Studies, 3(01), 8-11.
Toplam 89 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular İşletme
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Oğuzhan Kinter 0000-0002-0197-673X

Yahya Katı 0000-0002-3917-509X

Erken Görünüm Tarihi 11 Ekim 2022
Yayımlanma Tarihi 16 Ekim 2022
Gönderilme Tarihi 20 Mart 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022Cilt: 23 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Kinter, O., & Katı, Y. (2022). İş Yükü ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde İş Stresi ve Tükenmişliğin Aracılık Etkisi: Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 852-863. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.1090558

Cited By

Psikolojik Sözleşme İhlali ve Yabancılaşmanın İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Metal Ürünlerin İmalatı Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi
https://doi.org/10.33206/mjss.1353942
Sağlık Çalışanlarında Covid- 19 Korkusu, Aşırı İş Yükü ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi: Tanımlayıcı Bir Araştırma
Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1410496
İş Stresinin İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: İş Yükünün Düzenleyici Rolü
Külliye
https://doi.org/10.48139/aybukulliye.1341417
 Kapak Resmi İndir

Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY NC) ile lisanslanmıştır.